Μια μικρή, επίπεδη πόλη της Δανίας, με ίσιους δρόμους, πρωτοστατεί στη μάχη της ανθρωπότητας κατά των περιττών κιλών και της παχυσαρκίας. Η προσοχή εκατοντάδων εκατομμυρίων παχύσαρκων και υπέρβαρων από όλον τον κόσμο είναι στραμμένη στο Κάλουντμποργκ, ένα ανεμοδαρμένο λιμάνι 17.000 κατοίκων, 100 χιλιόμετρα δυτικά της Κοπεγχάγης.
Εκεί λειτουργεί το εργοστάσιο της δανέζικης φαρμακευτικής εταιρείας Novo Nordisk, όπου παράγεται το πιο διάσημο και πολύτιμο σκεύασμά της, η σεμαγλουτίδη, που αρχικά χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση του διαβήτη, έως ότου διαπιστώθηκε πως είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και κατά της παχυσαρκίας.
Πρόκειται για μια ενέσιμη ορμόνη που δρα όπως μια φυσική ορμόνη που παράγεται στο έντερο όταν είναι γεμάτο, δημιουργεί δηλαδή μια αίσθηση κορεσμού. Μεταξύ των πρώτων που εμφανίστηκαν αισθητά αδυνατισμένοι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εξήραν την ευεργετική δράση της σεμαγλουτίδης συγκαταλέγονται η Οπρα Γουίνφρεϊ και ο Ελον Μασκ. Φαίνεται όμως ότι οι ποσότητες σεμαγλουτίδης που παράγονται στο Κάλουντμποργκ δεν επαρκούν πλέον για την κάλυψη των αναγκών μιας ολοένα πιο υπέρβαρης ανθρωπότητας.
«Για να ικανοποιήσει τη δίψα του κόσμου για την ορμόνη που κόβει την όρεξη για φαγητό, η Novo Nordisk από σήμερα έως το 2029 θα επενδύσει οκτώ δισ. δολάρια σε νέες εγκαταστάσεις και προσωπικό» γράφει η Ελενα Ντούζι για την ιταλική Repubblica στην ανταπόκρισή της από το Κάλουντμποργκ. «Τα χρήματα είναι πολλά, αλλά λιγότερα από τα 10 δισ. ευρώ που κέρδισε η εταιρεία (το 2023)» προσθέτει η ιταλίδα δημοσιογράφος.
Κατά την ξενάγησή της στις εγκαταστάσεις της Novo Nordisk στο Κάλουντμποργκ από τον δήμαρχο της πόλης Μάρτιν Νταμ, η Ελενα Ντούζι επισκέφθηκε και «το μεγαλύτερο εργοτάξιο στη Βόρεια Ευρώπη», όπου εργάζονται περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι, επεκτείνοντας τις εγκαταστάσεις της κραταιής δανέζικης φαρμακευτικής εταιρείας. Ενα ταχυφαγείο που λειτουργεί σε κοντινή απόσταση από το εργοτάξιο πούλησε μέσα έναν μήνα περισσότερα από 17.000 χοτ ντογκ.
Σήμερα στο Κάλουντμποργκ η Novo Nordisk απασχολεί 4.000 εργαζόμενους, ενώ στο προσεχές διάστημα πρόκειται να προσληφθούν επιπλέον 1.200. «Πρόκειται για μια μεγάλη αλλαγή, αν και μερικές φορές επικρατεί μια δυσάρεστη οσμή στην ατμόσφαιρα» ανέφερε στην ιταλίδα απεσταλμένη η Φάντια, μια παλαιστίνια κοινωνική λειτουργός που ζει στο Κάλουντμποργκ εδώ και μια εικοσαετία.
«Ενα δυάρι που το πουλούσαμε 700.000 κορώνες, σήμερα φτάνει τις 900.000, ακόμα και τις 950.000 αν ο αγοραστής είναι ξένος και βιάζεται» ανέφερε ο Τόμας Γένσεν, ιδιοκτήτης του κτηματομεσιτικού γραφείου Estate Kalundborg. O ιδιος, πάντως, διαμαρτύρεται για την αύξηση της κίνησης στους δρόμους της πόλης του – και ας μην έχει ουδεμία σχέση με την κίνηση σε πόλεις της Ιταλίας ή της Ελλάδας.
Ο Σον Γκαμπλ, ερωτικός μετανάστης από τη Νέα Ζηλανδία και διευθυντής ενός καφέ, σημείωσε ότι συγκριτικά με πέρυσι τα έσοδα της επιχείρησης όπου εργάζεται είναι αυξημένα κατά 20%. «Για μια μικρή πόλη μια τέτοια αλλαγή εξακολουθεί να συνιστά σοκ» είπε. «Επί χρόνια υπήρχαν απούλητες εκτάσεις. Τώρα δεν έχει μείνει καμία» σημείωσε ο δήμαρχος τη πόλης, Μάρτιν Νταμ.
«Για τον δήμαρχο και τους πολίτες η σεμαγλουτίδη είναι θείο δώρο» γράφει η Ελενα Ντούζι. «Από τότε που άρχισε να κυκλοφορεί, οι φόροι που κατέβαλε η Novo Nordisk στη Δανία έχουν δεκαπλασιαστεί (σύμφωνα με το Bloomberg έφτασαν τα 2,3 δισ. δολάρια το 2023). Οι δρόμοι του Κάλουντμποργκ είναι τέλειοι και χωρίς λακκούβες, ενώ διαθέτουν όλοι λωρίδα κυκλοφορίας ποδηλάτων. Σωληνώσεις μεταφέρουν τη θερμότητα που παράγεται από τις βιομηχανικές διεργασίες στα θερμαντικά σώματα των σπιτιών. Οι άνεργοι, που στο παρελθόν υποστηριζόταν από τον δήμο, έχουν εξαφανιστεί» προσθέτει η δημοσιογράφος της Repubblica.
Ομως η σεμαγλουτίδη αποδείχθηκε θείο δώρο για ολόκληρη τη Δανία. Από το 2021 η αξία της μετοχής της Novo Nordisk αυξήθηκε κατά 260%, ενώ σήμερα η συνολική αξία της εταιρείας ξεπερνά τα 500 δισ. δολάρια, γεγονός που την καθιστά την πολυτιμότερη εταιρεία της Ευρώπης.
«Ξεπέρασε ακόμη και την Tesla» σημείωσε περήφανα ο δήμαρχος του Κάλουντμποργκ, συμβάλλοντας έτσι και στην ενίσχυση του ΑΕΠ της Δανίας, το οποίο πέρυσι αυξήθηκε κατά 1,9% χάρη στα τεράστια έσοδα της Novo Nordisk – χωρίς τα οποία θα είχε καταγραφεί ύφεση, σύμφωνα με πολλούς οικονομολόγους.
«Χαίρομαι που οι υπέρβαροι Αμερικανοί κρατούν χαμηλά το στεγαστικό μου δάνειο» έγραψε ένας κάτοικος της πόλης τον περασμένο Δεκέμβριο στο Χ. Η αναφορά του στην Αμερική δεν ήταν τυχαία, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της σεμαγλουτίδης που παράγεται στις εγκαταστάσεις της Novo Nordisk στο Κάλουντμποργκ καταλήγει στις… υπέρβαρες ΗΠΑ.
Τα χρυσοφόρα σκευάσματα της δανέζικης φαρμακευτικής εταιρείας είναι το Ozempic, που χορηγείται για την αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη, και το Wegovy, που συνταγογραφείται για απώλεια βάρους. Αμφότερα περιέχουν το ίδιο δραστικό συστατικό, τη σεμαγλουτίδη, και χορηγούνται μία φορά την εβδομάδα σε ενέσιμη μορφή.
Στις ΗΠΑ μια συσκευασία Wegovy με τέσσερις ενέσεις κοστίζει περισσότερα από 1.000 δολάρια, ενώ αν διακοπεί η θεραπεία τα περιττά κιλά ενδέχεται να επιστρέψουν (στην Ελλάδα το κόστος της θεραπείας με Ozempic ανέρχεται σε 110 ευρώ τον μήνα).
Η τιμή αυτή είναι απαγορευτική για τις περισσότερες ασφαλιστικές εταιρείες. Στις προσπάθειες για μείωση της τιμής του σκευάσματος από τη Δανία μετείχε και ο αεικίνητος γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, υποστηρίζοντας σε άρθρο του σε δανέζικη, μάλιστα, εφημερίδα πως η σεμαγλουτίδη είναι πολύ σημαντική για την ανθρωπότητα ώστε να κοστίζει τόσο πολύ.
Σχετικά σύντομα, πάντως, περίπου σε μια δεκαετία, τα θαυματουργά σκευάσματα θα χάσουν την πατέντα τους. «Το πάρτι θα τελειώσει, το ξέρουμε. Ας ελπίσουμε ότι η προσγείωση δεν θα είναι ανώμαλη» είπε ο μεσίτης Τόμας Γένσεν. «Συχνά μας φέρνουν το παράδειγμα της Nokia, η οποία ηγήθηκε της ανάπτυξης της Φινλανδίας, καταλήγοντας στη συνέχεια να εκτοπιστεί από την αγορά» πρόσθεσε ο δήμαρχος του Κάλουντμποργκ, Μάρτιν Νταμ.