«Νους υγιής εν σώματι υγιεί», έγραψε πριν από πολλούς αιώνες ο ρωμαίος – και όχι κάποιος αρχαίος πρόγονός μας – σατιρικός ποιητής Γιουβενάλης αλλά σήμερα γνωρίζουμε ότι ισχύει και το αντίθετο. Αν αποτελεί γεγονός επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η σωματική άσκηση συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου, τότε είναι επίσης γνωστό ότι οι επιδόσεις όσων αθλούνται, είτε επαγγελματικά είτε ερασιτεχνικά, εξαρτώνται ως έναν βαθμό από την πνευματική και ψυχολογική τους κατάσταση.
Το επιχείρημα αυτό, ωστόσο, δεν έπεισε τους δικαστές του Ανώτερου Δικαστηρίου της Αγγλίας οι οποίοι αποφάνθηκαν, πρόσφατα, πως το μπριτζ, ένα από τα πιο διάσημα πνευματικά παιχνίδια στον κόσμο, δεν αποτελεί άθλημα αποκλείοντάς το από τη λίστα των δραστηριοτήτων που δικαιούνται μερίδιο επί των επιχορηγήσεων.
Το ευρύτερο, όμως, ερώτημα που τίθεται με αφορμή την εν λόγω απόφαση είναι το εξής: ποια δραστηριότητα μπορεί να χαρακτηριστεί και να κατοχυρωθεί ως άθλημα και, το κυριότερο, με τι κριτήριο: την άσκηση του σώματος ή την εξάσκηση του νου; Και σε τι βαθμό; Η περίπτωση του μπριτζ, ενός πνευματικού παιχνιδιού οι λάτρεις του οποίου ωστόσο θεωρούν πως αποτελεί πνευματικό μεν άθλημα δε είναι ενδεικτική.
Ενα κάθε άλλο παρά «ευρύ φιλοσοφικό ερώτημα»
«Στόχος μας είναι η βελτίωση της υγείας και το μπριτζ δεν συμβάλλει σ’ αυτό», δήλωσε ξεκάθαρα ο επικεφαλής της Sport England, της γενικής γραμματείας Αθλητισμού της χώρας, αρνούμενος να το αναγνωρίσει ως άθλημα.
Αυτό, ωστόσο, δεν άρεσε καθόλου στους έως και 300.000 Αγγλους που εκτιμάται πως παίζουν καθημερινά μπριτζ με αποτέλεσμα η ιστορική αγγλική ένωση (EBA) του «αθλήματος» να καταφύγει στη δικαιοσύνη.
Ο μοναδικός λόγος που τα βελάκια, το ψάρεμα, ο χειρισμός αερομοντέλων, ο αγωνιστικός προσανατολισμός (orienteering) και η αγωνιστική διάσωση (competitive lifesaving), λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση είναι γιατί η μυϊκή συστολή, ήτοι η ενεργητική κίνηση των μυών, αποτελεί ένα εξαιρετικά περιοριστικό κριτήριο όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της όποιας δραστηριότητας ως άθλημα ή μη, τόνισαν οι εκπρόσωποι της ένωσης στην έφεση που άσκησε και έφτασε μέχρι τις αίθουσες του επιβλητικού High Court, του ανώτερου δικαστηρίου της Αγγλίας, στην καρδιά του Λονδίνου.
Οι δικηγόροι της ένωσης υποστήριξαν επίσης ότι το μπριτζ είναι ένα ανταγωνιστικό και έντιμο παιχνίδι που βασίζεται σε κανόνες, όπως όλα τα υπόλοιπα αθλήματα, και επισήμαναν την ευεργετική επίδραση που έχει ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους όσον αφορά την τόνωση της αυτοπεποίθησής τους, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο.
Αλλά ο δικαστής είχε διαφορετική άποψη. Κάνοντας λόγο για ένα κάθε άλλο παρά «ευρύ φιλοσοφικό ερώτημα» αποφάνθηκε, στα μέσα του μήνα, ότι το μπριτζ δεν αποτελεί άθλημα καθώς δεν συμβάλλει στην άσκηση του σώματος, απορρίπτοντας την έφεση της αγγλικής ένωσης Μπριτζ. Η Sport England ανέφερε ότι το μπριτζ διαφέρει ελάχιστα από το να κάθεται κανείς στο σπίτι του και να διαβάζει ένα βιβλίο. «Αναγνωρίζουμε ότι πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν να παίζουν μπριτζ αλλά αυτό δεν πρόκειται να συμβάλει στην καταπολέμηση της απραξίας», δήλωσε ο επικεφαλής της ενώ η αγγλική Ένωση Μπριτζ εξέφρασε την απογοήτευσή της κάνοντας λόγο για μια απόφαση που «επηρεάζει τους ανθρώπους που ασχολούνται με πολλά άλλα (πνευματικά) αθλήματα πέρα από το μπριτζ», όπως το τάβλι και το σκάκι.
Ειδικά όσον αφορά το μπριτζ και το σκάκι, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή τα έχει αναγνωρίσει εδώ και πολύ καιρό ως αθλητικές δραστηριότητες. Αλλά οι αιτήσεις που κατέθεσαν οι ομοσπονδίες τους για συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο το 2020 απορρίφθηκαν. Σίγουρη θεωρείται πάντως η έγκριση του καράτε και του μπέιζμπολ ενώ αυτές τις μέρες στο Ρίο θα απονεμηθούν τα πρώτα ολυμπιακά μετάλλια στο γκολφ και το ράγκμπι.
Αλλα παράξενα ολυμπιακά αθλήματα που χάθηκαν
- Σημαδεύοντας… περιστέρια: η σκοποβολή κινούμενων στόχων αποτελεί ολυμπιακό άθλημα από τις αρχές του 20ου αιώνα. Μόνο που τότε οι αθλητές αντί για πήλινους δίσκους σημάδευαν περιστέρια. Εξ ου και το αγγλικό pigeon shooting. Πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία του θεσμού που σκοτώθηκαν ζώα στο πλαίσιο ενός αγωνίσματος ήταν στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού το 1900.
- Κολύμβηση μετ’ εμποδίων: οι αθλητές ξεκινούσαν σκαρφαλώνοντας σε έναν στύλο. Στη συνέχεια κολυμπούσαν κάτω από μία σειρά από βάρκες. Σκαρφάλωναν μετά σε μια άλλη σειρά από βάρκες και βουτούσαν ξανά στο νερό κολυμπώντας μέχρι το σημείο του τερματισμού. Νικητής από τα νερά του Σηκουάνα στους Ολυμπιακούς του 1900 αναδύθηκε ο Αυστραλός Φρέντερικ Λέιν.
- Μακροβούτι: ιδιαίτερα δημοφιλές κατά τον 19ο αιώνα και τα πρώτα χρόνια του 1900, το μακροβούτι είχε την τιμητική του στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σεντ Λούις το 1904. Μοναδικός χρυσός ολυμπιονίκης στην ιστορία του αθλήματος ο Αμερικανός Μπιλ Ντίκεϊ ο οποίος διένυσε απόσταση 19 μέτρων μέσα σε διάστημα ενός λεπτού.
- Διελκυστίνδα: ολυμπιακό άθλημα για μια εικοσαετία, μέχρι και τους αγώνες της Αμβέρσας το 1920, η διελκυστίνδα διαθέτει σήμερα μια Παγκόσμια Ομοσπονδία που φέρει την ευθύνη για τη διοργάνωση, κάθε χρόνο, του παγκόσμιου πρωταθλήματος. Μάλιστα οι New York Times είχαν ταχθεί υπέρ της επαναφοράς του αθλήματος στους Ολυμπιακούς προτείνοντας μάλιστα ο αγώνας να διεξάγεται την τελευταία ημέρα των Αγώνων με τις ομάδες της κάθε χώρας να αποτελούνται από αθλητές διαφορετικών αθλημάτων!
Διελκυστίνδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2008 - Μονομαχία με πιστόλια: οι αθλητές δεν πυροβολούσαν ο ένας τον άλλο, αλλά ένα χάρτινο ομοίωμα ανθρώπου από απόσταση 20 και 30 μέτρων. Ο πιο εύστοχος κέρδιζε και το μετάλλιο. Πρώτη εμφάνιση στους Θερινούς Μεσοολυμπιακούς Αγώνες του 1906 στην Αθήνα.