Ο Μαρσέλ Μανζέλ, ευρέως γνωστός ως Μαρσέλ Μαρσό, ήταν γάλλος μίμος και θεωρείται ο άνθρωπος που οδήγησε στην αναβίωση της τέχνης του μιμικού θεάτρου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία του Μαρσό, όμως, δεν περιορίζεται στη σχέση του με το μιμικό θέατρο, αλλά έχει και μια άλλη, πολύ πιο ενδιαφέρουσα πτυχή.
Οπως αναφέρει η Telegraph, στην πρόσφατη εκπομπή «Archive on 4: The Art of Silence», στο Radio 4 του BBC, οι δύο κόρες του Μαρσέλ Μαρσό, η Καμίλ και η Αουρέλια, ξεδίπλωσαν την περίπλοκη ιστορία του ανθρώπου που τις έφερε στη ζωή. Γεννημένος σε μια εβραϊκή οικογένεια στο Στρασβούργο το 1923, ο Μανζέλ υιοθέτησε το πιο γαλλικό επώνυμο Μαρσό κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής στη Γαλλία. Και ήταν αυτή η περίοδος της ευρωπαϊκής Ιστορίας που επρόκειτο να ασκήσει τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω του.
Ο νεαρός Μαρσό εντάχθηκε στη Γαλλική Αντίσταση σε ηλικία 17 ετών. Επειδή μιλούσε άριστα αγγλικά, έγινε μέλος των Ελεύθερων Γάλλων του Σαρλ ντε Γκολ και σύνδεσμος με τον αμερικανικό στρατό του Τζορτζ Πάτον. Παράλληλα, βοήθησε εκατοντάδες παιδιά Εβραίων να ξεφύγουν από την Γκεστάπο, μεταφέροντάς τα λαθραία στην Ελβετία. Για να καθησυχάσει και να διασκεδάσει τα παιδιά κατά τη διάρκεια της περιπέτειάς τους, τους έκανε μιμήσεις καταφέρνοντας να κερδίσει την εμπιστοσύνη τους. Ο πατέρας του συνελήφθη το 1944 από την Γκεστάπο και οδηγήθηκε στο Αουσβιτς, όπου βρήκε μαρτυρικό θάνατο.
«Το γιατί επέλεξε να σιωπήσει είναι μια ιστορία που σπάνια έλεγε δημόσια», είπαν οι κόρες του. Γιατί ο Μαρσό, μετά τον πόλεμο, αφιέρωσε τη ζωή του στην εκτέλεση μιας μορφής τέχνης χωρίς λόγο; Μια φράση του ιδίου ίσως μας βοηθά να το εξηγήσουμε. «Στη σιωπή, μπορείς να βρεις εξυπνάδα, τραγωδία, διασκέδαση, χιούμορ, πάθος, κωμωδία», είχε πει. Ενα φάσμα ανθρώπινου συναισθήματος που οι Ναζί είχαν προσπαθήσει τόσο σκληρά να εξαλείψουν. «Μετά τον πόλεμο, δεν υπάρχουν πια λόγια», είχε πει επίσης. Ομως, ο Μαρσό είχε εμπιστευτεί τα δικά του λόγια στα παιδιά του, με τη μορφή των γραπτών του ημερολογίων.
Εναν αιώνα από τη γέννησή του, αυτή είναι η πρώτη φορά που η οικογένειά του διηγείται την ιστορία του στα αγγλικά. Στην πραγματικότητα, η σχέση που είχε ο Μαρσό με την οικογένειά του είναι ένα από τα πιο δυνατά νήματα της ιστορίας αυτής: από τα παιδικά του χρόνια, ως μέρος ενός μεγάλου και στενού δεσμού ξαδέλφων και αδελφών, μέχρι την απώλεια του πατέρα του και τη μετέπειτα φυσική απουσία του Μαρσό από τη δική του οικογένεια, καθώς η δουλειά του τον κρατούσε απασχολημένο για 300 νύχτες κάθε χρόνο.
Μέσα από την ιστορία ενός εξαιρετικού ανθρώπου και της οικογένειάς του, φωτίστηκαν όλα τα τελευταία 100 χρόνια τέχνης, πολέμου και συγκίνησης.
Ο Μαρσό τιμήθηκε, μεταξύ άλλων, με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής από τον Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας, ενώ στη Νέα Υόρκη τα γενέθλια του, η 22α Μαρτίου, εορτάζεται ως «Ημέρα Μαρσέλ Μαρσό», από το 1999.
Ο Μαρσό πέθανε σε ηλικία 84 ετών, το 2007.