Ένα από τα κρασιά Μαδέρα, που βρέθηκαν στο κελάρι του Μουσείου Liberty Hall, είχε αγοραστεί από τον Ρόμπερτ Λένοξ, έμπορο ποτών στην Νέα Υόρκη | Liberty Hall Museum
Θέματα

Στις ΗΠΑ βρέθηκαν χαμένα κρασιά σχεδόν τόσο παλιά όσο και η χώρα

Εργασίες αποκατάστασης στο κελάρι του Μουσείου Liberty Hall στο Ελιζαμπεθτάουν του Νιου Τζέρσεϊ αποκάλυψαν κρασιά σέρι ηλικίας 221 ετών που είχαν αποσταλεί στην ιστορική εξοχική κατοικία λίγο μετά τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ
Κική Τριανταφύλλη

Το νέο κάνει, δικαιολογημένα, τον γύρο του διαδικτύου. Κατά τη διάρκεια της εξάμηνης ανακαίνισης του μουσείου Liberty Hall στο Ελίζαμπεθταουν της πολιτείας Νιου Τζέρσεϊ στις ΗΠΑ ανακαλύφθηκαν τρία κασόνια με κρασί Μαδέρα από το 1796 και περίπου 42 νταμιτζάνες* από τη δεκαετία του 1820.

Ορισμένα από αυτά τα αποθέματα του κρασιού είχαν σταλεί στην οικογένεια, που ζούσε στο Liberty Hall, εν αναμονή της προεδρίας του Τζον Άνταμς (ήταν ο 2ος Πρόεδρος των ΗΠΑ μετά τον Τζωρτζ Ουάσινγκτον). Ο πρόεδρος του μουσείου, Τζον Κιν, γνώριζε την ύπαρξη των κρασιών, δεν μπορούσε, όμως, να φανταστεί την ιστορική τους αξία.

«Γνωρίζαμε ότι υπήρχε πολύ σέρι εκεί κάτω, αλλά δεν είχαμε ιδέα για την ηλικία του», δήλωσε ο Κιν, «Νομίζω ότι το πιο συναρπαστικό είναι ότι βρέθηκε σέρι, στην συγκεκριμένη περίπτωση κρασί Μαδέρα, τόσο παλιό. Στη συνέχεια προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε γιατί ήταν εδώ και σε ποιον ανήκε».

Το Μουσείο Liberty Hall χτίστηκε το 1760 και ήταν η εξοχική κατοικία του Ουίλιαμ Λίβινγκστον [Photo: kean.edu]

Το Liberty Hall βρίσκεται μέσα στο κτήμα του Πανεπιστημίου Kean, το οποίο ιδρύθηκε το 1855. Είναι ένα από τα μεγαλύτερα κρατικά κολέγια του Νιου Τζέρσεϊ, πολύ γνωστό για τα προγράμματα διδασκαλίας του, στο οποίο εγγράφονται περίπου 13.000 φοιτητές κάθε χρόνο, όπως αναφέρει δημοσίευμα της ιστοσελίδας NJ.com.

Είτε πρόκειται για την ιστορία του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου είτε για μια επίσκεψη του Ουίλιαμ Χάουαρντ Ταφτ (27ος  Πρόεδρος των ΗΠΑ ο οποίος διαδέχτηκε τον Θίοντορ Ρούσβελτ)  το 1909, ο στόχος της πρόσφατης ανακαίνισης είναι η ξενάγηση των επισκεπτών σε κάθε εποχή της αμερικανικής ιστορίας. «Και η Μαδέρα είναι ένα κομμάτι αυτής της ιστορίας», δήλωσε ο διευθυντής του Liberty Hall, Μπιλ Σρο τζούνιορ.

Οι εργασίες, που ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 2015, περιλαμβάνουν την αποκατάσταση της κάβας του μουσείου Liberty Hall, την επισκευή των παλιών ραφιών όπου αναπαύονται τα κρασιά και την καταγραφή των ιστορικών ευρημάτων. Αν και η οικονομική τους αξία δεν μπορεί να δημοσιοποιηθεί, έγινε γνωστό ότι είναι η μεγαλύτερη γνωστή συλλογή κρασιών Μαδέρα στις Ηνωμένες Πολιτείες και μία από τις πιο μεγάλες στον κόσμο. σε κάθε περίπτωση στο διαδίκτυο μπορεί κανείς να αγοράσει ένα μπουκάλι Barbeito Terrantez Madeira, μια εκλεκτή Μαδέρα του 1795, έναντι 5.000 ευρώ, περίπου.

Οι πρώτες 13 αποικίες της Αμερικής εισήγαγαν περίπου το 95% του οίνου Μαδέρα που παράγεται στην Αυτόνομη Περιοχή της Μαδέρας (ομάδα νησιών στον Ατλαντικό Ωκεανό τα οποία ανήκουν στην Πορτογαλία), σύμφωνα με ιστορικές αναφορές. Το μουσείο έχει στην κατοχή του περίπου έξι διαφορετικές εκδόσεις κρασιών Μαδέρα. Το μεγαλύτερο μέρος τους ήταν αποθηκευμένο στη σοφίτα, διότι σε αντίθεση με τα περισσότερα κρασιά, το συγκεκριμένο είδος χρειάζεται ζέστη, δήλωσε ο Σρο.

Μέρος της πολύτιμης κάβας του μουσείου [photo: Liberty Hall Museum]

Το μουσείο επικοινώνησε με την The Rare Wine Co., κορυφαία εταιρεία εμπορίας κρασιών της Καλιφόρνια και ανακοίνωσε την ανακάλυψή τους. Ο δοκιμαστής της εταιρείας επισκέφτηκε το Liberty Hall και, αφού δοκίμασε την Μαδέρα, σχολίασε ότι είναι απίθανο να ξυδιάσει αυτό το κρασί.  Ο Κιν το δοκίμασε επίσης και είπε ότι όσοι αγαπούν το σέρι, σίγουρα θα απολαύσουν αυτό το παλαιωμένο κρασί.

 Το μουσείο χτίστηκε το 1760 και ήταν η εξοχική κατοικία του, τότε, εξέχοντος δικηγόρου της Νέας Υόρκης, Ουίλιαμ Λίβινγκστον, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος εκλεγμένος κυβερνήτης του Νιου Τζέρσεϊ και το 1789 υπέγραψε το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η οικογένεια Κιν εγκαταστάθηκε στο Liberty Hall το 1811. Οι Κιν συνέχισαν να ζουν στο κτήμα μέχρι το 1973, οπότε η κατοικία χαρακτηρίστηκε εθνικό μνημείο ιστορικής σημασίας και η οικογένεια αποφάσισε να μετατρέψει το σπίτι της σε μουσείο, δίνοντας σε κάθε δωμάτιο το στυλ διαφόρων εποχών από το 1772 μέχρι σήμερα.

Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης του κελαριού, αποκαλύφθηκε το αρχικό δάπεδο από τούβλα που είχε καλυφθεί από σκυρόδεμα. Και το πιο χαμηλό ράφι της κάβας ξαναφτιάχτηκε για να ενισχυθεί το ερειπωμένο ξύλινο έπιπλο.

Οι παραδοσιακές γυάλινες νταμιτζάνες, που προτιμούσαν οι έμποροι του 18ου αιώνα για την μεταφορά των κρασιών τους, συσκευαζόντουσαν σε ξύλινα κιβώτια για πρόσθετη προστασία κατά τη διάρκεια των θαλάσσιων ταξιδιών. Και όταν έφθαναν στον προορισμό τους, το κρασί μεταγγιζόταν με σιφόνι σε άλλες νταμιτζάνες, που σφραγιζόντουσαν με κερί, τους έβαζαν ετικέτες και τις αποθήκευαν. Και τα μεμονωμένα μπουκάλια τυλιγόντουσαν συνήθως σε σανό για να προστατευτούν καθώς ταξίδευαν στον Ατλαντικό Ωκεανό.

Χειρόγραφη ετικέτα σε μια από τις φιάλες που ανακαλύφθηκαν στο μουσείο [photo: Liberty Hall Museum]

Όταν ο Σρο άρχισε να εργάζεται στο μουσείο, πριν από περίπου 20 χρόνια, τα ράφια του κρασιού που καλύπτουν τους τοίχους της κάβας είχαν καλυφθεί, κάτι που ίσως έκανε η οικογένεια Κιν την εποχή της ποτοαπαγόρευσης για ευνόητους λόγους. Αλλά τώρα ο πρόσθετος τοίχος έχει αφαιρεθεί, τα ξύλινα ράφια αποκαταστάθηκαν και ο χώρος είναι, πλέον, επισκέψιμος.

Οι υπάλληλοι του μουσείου αρχειοθέτησαν τις νταμιτζάνες και τα κιβώτια αμέσως μόλις τα ανακάλυψαν. Για κάποια από τα κρασιά έπρεπε να κάνουν έρευνες στο διαδίκτυο, το μεγαλύτερο μέρος τους, όμως, εξακολουθούσε να φέρει τις αρχικές χειρόγραφες ετικέτες ενώ επίσης ανάμεσα στα χιλιάδες έγγραφα του Liberty Hall που χρονολογούνται πάνω από 200 χρόνια βρέθηκαν αποδείξεις από το κατάστημα αλκοολούχων ποτών και από τον διανομέα στη Νέα Υόρκη, στην Ελιζαμπεθτάουν και αλλού. «Μπορούμε να εντοπίσουμε τον αγοραστή, πότε και από ποιον αγοράστηκε», δήλωσε ο Σρό.

Η έρευνα έδειξε, ότι κάποια από τα κρασιά Μαδέρα εισήχθησαν από τον Ρόμπερτ Λένοξ, εκατομμυριούχο έμπορο από τη Νέα Υόρκη που κατείχε γη στην καρδιά του Χάρλεμ, από τον οποίο πήρε το όνομά της η κεντρική λεωφόρος του δήμου. Να σημειωθεί ότι εκτός από το σέρι, στην κάβα του μουσείου βρέθηκε, επίσης, μπέρμπον εμφιαλωμένο την άνοιξη του 1884, αμερικανικό ουίσκι του 1871 αλλά και κουτιά με κουβανέζικα πούρα που έχουν διατηρηθεί άθικτα, όπως δήλωσε ο Μπιλ Σρο στον Independent.

Οι νταμιτζάνες, μεγάλα γυάλινα δοχεία προστατευμένα με ψάθα λιγαριάς, χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για την μεταφορά υγρών [Alessandro Caproni / Flickr]
Σημείωση

*Νταμιτζάνα: μεγάλο γυάλινο δοχείο υγρών με μικρό λαιμό και με ή χωρίς χερούλια, που περιβάλλεται από ψάθινο προστατευτικό πλέγμα. Στα γαλλικά λέγεται Νταμ Ζαν (Dame Jeanne) ενώ στα αγγλικά το σκεύος έγινε demijohn. Πιθανολογείται ότι η λέξη προέρχεται από το όνομα της αρχαίας ιρανικής πόλης Ντάμγκαν, όπου φτιάχνουν γυαλί, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις. Υπάρχει, όμως, ένας γαλλικός μύθος, που λέει ότι, κυνηγημένη από το βασίλειό της στη Νάπολη, η βασίλισσα Ιωάννα κατέφυγε το 1347 στην Προβηγκία. Στον δρόμο έπεσε σε καταιγίδα και αναγκάστηκε να περάσει το βράδυ της στο σπίτι ενός υαλουργού. Όταν θέλησε να δει πώς γίνονται τα μπουκάλια, ο υαλουργός φύσηξε δυνατά και έφτιαξε ένα τεράστιο μπουκάλι 10 λίτρων, που με το μέγεθός του προκάλεσε το θαυμασμό όλων. Αποφάσισε, λοιπόν,να ξεκινήσει την κατασκευή του και προς τιμήν της να το ονομάσει «βασίλισσα Ιωάννα» αλλά η ηγεμών του πρότεινε με σεμνότητα το όνομα «Νταμ-Ζαν».