Για το ευρωπαϊκό φιάσκο όσον αφορά τα εμβόλια και τους εμβολιασμούς αποφάσισε να γράψει κατά τη διάρκεια της εβδομάδας και ο Πολ Κρούγκμαν, επισημαίνοντας καταρχάς πως η καθυστερημένη έναρξη των εμβολιαστικών εκστρατειών στα ευρωπαϊκά κράτη και οι αργοί ρυθμοί εμβολιασμού των πολιτών, «σχεδόν σίγουρα θα προκαλέσουν χιλιάδες αχρείαστους θανάτους».
Σύμφωνα, όμως, με τον νομπελίστα οικονομολόγο και αρθρογράφο των New York Times, το πρόβλημα για την Ευρώπη έγκειται στο ότι τα λάθη που έγιναν «δεν μοιάζουν με μεμονωμένα περιστατικά, με κακές αποφάσεις που έλαβαν μερικοί κακοί ηγέτες. Αντιθέτως, οι αποτυχίες αντικατοπτρίζουν ουσιώδη ελαττώματα στους θεσμούς και στις συμπεριφορές της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της ίδιας γραφειοκρατικής και διανοητικής ακαμψίας η οποία κατέστησε την κρίση του ευρώ πριν από μία δεκαετία πολύ χειρότερη από όσο έπρεπε να είναι», υπενθυμίζει ο Κρούγκμαν.
Δεν υπεισέρχεται στις λεπτομέρειες της τελευταίας «ευρωπαϊκής αποτυχίας», αναγνωρίζοντας πως είναι πολύπλοκες. Αλλά θεωρεί ότι όλα τα επί μέρους λάθη αποδεικνύουν πως οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι όχι μόνον αποστρέφονται τους κινδύνους γενικά, αλλά αποστρέφονται τους λάθος κινδύνους, τουλάχιστον τις περισσότερες φορές.
«Φαίνονταν ιδιαίτερα ανήσυχοι για το ενδεχόμενο να καταλήξουν να πληρώσουν πάρα πολλά στις φαρμακευτικές εταιρείες ή να ανακαλύψουν ότι σπατάλησαν χρήματα για εμβόλια αναποτελεσματικά ή με επικίνδυνες παρενέργειες. Οπότε περιόρισαν τους κινδύνους, καθυστερώντας τη διαδικασία προμήθειας, κάνοντας παζάρια για τις τιμές, αρνούμενοι να προσφέρουν (στις φαρμακευτικές εταιρείες) δηλώσεις απαλλαγής ευθύνης και ανάληψης κινδύνου. Φαίνονταν πολύ λιγότερο ανήσυχοι για τον κίνδυνο πολλοί Ευρωπαίοι να αρρωστήσουν ή να πεθάνουν επειδή η έναρξη των εμβολιασμών ήταν καθυστερημένη», σημειώνει δηκτικά.
Διαβάζοντας για το ευρωπαϊκό φιάσκο των εμβολίων και των εμβολιασμών ο Κρούγκμαν θυμήθηκε τον Χένρι Λούις Μένκεν, τον περίφημο αμερικανό δημοσιογράφο και κριτικό ο οποίος είχε γράψει μεταξύ πολλών άλλων ότι «πουριτανισμός είναι να σε στοιχειώνει ο φόβος ότι κάποιος, κάπου, μπορεί να είναι ευτυχισμένος».
Παρομοίως, σύμφωνα με τον Κρούγκμαν, τους τεχνοκράτες των Βρυξελλών «τους στοιχειώνει ο φόβος ότι κάποιος, κάπου – είτε είναι οι φαρμακευτικές εταιρείες είτε οι υπάλληλοι του ελληνικού δημόσιου τομέα – μπορεί να γλιτώνουν από κάτι».
Κατά τη διάρκεια της κρίσης του ευρώ αυτή η νοοτροπία οδήγησε στην επιβολή σκληρών και καταστρεπτικών, όπως αποδείχτηκε, πολιτικών λιτότητας στις χώρες που χρωστούσαν, «μην τυχόν και κατάφερναν να μην πληρώσουν ένα επαρκές τίμημα για την προηγούμενη δημοσιονομική ανευθυνότητά τους».
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την προμήθεια εμβολίων κατά του φονικού κορονοïού η ίδια νοοτροπία οδήγησε σε σκληρές διαπραγματεύσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες, «ούτως ώστε να μην υπάρχει καμία υπόνοια κερδοσκοπίας», παρά τον κίνδυνο να σημειωθούν καθυστερήσεις και να χαθούν ανθρώπινες ζωές.
Ο Κρούγκμαν θεωρεί πως η Ευρώπη έχασε περισσότερο πολύτιμο χρόνο, επιδιώκοντας να χαράξει μία κοινή ευρωπαϊκή πολιτική «το οποίο θα ήταν εντάξει εάν η Ευρώπη διέθετε κάτι που να μοιάζει με ενοποιημένη διακυβέρνηση. Αλλά δεν το διαθέτει και οι εθνικές κυβερνήσεις καθυστερούσαν συμβόλαια με τις φαρμακευτικές εν αναμονή της συναίνεσης».
Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της πανδημίας, ειδικά σε αυτήν τη φάση που τα εμβόλια όντως προσφέρουν ελπίδα, φαίνεται πως η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει ακόμη ένα σοβαρό πρόβλημα: τη «διάχυτη εχθρότητα για την επιστήμη», το γεγονός πως ανησυχητικά πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν με καχυποψία τα εμβόλια. Ο Κρούγκμαν αναγνωρίζει πως το ίδιο πρόβλημα υφίσταται και στις ΗΠΑ αλλά θεωρεί πως το ευρωπαϊκό πρόβλημα «είναι διαφορετικό, με τρόπους που προκαλούν μεγάλη ζημιά».
Η πρόσφατη αναστολή των εμβολιασμών με το σκεύασμα της AstraZeneca από τις κυβερνήσεις των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χωρών (και αρκετών μικρότερων) αποτέλεσε το επιστέγασμα της ευρωπαϊκής αποτυχίας. Για ακόμη μία φορά οι Ευρωπαίοι εστίασαν στους λάθος κινδύνους καθώς «ακόμη και εάν υπάρχουν παρενέργειες, σίγουρα ωχριούν μπροστά στο πλήγμα που υπέστη η εμβολιαστική εκστρατεία». Και για ακόμη μία φορά οι Ευρωπαίοι δεν κατάφεραν να συνεργαστούν. Την αρχή την έκανε η Γερμανία, διακόπτοντας τους εμβολιασμούς, ενώ στη συνέχεια έσπευσαν να κάνουν το ίδιο και οι κυβερνήσεις της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, ούτως ώστε να μην κατηγορηθούν για αμέλεια.
«Οπως προείπα, το πιο ανησυχητικό όσον αφορά όλο αυτό το φιάσκο είναι ότι δεν μπορεί να επιρριφθεί μόνον σε μερικούς κακούς ηγέτες. Αντιθέτως φαίνεται ότι αντικατοπτρίζει ουσιώδη ελαττώματα σε θεσμούς και συμπεριφορές. Το ευρωπαϊκό εγχείρημα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα», προειδοποιεί και ο Κρούγκμαν.