Για κάποιον που έχει συνηθίσει για χρόνια να εκφράζει τις απόψεις του ή τα σχόλιά του σε ένα «προστατευόμενο» περιβάλλον παρέας ή έστω αμφιθεάτρου, το σύμπαν των social media μοιάζει λίγο με ανεξερεύνητη περιοχή. Και μάλιστα με ανεξερεύνητη περιοχή γεμάτη νάρκες.
Κάποιοι, ίσως από ένστικτο αυτοσυντήρησης, κατάλαβαν ότι εκεί «έξω» υπάρχει μια ζούγκλα. Και ότι από τη στιγμή που πατάς το κουμπάκι «send» στο twitter, στο facebook ή σε κάποια άλλη εφαρμογή που σου επιτρέπει να στείλεις τις σκέψεις σου σε χιλιάδες αγνώστους είσαι στο έλεός τους. Και συνήθως περιμένουν με τα «μαχαίρια» ακονισμένα. Ή στην καλύτερη περίπτωση με τον σαρκασμό.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κάποιοι μέσα στην απειρία τους, αγνοώντας το νέο μέσο και την ιδιόμορφη δυναμική του που δεν χαρίζεται σε κανέναν, ενεπλάκησαν σε καυγάδες, στοχοποιήθηκαν, βρέθηκαν απολογούμενοι ή απλώς τρόμαξαν από την έκταση που πήρε μια αυθόρμητη σκέψη τους ή ένα άτυχο αστείο.
Γιατί δεν είναι όλοι Τζ. Κ. Ρόουλινγκ ή Τζέιμς Μπλαντ να απαντούν με την «σωστή» ατάκα. Ούτε είναι όλοι Ντόναλντ Τραμπ να μην νιώθουν ντροπή όταν σχολιάζουν σοβαρά κάποια σατιρικά ψεύτικα δημοσιεύματα ή όταν γράφουν απλώς τις λέξεις ανορθόγραφα.
Κάποια lifestyle περιοδικά όπως η Vogue, έχουν συστήσει δειλά-δειλά στις αναγνώστριές τους να αποφεύγουν ας πούμε την υπερβολική αυτοπροβολή ή τις «εντατικές» selfies. Αλλά μάλλον είναι απαραίτητος ένας πιο αναλυτικός «οδικός χάρτης». Κάτι σαν νέες «10 νέες Εντολές».
Εντολή 1η: Ου μας πρήζεις με το φαγητό σου
Εντάξει, αν δεν υπήρχαν οι φωτογραφίες φαγητών σε εστιατόρια ή πάνω από περιοδικίστικα φωτογραφημένες κατσαρόλες στο σπίτι ίσως να μην υπήρχε καν το instagram. Που σημαίνει ότι επιτρέπεται πού και που να ανεβάζεις φωτογραφίες του φαγητού σου έστω κι αν μερικές φορές είναι προφανές ότι πας να κάνεις και λίγο φιγούρα αφήνοντας να φανεί και «τυχαία» κάποιο χαρακτηριστικό του trendy εστιατορίου ή ένα vintage κρυστάλλινο ποτήρι. Αλλά δεν είναι λίγοι εκείνοι που ενθουσιασμένοι από την ευκολία του νέου μέσου, συνεννοούνται με το «έτερον ήμισυ για το τι θα φάνε το βράδυ ή για το πώς μαγειρεύεται το «κριθαρώτο» στη γάστρα. Με όλες τις λεπτομέρειες. Δημοσίως. Λες και όλοι πρέπει να γνωρίζουν «τι δημιουργικό μπορείς να κάνεις με αυτές τις αγκινάρες».
Εντολή 2η: Ου μπλέξεις σε πολιτικές συζητήσεις
Είναι διαπιστωμένο ότι αργά ή γρήγορα – αν δεν είσαι επαγγελματίας troll κάποιου κόμματος – με το που θα εκτοξεύσεις μια πολιτική θέση με μια από τις λέξεις που κάνουν «τζιζ» όπως «ΣΥΡΙΖΑ», «Τράμπ» ή «Καρανίκας» θα καταλήξεις να ανταλάσσεις κοσμητικά επίθετα με αγνώστους. Και χωρίς λόγο, αφού δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος να πείσει τον άλλον. Είναι ένας από τους απαράβατους κανόνες των social media»: όταν δύο άγνωστοι διαφωνούν πολιτικά μέσα σε δέκα λεπτά κάποιος θα πει τον άλλον «φασίστα».
Εντολή 3η: ου κάνεις «κρυπτοφιγούρα»
Δεν πιάνουν τα δήθεν παραπονιάρικα του τύπου «αχ, πώς βαριέμαι να πάω στην πρεμιέρα / επίδειξη μόδας / όπερα. Θα προτιμούσα να μείνω σπίτι και να δω τηλεόραση αλλά δεν μπορώ να απογοητεύσω τον (τάδε) αφήνοντας την θέση στην πρώτη σειρά κενή». Με κάτι τέτοια εμπίπτετε ακαριαία στην κατηγορία εκείνη που «κάποιος (σ.σ.: με συγκεκριμένη επαγγελματική ιδιότητα, σύμφωνα με την παροιμία) θέλει να κρυφτεί αλλά η χαρά δεν τον αφήνει». Παρομοίως για αθλητικές εκδηλώσεις, για γυμναστήρια και για δίαιτες.
Εντολή 4η: ο έχων μια λίστα παραληπτών οφείλει να την διπλοτσεκάρει
Ναι, υπάρχουν φορές που συμμετέχουν πολλοί σε μια κλειστή συζήτηση στο facebook. Και εσύ θέλεις να σχολιάσεις κάποιον από αυτούς που συμμετέχουν με κάποιον άλλον από αυτούς που συμμετέχουν. Και μέσα στον ενθουσιασμό ξεχνάς ότι συζητάτε σε ένα κοινό group. Και μετά χάνεις ένα φίλο…
Εντολή 5η: Ου το παρακάνεις με τα emoticons και τα hashtags
Γιατί; Διότι δεν είστε 12 ετών. Γι’ αυτό.
Εντολή 6η: Ουκ εκθέσεις τον εαυτόν σου με ατυχές copy paste
Υπάρχουν πολιτικοί που ψάχνουν να δουν τι γράφεται γι αυτούς στο twitter και αντί να κάνουν paste το όνομά τους στο κουτάκι με τον μεγενθυτικό φακό το κάνουν paste εκεί που γράφουμε. Και όλοι ξέρουν τι συμβαίνει όταν τον βλέπουν να τουιτάρει το όνομά του. Ε, το ίδιο μπορεί να συμβεί στον καθένα. Και όλοι θα ξέρουν τι συνέβη. Και θα είστε «αυτός που ψάχνει τι λένε για εκείνον στα social media και κάνει γκάφες»
Εντολή 7η: Ου συζητήσεις τα οικογενειακά σου δημοσίως
Κάποτε υπήρχε μια συσκευή που ονομαζόταν τηλέφωνο. Βοηθόύσε να επικοινωνείς με τους άλλους. Να ρωτάς τα παιδιά σου γιατί δεν σε επισκέπτονται να δίνεις συμβουλές στους γονείς σου για τεχνικά προβλήματα. Ας το ξαναθυμηθούμε. Γιατί το να τα κάνουμε πλέον όλα αυτά στους τοίχους του Facebook δίνει στους γύρω περισσότερες πληροφορίες από όσες χρειάζονται…
Εντολή 8η: Ου «γκουγκλοτεμπελιάσεις»
«Ξέρει κανείς καμιά καλή ταβέρνα στο Καπανδρίτι ρε παιδιά;». «Λέτε να βρέξει αύριο;». «Έχει απεργία το μετρό;». Γι’ αυτό ο θεός την όγδοη ημέρα έδωσε στον Ανθρωπο το Google…
Εντολή 9η: Ου κλαψουρίσεις
Είναι αυτά τα ελαφρώς αόριστα post του τύπου «κάποιοι δεν αξίζουν τη θέση που τους έδωσες στην καρδιά σου…» (σ.σ.: με τα απαραίτητα αποσιωπητικά) που κάποιον αφορούν. Αλλά – έκπληξη! – κανείς δε νοιάζεται. Το ίδιο και η γκρίνια για το κακό service σε ένα εστιατόριο, για ένα online shop που δεν ανταποκρίθηκε όπως έπρεπε κοκ. Γι’ αυτό υπάρχει η οικογένεια και οι φίλοι. Για να ακούν αυτά τα παράπονα. Ολοι οι υπόλοιποι είναι κατά βάση άγνωστοι.
Εντολή 10η: Αστο και λίγο το ρημάδι!
Ναι, δεν θέλετε να είστε αυτός ο τύπος που βρίσκεται σε μια παρέα και δεν ξεκολλάει από το κινητό του αγνοώντας τους γύρω του για να μάθει τα νέα αγνώστων που είναι φίλοι του στο facebook ή για να μετρήσει πόσα retweets του έκαναν στο Twitter.