Συχνά η κοινωνία μας υποτιμά κάποιον που κοιμάται μέχρι αργά το πρωί χαρακτηρίζοντάς τον οκνηρό ενώ αποθεώνει όσους σηκώνονται αχάραγα, πιστώνοντάς τους δυναμισμό, αισιοδοξία και φιλοδοξία – «το πρωινό πουλί, τρώει το μεγάλο σκουλήκι» λέει η λαϊκή σοφία.
Σύμφωνα ωστόσο με την επιστήμη της χρονοβιολογίας αυτό είναι γενετικά προκαθορισμένο και δεν επιδέχεται αλλαγές, παρά μονάχα για μικρή χρονική περίοδο. Με άλλα λόγια, όλοι μας διαθέτουμε ένα εσωτερικό ρολόι που μας υπαγορεύει το πότε να πλαγιάσουμε και το πότε να σηκωθούμε.
Και όπως συμβουλεύουν οι γιατροί, για να μη βλάψουμε τον εαυτό μας πρέπει να ακολουθούμε τις υποδείξεις του μύχιου αυτού ξυπνητηριού με ευλάβεια.
Οπως επισημαίνει ο Μπράιαν Ρέσνικ στη Vox οι περισσότεροι άνθρωποι κοιμούνται χονδρικά από τις 11 το βράδυ έως τις 7 το πρωί. Υπάρχει όμως και ένα μεγάλο ποσοστό, της τάξεως του 40%, που δεν ακολουθεί το συγκεκριμένο ωράριο. Και το κομμάτι αυτό της κοινωνίας έχει βαρεθεί να ακούει τα αρνητικά σχόλια των υπολοίπων που τους προσβάλλουν και αγγίζουν τα όρια της παρενόχλησης.
Ο Ρέσνικ μίλησε με αρκετά άτομα που δυσκολεύονται να κοιμηθούν πριν τις 2-3 π.μ. και ξυπνούν συνήθως το μεσημέρι. Η 21χρονη φοιτήτρια του Πανεπιστημίου της Βόρειας Αριζόνα, Κάσιντι Σολόκις, του είπε πως οι συμφοιτητές της την ειρωνεύονται και τη φωνάζουν τεμπέλα και ξοφλημένη, όσο κι αν προσπάθησε όμως δεν μπορεί να σηκωθεί νωρίς.
Αλλά και να το κάνει αυτό, το μυαλό της δεν αρχίζει να λειτουργεί κανονικά πριν τις 10 το πρωί. Και οπωσδήποτε όχι πριν πιεί μια μεγάλη κούπα καφέ! Οπως υπογραμμίζει η Σολόκις, ακόμα και ο γιατρός τον οποίο επισκέφτηκε για να βρει λύση στο πρόβλημά της θεώρησε αρχικά πως λέει ψέματα ότι δεν μπορεί να σηκωθεί νωρίς απ΄ το κρεβάτι.
Τι θα πρέπει όμως να γίνει; Να αλλάξουν συνήθειες και ώρες κατάκλισης όσοι κοιμούνται αργά ή η κοινωνία να αποδεχθεί αυτή την ιδιαιτερότητά τους; Και βέβαια, στην πρώτη γραμμή του προβλήματος βρίσκονται εκείνοι που πάσχουν από το παθολογικό σύνδρομο της καθυστερημένης φάσης ύπνου, οι οποίοι σύμφωνα με μετρήσεις αποτελούν το 1% της κοινωνίας.
Η Καμίλα Κρινγκ έχει ιδρύσει την B-society μια διεθνή ομάδα που αγωνίζεται να διασφαλίσει τα δικαιώματα, εργασιακά και άλλα, εκείνων που κοιμούνται αργά και επομένως λειτουργούν καλύτερα το δεύτερο μισό του 24ώρου.
«Θεωρώ πως σε έναν κόσμο όπως ο δικός μας, που το μεγαλύτερο μέρος της επαγγελματικής δραστηριότητας βασίζεται πλέον στο ίντερνετ, οι εργοδότες θα έπρεπε να επιτρέπουν στους εργαζομένους να διαμορφώνουν πιο ευέλικτα ωράρια εργασίας, που θα ήταν προσφορότερα για εκείνους αλλά και αποδοτικότερα για την επιχείρηση» υπογραμμίζει η Κρινγκ.
Εκείνο που χρειάζεται, θεωρεί, είναι κάποιες μικρές αλλαγές ωραρίου που θα μπορούσαν να έχουν εξαιρετικό αποτέλεσμα. «Είναι θέμα κοινής λογικής. Καθυστερώντας κατά 1-2 ώρες την έναρξη του χρόνου εργασίας θα πετυχαίναμε περισσότερες ώρες ύπνου και υψηλότερη αποδοτικότητα στην εργασία» καταλήγει.
Χωρίς πάντως να φτάνουμε σε απλουστευτικές προσεγγίσεις, θα πρέπει να επισημάνουμε πως σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει οι λεγόμενοι βραδυνοί τύποι είναι πιο επιρρεπείς σε ορισμένες ασθένειες (ψυχικές και άλλες) από ό,τι εκείνοι που δεν έχουν πρόβλημα με το πρωινό ξύπνημα.