Θέματα

Σχεδιάζοντας το πανεπιστήμιο του αύριο

Η καθηγήτρια και κοσμήτορας του φημισμένου ΜΙΤ, Κριστίν Ορτίζ, θέλει να δημιουργήσει ένα νεωτερικό μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα που δεν θα έχει τμήματα ή διαλέξεις και θα βασίζεται αποκλειστικά σε τεχνολογία online
Protagon Team

Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός κάμπους κάπου στην περιοχή της Βοστώνης το οποίο θα φιλοξενεί 10.000 φοιτητές και 1.000 διδάκτορες -κάτι δηλαδή αντίστοιχο σε διαστάσεις με το σημερινό ΜΙΤ- και όπου όλα τα έσοδα θα επανεπενδύονται στις δομές του με κύριο γνώμονα τις μαθησιακές ανάγκες των φοιτητών.

Οπως επισημαίνει στον Τζέφρυ Γιάνγκ της chronicle.com η καθηγήτρια υλικών και μηχανικής και κοσμήτορας του φημισμένου Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) Κριστίν Ορτίζ που είναι ο ιθύνων νους του σχεδίου, δεν έχει εξασφαλίσει ακόμα τους πόρους για τη δημιουργία του πρωτότυπου εκπαιδευτικού ιδρύματος που οραματίζεται. Εχει όμως συμπληρώσει την ομάδα συνεργατών που θα σταθούνε πλάι της στο ρηξικέλευθο εγχείρημα.

Βέβαια, υπάρχουν ήδη δύο παρόμοια πανεπιστήμια, το Μinerva Project που έχει φτιάξει ένας επιχειρηματίας στο Σαν Φρανσίσκο και το MOOC που ξεκίνησε ένας πρώην καθηγητής του Στάνφορντ. Εκείνα όμως, σε αντίθεση με το σχέδιο της Ορτίζ, είναι απολύτως κερδοσκοπικά.

Η κοσμήτορας του ΜΙΤ υπογραμμίζει πως ύστερα από 17 χρόνια διδακτικής εμπειρίας αποφάσισε να ερευνήσει τις πανεπιστημιακές δομές. Και μετά από συζητήσεις με πολυάριθμους παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας αλλά και ταξίδια σε πολλά μέρη του κόσμου με γνωστά πανεπιστήμια, κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι δομές ενός σύγχρονου ανώτατου ιδρύματος θα πρέπει να ξανασχεδιαστούν. «Οι δομές του εκπαιδευτικού μας συστήματος στηρίζονται στον Μεσαίωνα» επισημαίνει. «Εμείς επιδιώκουμε να τις ξανασχεδιάσουμε σύμφωνα με τις ανάγκες όχι μόνο του παρόντος αλλά κυρίως του μέλλοντος».

Δεν θα υπάρχει πια η κλασική (βαρετή) διάλεξη της καθηγητικής αυθεντίας που θα μιλάει ασταμάτητα επί 50 λεπτά της ώρας, αλλά μια διαδικασία άμεσης μετατροπής και ηλεκτρονικής αποθησαύρισης της γνώσης

Σύμφωνα με τα λεγόμενά της μια βασική διαφορά του πανεπιστημίου που σχεδιάζει είναι ότι οι φοιτητές δεν θα πρέπει να αναλώνονται σε πολλά μικρότερα projects αλλά να εντρυφούν και να εμβαθύνουν σε ένα μόνο project, ώστε να κατανοήσουν σε βάθος το θέμα που ερευνούν. Και θεωρεί πως αυτό θα αποτελέσει για εκείνους πόλο έλξης, καθώς θα μπορούν οι ίδιοι να ξεδιπλώσουν τη διαδικασία της γνώσης προς όποια πλευρά και μέχρις όποιου σημείου επιθυμούν.

Μια άλλη διαφορά θα είναι πως τα σχέδια αυτά θα πραγματοποιούνται online. Δεν θα υπάρχει πια η κλασική (βαρετή) διάλεξη της καθηγητικής αυθεντίας που θα μιλάει ασταμάτητα επί 50 λεπτά της ώρας, αλλά μια διαδικασία άμεσης μετατροπής και ηλεκτρονικής αποθησαύρισης της γνώσης. Περίπου κάθε δέκα λεπτά θα παρεμβάλλονται διαστήματα ενεργής μάθησης ή ανάκλησης των γνώσεων που θα διοχετεύονται και θα ενσωματώνονται στο σύστημα.

Και καθώς δεν θα υπάρχουν τάξεις παραδόσεων και ασκήσεων, η διαδικασία της μάθησης θα λαμβάνει χώρα σε μεγάλα εργαστήρια όπου φοιτητές και διδάσκοντες θα εργάζονται όλοι μαζί. Κανείς δεν θα έχει το δικό του εργαστήριο και δεν θα υπάρχουν τμήματα, η γνώση δεν θα κατακερματίζεται αλλά αντίθετα ο ένας τομέας θα συμπληρώνει τον άλλο. Και όλα θα βρίσκονται υπό το πρίσμα της διεπιστημονικότητας και της απρόσκοπτης πλοήγησης από το ένα γνωστικό πεδίο στο άλλο.

Η Ορτίζ τονίζει στον Γιανγκ πως δεν πιστεύει ότι θα έχει πρόβλημα να προσελκύσει κορυφαίους επιστήμονες και μεταπτυχιακούς φοιτητές. «Υπάρχει μια πληθώρα επιστημόνων που δεν απασχολούνται πουθενά και θα ήθελαν να πάρουν μέρος σε ένα πραγματικά νεωτερικό εκπαιδευτικό μοντέλο» υπογραμμίζει. «Και έχω ήδη εκατοντάδες αιτήσεις από υποψήφιους φοιτητές, που δηλώνουν ενθουσιασμένοι με την ιδέα και με ρωτάνε τι απαιτείται για να συμμετάσχουν».

Και στην ερώτησή του αν στο πανεπιστήμιο που οραματίζεται θα υπάρχει χώρος για αξιώματα, η απάντησή της δεν αφήνει περιθώρια για παρανοήσεις: «Θέλουμε να απομακρυνθούμε από την παραδοσιακή δομή με τις ex cathedra αυθεντίες. Βέβαια, θα αναδιφήσουμε κι άλλο σε εναλλακτικά μοντέλα, αυτή όμως τη στιγμή μου φαίνεται πως το σχήμα γνώσης που προωθούμε είναι εντελώς ασυμβίβαστο με οποιαδήποτε ιεραρχία και αυθεντία».