Όταν ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Μπους απέρριψε το αίτημα του Αλ Τζέικομπς για συνέντευξη, εκείνος κατέφυγε σε μια δεύτερη απέλπιδα προσπάθεια: «Δεν θα μπορούσατε να το κάνετε για την οικογένεια;», του έγραψε επισημαίνοντας ότι ήταν (μακρινά) ξαδέλφια.
Η έκκληση λειτούργησε. Ο Μπους τού έδωσε την πολυπόθητη συνέντευξη, ποζάρισε, μάλιστα, για μια φωτογραφία που φιγουράρει μαζί με πολλές άλλες στο νέο βιβλίο του Αλ Τζέικομπς «It’s All Relative, Adventures in the Ups and Downs of the World’s Family Tree», το οποίο διερευνά τις προκλήσεις του παγκόσμιου οικογενειακού δέντρου, με άλλα λόγια το όνειρο κάποιων γενετιστών και γενεαλόγων να συνδέσουν όλους όσους έζησαν ποτέ, είτε πρόκειται για Νεάντερταλ είτε για διασημότητες.
Η ιδέα του παγκόσμιου οικογενειακού δέντρου είναι εμμονική, κάποιοι την έχουν χαρακτηρίσει και παράλογη, τουλάχιστον μέχρι τη στιγμή που κυκλοφόρησε σε βιβλίο η προσπάθεια του Τζέικομπς να εντοπίσει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα μακρινά ξαδέλφια του.
Ο Τζέικομπς πληροφορήθηκε την ύπαρξη του παγκόσμιου οικογενειακού δέντρου από κάποιον εντελώς άγνωστό του: «Δεν με γνωρίζετε, αλλά είμαι όγδοος εξάδελφός σας. Και έχουμε πάνω από 80.000 συγγενείς σας στη βάση δεδομένων μας», έγραφε το e-mail που έλαβε μια μέρα.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό, όμως, ήταν το γεγονός ότι ο νέος εξάδελφος του Τζέικομπς, ο οποίος ζούσε στο Ισραήλ, είχε επιλέξει 3.000 από αυτούς για ένα reunion που είχε προγραμματιστεί για τον επόμενο χρόνο, αρκετά έγκαιρα δηλαδή για να μην προσκρούσει σε άλλες υποχρεώσεις.
Μια τέτοια εκδήλωση οικογενειακής επανένωσης θα μπορούσε να κατακτήσει ένα παγκόσμιο ρεκόρ, σκέφτηκε ο Αλ Τζέικομπς. Επιπλέον, σε μια εποχή πολιτικών συγκρούσεων, θα μπορούσε να είναι μια άσκηση ένταξης και ενότητας, διασταυρώσεων φυλών και εθνικοτήτων.
Ο συγγραφέας ενθουσιάστηκε: «Θα μπορούσε να είναι τεράστια. Θα μπορούσε να είναι ιστορική. Θα μπορούσε να είναι εφιάλτης», γράφει για την παγκόσμια οικογενειακή συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε, τελικά, τον Ιούνιο του 2015 στη Νέα Υόρκη με την συμμετοχή 3.700 ανθρώπων. Η εκδήλωση απέφερε μάλιστα 62.000 δολάρια τα οποία δόθηκαν για την έρευνα και την φροντίδα πασχόντων από Αλτσχάιμερ.
Ξεκίνησε εντοπίζοντας 100 τρίτα, τέταρτα και πέμπτα ξαδέλφια μέσω της ιστοσελίδας 23andMe. Οι απαντήσεις ήταν ανάμεικτες. Κάποιοι του έγραψαν: «Μην τολμήσετε να έρθετε ξανά σε επαφή μαζί μου. Έχω μια μεγάλη οικογένεια και μισώ τα περισσότερα μέλη της» και άλλα παρόμοια, πάρα πολλοί όμως ήταν έτοιμοι να πάρουν μέρος στο πάρτι, προσφέρθηκαν, μάλιστα, να φέρουν πατατοσαλάτα για 3.000.
Οι γενετιστές λένε ότι όλοι έχουμε δύο κοινούς προγόνους «τον γενετικό Αδάμ και την Εύα», που είναι γνωστοί ως «Χρωμόσωμα Υ- Αδάμ» και «Μιτοχονδριακό DNA-Εύα». Υπάρχει, εξάλλου, ένας τεράστιος αριθμός από ιστοσελίδες, όπως οι Geni και Ancestry, που βοηθούν τους γενεαλόγους να κάνουν πιο ουσιαστικές συνδέσεις. Αν, λοιπόν, ο Τζέικομπς έχει δισεκατομμύρια ξαδέρφια, σίγουρα, 3.000 θα μπορούσαν να έρθουν στο πάρτι του, σκέφτηκε.
Αλλά γιατί να συγκεντρώνει κανείς πληροφορίες για νεκρούς προγόνους; Απλώς και μόνο επειδή είναι ανήκουν στο ίδιο οικογενειακό δέντρο; Γιατί πρέπει να μας ενδιαφέρει κάποιος με τον οποίο έχουμε το ίδιο DNA;
Η ιδέα του παγκόσμιου οικογενειακού δέντρου, λέει ο Τζέικομπς στον Guardian, του δίνει μια βαθιά αίσθηση ότι ανήκει σε κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό του. Είναι το απόλυτο κοινωνικό δίκτυο και αξίζει να κάνει κάποιος αυτές τις συνδέσεις – ίσως ακόμη και για να επιταχύνει την παγκόσμια ειρήνη.
Ο συγγραφέας κατανοεί ότι κάποιοι μπορεί να είναι πολύ επιφυλακτικοί όταν πρόκειται να επικοινωνήσουν με αγνώστους. Εντούτοις, για τον ίδιο, άξιζε τον κόπο, αν μη τι άλλο για τις τρελές ιστορίες που άκουσε. Έμαθε για παράδειγμα, ότι, περίπου το 1900, μια προ-προ-θεία του επρόκειτο να παντρευτεί στην Πολωνία με συνοικέσιο, αλλά ο γαμπρός δεν εμφανίστηκε. Κανένα πρόβλημα: μερικά μέλη της οικογένειας βγήκαν στο δρόμο, βρήκαν έναν άγαμο άνδρα και τον ρώτησαν: «Θα θέλατε να παντρευτείτε σήμερα;» Έτσι, απέκτησε κάποτε έναν θείο.
Οι γάμοι είναι ο συνδετικός ιστός των οικογενειακών δέντρων. Φυσικά, δεν αντιπροσωπεύουν όλες οι γραμμές σε ένα δέντρο έναν γάμο ή έστω μια σεξουαλική σχέση, ειδικά στις μέρες μας, που υπάρχουν ομοφυλοφιλικοί γάμοι, η τεχνολογία της αναπαραγωγής, η υιοθεσία, η παρένθετη μητρότητα …
Η παρακμή της πυρηνικής οικογένειας καθιστά την γενεαλογία πολύ πιο δύσκολη. Βέβαια ο Τζέικομπς υποστηρίζει ότι την κάνει ακόμα πιο συναρπαστική. Και χειροκροτεί τις δημιουργικές οικογενειακές δομές αλλά και τους διαφυλετικούς γάμους ενώ δεν δίστασε να δηλώσει «ενθουσιασμένος με τον αρραβώνα του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν Μαρκλ».
Στο βιβλίο του, ο Τζέικομπς παρουσιάζει επίσης την «αντίστροφη μέτρηση» του οικογενειακού του reunion, αναφερόμενος στα καλά νέα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας. Για παράδειγμα ο λογοτεχνικός κριτικός Χένρι Λούις Γκέιτς τζούνιορ συμφώνησε να μιλήσει στην εκδήλωση, και το συγκρότημα «Sister Sledge» να τραγουδήσει την επιτυχία «We Are Family».
Υπήρξαν, όμως, και κακά νέα, όπως όταν έμαθε ότι μια οικογένεια στη Γαλλία είχε καταφέρει να συγκεντρώσει 4.500 συγγενείς, πράγμα απογοητευτικό αφού ο Τζέικομπς δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει αυτό τον αριθμό. Συνέχισε όμως τις προσπάθειές του με στόχο κυρίως την παγκόσμια ειρήνη. Αλλά και γιατί πιστεύει ότι κάτι τέτοιο είναι καλό για τα δικά του παιδιά.
Πράγματι, μια μελέτη του 2001 αποκάλυψε ότι η αφήγηση οικογενειακών ιστοριών βοηθάει τα παιδιά αναπτύξουν ανθεκτικότητα και να βλέπουν τον εαυτό τους και τις κρίσεις που αντιμετωπίζει σε βάθος χρόνου μια οικογένεια –που τα μέλη της για παράδειγμα μπορεί να υπήρξαν κατά καιρούς πλούσια, φτωχά και μετά πάλι πλούσια- από άλλη οπτική γωνία.
Στο πεδίο της ειρήνης, εξάλλου, υπάρχει ένα ακόμη σημαντικό παράδειγμα. Σύμφωνα με μια μελέτη του Χάρβαρντ, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι ήταν καλύτεροι ο ένας προς τον άλλο σε ένα παιχνίδι μνήμης όταν τους είπαν ότι γενετικά ήταν συγγενείς.
Την ημέρα της εκδήλωσης έβρεχε. Η βροχή όμως δεν απέτρεψε ένα πλήθος ανθρώπων να παρευρεθεί κουνώντας πλακάτ που έγραφαν «I Am A Cousin» (είμαι εξάδελφος/εξαδέλφη) την ώρα που οι «Sister Sledge» ερμήνευαν το τραγούδι «We are family».
Ανάμεσά τους ήταν και ένας ραβίνος, ένας υπουργός, ένας κωμικός gay standup, η ηθοποιός Μαριλού Χένερ, δεκάδες ιεραπόστολοι Μορμόνοι, ο σκηνοθέτης του «Super Size Me» Μόργκαν Σπερλοκ, αλλά και πάρα πολλοί σύγχρονοι άνθρωποι: «Ετερόφυλοι, θετοί γονείς, δωρητές σπέρματος, αδέλφια από τον ίδιο δότη. Ήταν μια σαλάτα της ανθρωπότητας», λέει ο Τζέικομπς.
Εντωμεταξύ, την ίδια ημέρα σε άλλα μέρη του κόσμου, έγιναν περισσότερα από 40 οικογενειακά reunion και ο θεσμός της οικογένειας γιορτάστηκε ταυτόχρονα από που 10.000 ανθρώπους!