Το ραντεβού μας με τα μέλη της ομάδας «Science Reactors» ήταν στο κτίριο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών επί της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου. Σε ένα μικρό δωμάτιο στο εσωτερικό του κτιρίου, η ομάδα των επιστημόνων, συνεπικουρούμενη από τον σκηνοθέτη Κώστα Βρεττό και την Ελένη Γραμματικοπούλου που είχε την ιδέα για την παράσταση, πραγματοποιεί μία από τις τελευταίες της πρόβες πριν από την πρεμιέρα τoυ «Stand-up Science» στον Ελληνικό Κόσμο το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου.
Στην αίθουσα δεν θα δεις πίνακες, φιάλες και άλλα επιστημονικά εργαλεία. Μόνο δύο τηγάνια χρησιμοποιούνται σε ένα επιστημονικό πείραμα που μοιάζει περισσότερο με παιχνίδι. Από την αρχή καταλάβαμε ότι αυτός είναι και ο σκοπός: Οι επιστήμονες να βγουν για λίγο από τα εργαστήρια, τον επιστημονικό μικρόκοσμο και τη γενικότερη απομόνωση της έρευνας, να ανέβουν στο σανίδι και να κάνουν την επιστήμη ένα πεδίο κωμωδίας και διαδραστικής διασκέδασης. Εύκολο; Σίγουρα όχι.
Ο Τζίμης (κατά κόσμον Δημήτρης Τσιμπίδας) είχε μόλις τελειώσει την πρόβα όταν του ζητήσαμε να μας πει για την παράσταση του «Stand-up Science». «Οσοι ασχολούμαστε με αυτήν την παράσταση, έχουμε κάτι κοινό», μας λέει ο αστρονόμος – φυσικός Διαστήματος που εργάζεται στο Αστεροσκοπείο Αθηνών και συμπληρώνει: «Την ανάγκη για επικοινωνία. Δε μας αρέσει να βρισκόμαστε κλεισμένοι μέσα σε ένα εργαστήριο και αγαπάμε αυτό που λέγεται ”επικοινωνία της επιστήμης” και ”διάχυση της επιστήμης”».
Τι σχέση, όμως, μπορεί να έχει η επιστήμη με την κωμωδία; Σύμφωνα με τον κ. Τσιμπίδα «είναι πολύ εύκολο κάτι που σήμερα σε ενθουσιάζει την επόμενη μέρα να το βαρεθείς. Αυτό μπορεί να συμβεί ειδικά όταν αυτός που σου το μαθαίνει, το κάνει με βαρετό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορείς να σπουδάζεις φυσική και ο καθηγητής σου να διδάσκει μόνο με κανόνες και αποστήθιση. Εκεί λοιπόν έρχεται το χιούμορ και η κωμωδία που μπορούν να κάνουν την επιστήμη πιο προσιτή και ευχάριστη».
Αννα Χριστοδούλου: «Εγώ πιστεύω στην αρχή του Χάμιλτον στην Φυσική που λέει ότι ζούμε στο καλύτερο δυνατό σύμπαν»
Στο διπλανό δωμάτιο, οι πρόβες των επιστημόνων συνεχίζονται υπό τις οδηγίες του σκηνοθέτη Κώστα Βρεττού, αλλά και με τις παρατηρήσεις και την βοήθεια του «πιο αρμόδιου» στα θέματα κωμωδίας, Δημήτρη Δούκογλου. Ενώ κάνει πρόβες η Αννα Χριστοδούλου, ζητάμε από τον Δημήτρη να μας πει έναν τρόπο που κάποιο -ενδεχομένως- κουραστικό μάθημα του σχολείου μπορεί να αποκτήσει ενδιαφέρον, αν παρουσιαστεί με διαφορετικό τρόπο. «Θα σου πω ένα παράδειγμα που είναι από πιο ‘‘βαριά’’ φυσική», σημειώνει ο αστροφυσικός και συνεχίζει: «Μπορείς να μιλήσεις για την σχετικότητα με ένα τεράστιο βιβλίο εξισώσεων και επίσης μπορείς να μιλήσεις για σχετικότητα με ένα παράδειγμα ταξιδιού στο χρόνο. Δύσκολα κάποιος θα προτιμήσει τις εξισώσεις. Oχι ότι είναι κακές, αλλά πρέπει πρώτα να δεις την ομορφιά του πράγματος. Αυτό ψάχνει και η επιστήμη, την ομορφιά».
Η Αννα Χριστοδούλου εδώ και χρόνια άλλωστε ασχολείται με την επικοινωνία της επιστήμης και επιθυμεί να αγαπήσει ο κόσμος όλους του κλάδους της έρευνας. Ενα από τα σημαντικότερα μέσα για να γίνει αυτό, σύμφωνα με την Αννα, είναι το χιούμορ. «Ο πιο σοβαρός τρόπος να πεις κάτι είναι μέσω της κωμωδίας» θα μας πει χαρακτηριστικά η ίδια. Οσο για τον λόγο που η σχολική εκπαίδευση δεν έχει εμπλουτιστεί με διασκεδαστικά στοιχεία, η Αννα δεν δείχνει να προβληματίζεται και σημειώνει: «Εγώ πιστεύω στην αρχή του Χάμιλτον στην Φυσική που λέει ότι ζούμε στο καλύτερο δυνατό σύμπαν. Οπότε κάποια στιγμή θα αλλάξουν τα πράγματα και τέτοια στοιχεία θα μπούν στην εκπαίδευση».
Στη συνέχεια την ρωτάμε τι θα προτιμούσε: να δει κάποιος την παράσταση και να γελάσει ή να μάθει από αυτήν κάτι καινούριο; Η απάντησή της μας δείχνει ότι τέτοιες ερωτήσεις είναι βούτυρο στο ψωμί ενός επιστήμονα. «Δεν μπορώ να τα έχω και τα δύο; Σαν την διπλή φύση του φωτός που είναι και σωματίδιο και κύμα». Μας κοιτάζει και χαμογελά, πριν προχωρήσουμε στην επόμενη ερώτηση, συνεχίζει: «Εγώ θέλω και να με καταλάβουν και να γελάσουν. Προσωπικά με ενδιέφερε ανέκαθεν η επικοινωνία της επιστήμης. Είναι κάτι που πρέπει να φτάσει παντού. Η επιστήμη μας αφορά όλους και είναι παντού γύρω μας. Για μένα ας πούμε είναι πολύ κρίμα να λέω ότι είμαι φυσικός και μου λένε ”ωχ!”. Μας αφορά όλους και γι’ αυτό ο κόσμος θα έπρεπε να την αγαπάει λίγο πιο πολύ».
Υπεύθυνη για τις παραστάσεις του Stand up Science είναι η Ελένη Γραμματικοπούλου η οποία είχε την ιδέα, τον σχεδιασμό και την οργάνωση της παράστασης. «Κατά την διάρκεια της επαγγελματικής μου θητείας είχα φτάσει στο συμπέρασμα ότι ήταν πολύ δύσκολο για έναν επιστήμονα να κάνει διάχυση της γνώσης του και να επικοινωνήσει με ένα κοινό μη επιστημονικό», θα μας πει η ίδια όταν την ρωτάμε για την ιδέα της παράστασης και θα συμπληρώσει: «Κάποια στιγμή λοιπόν διοργανώναμε μαζί με το Βρετανικό Συμβούλιο τον διαγωνισμό famelab που ήθελε να αναδείξει νέα ταλέντα στον τομέα της επιστήμης. Oι συμμετέχοντες είχαν τρία λεπτά να μας παρουσιάσουν κάτι και στην συνέχεια κρίνονταν για το επιστημονικό τους θέμα αλλά και για την πρωτοτυπία και την παρουσίασή τους. Από εκεί προέκυψε μια ομάδα παιδιών που έγινε η μαγιά για αυτό που αργότερα ονομάσαμε ”Science Reactors”. Η αγάπη μας για την κωμωδία μας οδήγησε να κάνουμε το “Stand-up Science”».
Ενεργή συμμετοχή στην παράσταση έχει και ο Δημήτρης Δούκογλου, ηλεκτρολόγος μηχανικός αλλά και κωμικός που παρουσιάζει, σχολιάζει και συντονίζει το «Stand -up Science». «Στην παράσταση θέλουμε να καταπιανόμαστε με επιστημονικά θέματα και να τα παρουσιάζουμε με διασκεδαστικό τρόπο» θα μας πει αρχικά ο ίδιος. «Πως μπορεί να γίνει μια παράσταση stand up comedy με επιστημονικά θέματα;» ρωτάμε τον Δημήτρη Δούκογλου. «Είναι αρκετά δύσκολο να συνδυάζεις σοβαρά θέματα ή οποιαδήποτε πληροφορία με κωμωδία stand up» επισημαίνει ο ίδιος. «Αυτό συμβαίνει γιατί το stand up έχει έναν πολύ έντονο ρυθμό και μάλιστα έχει μελετηθεί ότι ένα καλό σόου πρέπει να έχει εφτά γέλια το λεπτό. Οπότε πρέπει να λες συνέχεια κάτι αστείο και όχι να δίνεις πληροφορίες».
Καθώς η ώρα έχει περάσει και οι πρόβες της ομάδας φτάνουν στο τέλος τους, μιλάμε με τον Αθανάση Κουστένη, βιοχημικό που παρουσιάζει ένα σόου με τίτλο «Η γιαγιά μου, τα μαθηματικά και άλλες ιστορίες». Οταν τον ρωτάμε τι έχει σπουδάσει, δεν περιμένουμε να μας πει κάτι απλό.«Εχω σπουδάσει μοριακή βιολογία , βιοπληροφορική και τώρα επιχειρηματικότητα». «Και που “κολλάει” η κωμωδία;» τον ρωτάμε με την απάντησή του για να απαντήσει ξεκαρδισμένος: «Μα όλο αυτό είναι κωμωδία». Γι’ αυτόν η δυσκολία της παράστασης είναι ο συνδυασμός της επιστημονικής εγκυρότητας ενός κειμένου με δόσεις χιούμορ. «Εγώ θα ήθελα να μείνει κάτι σε όποιον δει την παράσταση. Δεν θα έλεγα ότι είναι αναγκαστικό να ξεκαρδιστεί. Μπορεί να περάσει καλά, να είναι ευχάριστο και να μάθει και κάτι».
Μια παρέα νεαρών επιστημόνων λοιπόν έχει βάλει έναν μεγάλο στόχο. Να φέρει την επιστήμη κοντά σε εμάς, τους κοινούς θνητούς που δεν ξενυχτήσαμε ποτέ πάνω από στοίβες επιστημονικών συγγραμμάτων και φαινομενικά δυσνόητων θεωρημάτων. Με μοναδικό όπλο το χιούμορ και την καλή διάθεση η ομάδα «Stand-up Science» απομακρύνει την επιστημονική γνώση από το οικείο εργαστήριο και τολμά να τη βγάλει στο θεατρικό σανίδι. Εκεί, θα αντιμετωπιστεί με βάση ένα μη συνηθισμένο κριτήριο. Το χιούμορ και το πόσο μπορεί εκτός από έγκυρη να γίνει και διασκεδαστική.
Η απάντηση, επί σκηνής..
Info:
Στην παράσταση συμμετέχουν με αλφαβητική σειρά:
- Στράτος Ασημέλλης, Χημικός, Υποψήφιος Δρ: Eye Fixed It
- Βασίλης Γρηγοριάδης, Τηλεπικοινωνίες, Science Rap Battle
- Δημήτρης Δούκογλου, Ηλεκτρολόγος – Μηχανικός: Φυσική Επιλογή και Εσύ
- Βύρων Θεοδωρόπουλος, Μαθηματικός: Θεωρία και απόδειξη
- Αθανάσης Κουστένης, Βιοχημικός: Η Γιαγιά μου, τα μαθηματικά και άλλες ιστορίες
- Αγγελική Κωνσταντινίδου, Οικονομολόγος, Όταν το φαί μας… τρώει!
- Τάκης Λάζος, Φυσικός: Οι γάτες ξέρουν από Φυσική;
- Δημήτρης Μακρής, Καθηγητής Μάνατζμεντ και Καινοτομίας: Αγαπημένο μου ηλεκτροσόκ!
- Νίκος Μουστάκας. Eπιστήμων Υλικών – Πέντε λεπτάκια ακόμα…
- Αναστασία Ντράχα, ηλεκτρολόγος μηχανικός ηλεκτρονικών υπολογιστών: Ο Μπάμπης μου και πως να βρείτε γκόμενα
- Κυριάκος-Μάριος Οικονόμου, φοιτητής ιατρικής – Science Rap Battle
- Νίκος Παπαδημητρίου, Χημκός – Μηχανικός: Πόσο άτακτος είσαι
- Χρυσάνθη Σαλιαγκοπούλου, Βιολόγος: When Harry met Sally
- Δημήτρης Τσιμπίδας, Αστροφυσικός: Κανείς δεν είναι άσφαλτος
- Αννα Χριστοδούλου, Φυσικός: Μάνα θα πάω Γκαλαπάγκος
Παρουσιάζουν οι: Δημήτρης Δούκογλου και Βύρων Θεοδωρόπουλος
Ημέρα: Σάββατο 13, 20, 27/02 & 5, 19/03
Ωρα: 20:30
ΘΕΑΤΡΟΝ Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»: Πειραιώς 254, Ταύρος, Τηλ. 212 2540300