Τα ΜΜΕ είναι αντιμέτωπα με (ακόμη) ένα μεγάλο πρόβλημα. Πώς μπορούν να σταματήσουν τα λογισμικά Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), όπως το ChatGPT, από το να τους κλέβουν το περιεχόμενο και να το διαθέτουν δωρεάν στο διαδίκτυο;
Τα ΜΜΕ προστατεύονται και έχουν το δικαίωμα να διεκδικούν αποζημίωση από τεχνολογικές πλατφόρμες όταν το περιεχόμενό τους χρησιμοποιείται σε μηχανές αναζήτησης ή σε κοινωνικά δίκτυα, για παράδειγμα, χάρη στην οδηγία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα πνευματικά δικαιώματα. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση της ΤΝ;
Οσο οι ευρωπαίοι εκδότες περιμένουν ακόμη κάποιες χώρες να νομοθετήσουν για την προστασία του περιεχομένου των ΜΜΕ, προκειμένου να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με εταιρείες όπως η Facebook ή η Google, η ΤΝ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή νέου περιεχομένου είναι αυτή που έχει τραβήξει πλέον την προσοχή των νομοθετών και των ρυθμιστικών αρχών, σύμφωνα με το Politico.
«Δεν μπαίνουμε στη συζήτηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη με φόβο, αλλά πρέπει να δούμε τις προκλήσεις, και τα πνευματικά δικαιώματα είναι μία από αυτές» δήλωσε η Πέτρα Βίλκστρομ, διευθύντρια δημόσιας πολιτικής στο Schibsted, τον μεγαλύτερο όμιλο ΜΜΕ της Σκανδιναβίας.
«Εχουμε προστασία πνευματικών δικαιωμάτων για το έργο μας, αλλά το κύριο ζήτημα είναι το πώς μπορούμε να την επιβάλουμε» υποστήριξε ο Γιάκομπ Γκάμελτοφ, διευθυντής πολιτικής στο News Media Europe, έναν οργανισμό στον οποίον μετέχουν εκδότες από όλη την Ευρώπη.
Η απόκτηση εσόδων με τη χρήση του περιεχομένου των ΜΜΕ εγείρει δικαίωμα αποζημίωσης, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, αλλά αυτό είναι δύσκολο να εφαρμοστεί πλέον, καθώς οι νομοθέτες δεν είχαν οραματιστεί την εμφάνιση του ChatGPT του OpenAI και των παρόμοιών του όταν συνέγραφαν την οδηγία.
«Δεν είμαι βέβαιος ότι μπορούμε να αποδείξουμε παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων» είπε στο Politico ο Πιέρ Πετιλό, διευθύνων σύμβουλος της γαλλικής ομοσπονδίας Τύπου APIG. «Υπάρχει το ζήτημα του νομικού πλαισίου και της εξαίρεσης για τη χρήση δεδομένων» προσέθεσε.
Οι νομοθέτες συμπεριέλαβαν μια εξαίρεση στην οδηγία περί πνευματικών δικαιωμάτων: την αναζήτηση για σκοπούς ανεύρεσης κειμένου και δεδομένων. Οι κάτοχοι δικαιωμάτων μπορούν να αντισταθούν σε μια τέτοια ανεύρεση που γίνεται με «μηχανικά αναγνώσιμα μέσα» τα οποία μπλοκάρουν τις αναζητήσεις.
Ορισμένοι εκδότες θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την επιλογή για να κόψουν την πρόσβαση των αναζητήσεων στα άρθρα τους, στερώντας από το ChatGPT και παρόμοια chatbot το περιεχόμενο υψηλής ποιότητας που χρειάζονται για να προσφέρουν στους χρήστες ακριβείς απαντήσεις. Αυτό εξετάζεται αυτή τη στιγμή από γάλλους διαδικτυακούς εκδότες. Αλλά τα λογισμικά «φαίνεται να κάνουν πολύ περισσότερα από απλή ανίχνευση» σημειώνει ο Γκάμελτοφ.
«Η Tεχνητή Nοημοσύνη θα διαταράξει την εφαρμογή των πνευματικών δικαιωμάτων. Η εξέλιξη της ισχύουσας νομοθεσίας φαίνεται απαραίτητη προκειμένου να περιλάβει την ιδιαιτερότητα της TN, η οποία είναι να τροφοδοτείται μαζικά από προστατευόμενα περιεχόμενα» δήλωσε στο Politico η Σάντρα Στριτμάτερ, δικηγόρος πνευματικής ιδιοκτησίας στη γαλλική εταιρεία Franklin.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φαίνεται να έχει σχεδιασμό για πιο συγκεκριμένους κανόνες. Ο αριστερός γάλλος ευρωβουλευτής Εμανουέλ Μορέλ έκανε πρόσφατα ερώτηση σχετικά με το «νομικό κενό» με το οποίο παλεύουν οι καλλιτέχνες και οι δημιουργοί για να προστατεύσουν τα έργα τους. Η Επιτροπή απάντησε ότι «η δημιουργία έργων τέχνης από TN δεν αξίζει συγκεκριμένη νομοθετική παρέμβαση», δεδομένων των σχετικών εξαιρέσεων που προβλέπονται από το ισχύον νομικό πλαίσιο.
Εάν η οδηγία επέτρεπε στους κατόχους δικαιωμάτων να διεκδικήσουν αποζημίωση για την πνευματική ιδιοκτησία τους, θα εξακολουθούσαν να αντιμετωπίζουν την πρόκληση του προσδιορισμού του περιεχομένου που αποσπάται και μοιράζεται – μια πολύ δύσκολη εργασία.
Οι σκανδιναβοί εκδότες ρωτούν το ChatGPT για αποκλειστικές πληροφορίες που δημοσιεύονται σε δικά τους προστατευμένα άρθρα, σε μια προσπάθεια να εντοπίσουν το εύρος της χρήσης.
Αλλά «δεν υπάρχει τρόπος να είμαστε σίγουροι 100% μέχρι να δούμε τη βάση δεδομένων εκπαίδευσης που έχει χρησιμοποιηθεί για την εκπαίδευση του ChatGPT» είπε ο Γκάμελτοφ στο Politico, τονίζοντας ότι το καλύτερο που μπορούν να κάνουν οι εκδότες είναι «εικασίες» και ότι τα προκαταρκτικά αποτελέσματα φαίνεται να δείχνουν ότι το ChatGPT παρακάμπτει αυτό που είναι δημόσια διαθέσιμο.
Η τελευταία παρτίδα τροπολογιών που προωθείται από την ΕΕ φαίνεται να κλίνει προς περισσότερη διαφάνεια, απαιτώντας από τους προγραμματιστές να αποκαλύψουν πώς συλλέχθηκαν τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για την εκπαίδευση της ΤΝ.
«Ο νόμος για την ΤΝ προτάθηκε πρoτού βρεθεί αυτό το θέμα στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης και της πολιτικής» είπε στο Politico ο ευρωβουλευτής του Renew Europe, Τιράγκος Τουντοράτσε, συνεισηγητής για τον φάκελο. Ο Τουντοράτσε τόνισε επίσης τη φιλοδοξία του Κοινοβουλίου να «προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα και να αντιμετωπίσει την ταχεία εξέλιξη της ΤΝ, προτείνοντας ένα σύνολο κανόνων για μοντέλα θεμελίωσης που συνήθως εκπαιδεύονται σε τεράστιο όγκο δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων που προστατεύονται από πνευματικά δικαιώματα ή πνευματική ιδιοκτησία».