H τελευταία προεκλογική περίοδος ήταν ασυνήθιστη για πολλούς λόγους, αλλά και για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του ΕΣΥ στην αντιπαράθεση μεταξύ κομμάτων. Το περιστατικό της Κω, με την αδυναμία μεταφοράς ασθενούς σε νοσοκομείο, πυροδότησε τον δημόσιο διάλογο για το ΕΣΥ. Βέβαια, τέτοια περιστατικά είναι συχνά, όπως ξέρουν οι πολίτες, και έχουν σημειωθεί έκτοτε και εντός Αττικής.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για πολλαπλές βελτιώσεις. Η προεκλογική αντιπαράθεση δεν εστίασε όμως στα ουσιαστικά προβλήματα εντός των νοσοκομείων, αλλά κυρίως στο να φθάνει κάποιος εγκαίρως στο νοσοκομείο.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας, όπως το ξέρουμε τα τελευταία 40 χρόνια, έχει εξελιχθεί όπως κάθε δημόσια υπηρεσία η οργανισμός, με ανεπαρκή διοίκηση και εποπτεία, σε έναν φορέα που υπάρχει κυρίως για την εξυπηρέτηση ρουσφετιών και συμφερόντων των εργαζομένων του και λιγότερο των πολιτών. Οπως η παλαιά ΔΕΗ, με τους παχυλούς μισθούς και συντάξεις και την απαρχαιωμένη τεχνολογία, ο παλαιός ΟΤΕ, με την αναμονή επταετίας για σύνδεση, έτσι και το ΕΣΥ αδυνατεί να παρέχει επαρκώς και διαρκώς ακόμη και τις πιο βασικές υπηρεσίες, όπως τη διακομιδή ενός ασθενούς στο νοσοκομείο.
Η Ελλάδα ξοδεύει λιγότερα κατά μέσο όρο, αναλογικά, στην Ευρωπαϊκή Ενωση και υστερεί σε ποιότητα, αλλά όχι σε αριθμό υποδομών. Κάθε πόλη και νοσοκομείο. Ταυτόχρονα, παράγει περισσότερους γιατρούς από όσους μπορεί να εκπαιδεύσει και να απασχολήσει με ορθή ιατρική εξάσκηση, με αποτέλεσμα τη μη επαρκή εκπαίδευση, την υπερκατανάλωση υπηρεσιών υγείας και συντεχνιακή νοοτροπία που θέτει όσα εμπόδια μπορεί σε γιατρούς εκτός συστήματος ώστε να προσληφθούν στο ΕΣΥ ή στο πανεπιστήμιο. Η υπερπαραγωγή γιατρών κρατάει χαμηλούς μισθούς στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και είναι ίσως η πιο βασική αίτια των προβλημάτων σήμερα.
Καταλήξαμε να έχουμε περισσότερους γιατρούς από την Σουηδία, περισσότερους εξιδεικευμένους γιατρούς από την Ελβετία, και ταυτόχρονα να έχουμε έλλειψη γενικών γιατρών και να εξάγουμε γιατρούς σε όλη την Ευρώπη. Ενώ η χώρα βγαίνει από μια βαθιά κρίση, το πολιτικό σύστημα δεν τοποθετεί στο ΕΣΥ managers με στοιχειώδη προσόντα, αλλά επιλέγει αποτυχημένους πολιτευτές ή πολιτικούς influencers (για να χρησιμοποιούμε και τη σύγχρονη ορολογία). Ποιος καλύπτει τα διαρκή ελλείματα της κακοδιαχείρισης, Ο φορολογούμενος, βέβαια.
Σε μεγάλες πόλεις υπάρχει σύστημα εκ περιτροπής εφημερίας. Στο Λεκανοπέδιο υπάρχουν κάθε ημέρα δυο μόνο νοσοκομεία που εφημερεύουν για κάθε ειδικότητα και σε κάποιες ειδικότητες μόνο ένα νοσοκομείο: ένα η δύο νοσοκομεία για να καλύψουν τις ανάγκες εκατομμυρίων πολιτών! To EKAB κάθε βράδυ μεταφέρει ασθενείς από τη μια άκρη της Αττικής στην άλλη. Ως αποτέλεσμα, δημιουργείται ένα τεχνητό μονοπώλιο.
Είναι έκπληξη ότι δημιουργούνται συνθήκες συνωστισμού, καθυστερήσεων, ράντζων και έλλειψη υγιούς ανταγωνισμού; Είναι έκπληξη η κακής ποιότητας υπηρεσίες, η ανάγκη για περισσότερο προσωπικό για τη διαχείριση της εφημερίας; Είναι έκπληξη ο χρηματισμός προς τραυματιοφορείς, διασώστες, νοσηλευτές και γιατρούς;
Βέβαια, όλο αυτό συμφέρει και το Κράτος, καθώς έτσι μειώνεται η πίεση των εργαζομένων πάνω του για αξιοπρεπή μισθοδοσία. Στην επαρχία, με τη δικαιολογία της αδυναμίας τοπικής διαχείρισης, ασθενείς μεταφέρονται για έναν σωρό νοσήματα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, με πολλούς ενδιάμεσους σταθμούς, κάτι που εγείρει ερωτήματα για την αξιολόγηση γιατρών και νοσοκομείων.
Φανταστείτε να υπήρχε τέτοιο μονοπώλιο σε κάθε επιχείρηση, όπως καφετέριες: μόνο δύο να ήταν ανοικτές απόψε στην Αττική. Ποια εξυπηρέτηση και ποιότητα θα υπήρχε; Σε χώρες της Ευρώπης με λιγότερους γιατρούς τα νοσοκομεία είναι ανοικτά για προσέλευση ασθενών όλο το 24ωρο.
Κανένα νοσοκομείο και κανένας γιατρός δεν αξιολογείται και δεν συγκρίνεται με διεθνή standards. Πρωτόκολλα διαχείρισης νοσημάτων έχουν προταθεί από διάφορες επιστημονικές εταιρείες και το υπουργείο Υγείας καθυστερεί την εφαρμογή τους. Στην Ελλάδα δεν ξέρουμε καν πόσα περιστατικά καρκίνου υπάρχουν. Ολο αυτό το σύστημα διοικείται από πολλαπλές περιφέρειες, με δικούς τους κανόνες και από τέσσερα υπουργεία (Αμύνης, Παιδείας, Υγείας και Εργασίας).
Ταυτόχρονα, τα τελευταία χρόνια έχουν προωθηθεί λύσεις όπως απογευματινά ιατρεία στα δημόσια νοσοκομεία επί πληρωμή, τώρα και απογευματινά χειρουργεία στο ΕΣΥ και δικαίωμα εργασίας και σε ιδιωτικά νοσοκομεία, όχι μόνο για στρατιωτικούς, αλλά και για πανεπιστημιακούς και γιατρούς Δημοσίου.
Ποιος ο λόγος ύπαρξης κρατικού συστήματος αν πρέπει να πληρώνεις, νομίμως η παρανόμως, για υπηρεσίες; Ο μόνος λόγος ύπαρξης κρατικού/δημόσιου Συστήματος Υγείας είναι για τη δωρεάν παροχή υπηρεσιών υγείας σε όλους τους πολίτες και σε όλη την επικράτεια, ακόμη περισσότερο, δε, σε ακριτικές και απομακρυσμένες περιοχές.
Βγάζετε άκρη από όλο όσα αναφέρθηκαν; Διακρίνετε κάποια λογική στην παρούσα κατάσταση; Η αναδιοργάνωση του ΕΣΥ έχει πλέον απαιτήσεις και δυσκολίες που φαντάζουν σαν ηράκλειοι άθλοι. Οχι επειδή οι λύσεις και ο παρεμβάσεις είναι άγνωστες ή σύνθετες, αλλά λόγω του πολιτικού κόστους.
Αυτό το ΕΣΥ, με πλεονάζουσα παραγωγή γιατρών, με υποτυπώδη εκπαίδευση, με τεχνητό μονοπώλιο, με το σύστημα εκ περιτροπής εφημερίας, με συνωστισμό και συνθήκες εύφορες για χρηματισμό, με στρατιωτικούς, πανεπιστημιακούς και γιατρούς του ΕΣΥ να έχουν πλέον το προνόμιο να ιδιωτεύουν και να απουσιάζουν χωρίς έλεγχο, προσφέροντας υπηρεσίες στον ιδιωτικό τομέα, θα παλέψει σθεναρά για να μη χάσει τα προνόμιά του.
Η προηγούμενη κυβέρνηση και η κάθε κυβέρνηση τα γνώριζε όλα αυτά. Το οικονομικό κόστος αξιοπρεπούς μισθοδοσίας και το πολιτικό κόστος δίωξης περιστατικών χρηματισμού, η κατάργηση του μονοπωλίου και η αξιολόγηση γιατρών και νοσοκομείων φέρνει αλλεργικές αντιδράσεις σε κάθε κυβέρνηση.
Ο μπλε φάκελος που παραδόθηκε στον υπουργό Υγείας αγγίζει άραγε την ουσία και την πηγή των προβλημάτων; Ας ελπίσουμε τουλάχιστον, στηριζόμενοι στις πρώτες ταχείες παρεμβάσεις, ότι το ΕΚΑΒ θα βελτιωθεί.