Κινέζοι ερευνητές κλωνοποίησαν τον πρώτο πίθηκο ρέζους (rhesus), ένα είδος που χρησιμοποιείται ευρέως στην ιατρική έρευνα επειδή η φυσιολογία του είναι παρόμοια με την ανθρώπινη.
Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το BBC, το επίτευγμα θα μπορούσε να επιταχύνει τις δοκιμές φαρμάκων, καθώς γενετικά πανομοιότυπα ζώα δίνουν παρόμοια αποτελέσματα, παρέχοντας μεγαλύτερη βεβαιότητα.
Προηγούμενες προσπάθειες κλωνοποίησης ενός ρέζους είτε δεν οδήγησαν σε γεννήσεις είτε κατέληξαν σε θάνατο των απογόνων λίγες ώρες αργότερα. Ομως μια οργάνωση προστασίας των ζώων δήλωσε «βαθιά ανήσυχη» για την εξέλιξη.
Στα θηλαστικά η σεξουαλική αναπαραγωγή οδηγεί σε απογόνους που αποτελούνται από ένα μείγμα γονιδίων του πατέρα και της μητέρας τους. Στην κλωνοποίηση χρησιμοποιούνται τεχνικές για τη δημιουργία ενός γενετικά πανομοιότυπου αντιγράφου ενός μόνο ζώου.
Το πιο διάσημο κλωνοποιημένο ζώο, το πρόβατο Ντόλι, δημιουργήθηκε το 1996. Οι επιστήμονες επαναπρογραμμάτισαν ένα κύτταρο από άλλο πρόβατο για να το μετατρέψουν σε έμβρυα, τα οποία είναι δομικά κύτταρα που μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο ενός οργανισμού. Στη συνέχεια, αυτά τα έμβρυα εμφυτεύθηκαν στην παρένθετη μητέρα της Ντόλι.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι έχουν κάνει, ουσιαστικά, το ίδιο πράγμα, αλλά με έναν πίθηκο ρέζους. Αναφέρουν ότι το ζώο έχει παραμείνει υγιές για περισσότερα από δύο χρόνια, υποδεικνύοντας ότι η διαδικασία κλωνοποίησης υπήρξε επιτυχής.
Η διαδικασία
Ο δρ Φάλονγκ Λιου από το Πανεπιστήμιο της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών είπε ότι «όλοι έλαμπαν από ευτυχία» για το επιτυχημένο αποτέλεσμα. Ωστόσο, ένας εκπρόσωπος της Βασιλικής Εταιρείας του Ηνωμένου Βασιλείου για την Πρόληψη της Βαναυσότητας Κατά των Ζώων (RSPCA) είπε ότι η οργάνωση θεωρεί πως η ταλαιπωρία των ζώων που προκλήθηκε αντιστάθμισε κάθε άμεσο όφελος για τους ανθρώπους ασθενείς.
Οι πίθηκοι ρέζους ζουν στην ασιατική φύση, διατηρώντας πληθυσμούς στο Αφγανιστάν μέσω Ινδίας, Ταϊλάνδης, Βιετνάμ και Κίνας. Χρησιμοποιούνται σε πειράματα για τη μελέτη της μόλυνσης και της ανοσίας. Πίθηκοι μακάκοι κλωνοποιήθηκαν το 2018, αλλά οι πίθηκοι ρέζους προτιμώνται από τους ιατρικούς ερευνητές λόγω της γενετικής ομοιότητάς τους με τον άνθρωπο.
Το πρόβλημα με αυτή τη μέθοδο κλωνοποίησης ενήλικων κυττάρων ώστε να γίνουν εμβρυϊκά είναι ότι κατά τις περισσότερες προσπάθειες γίνονται λάθη στον επαναπρογραμματισμό, με αποτέλεσμα πολύ λίγα κύτταρα να γεννιούνται και ακόμα λιγότερα να γεννιούνται υγιή.
Η κλωνοποίηση είχε καταστεί μέχρι σήμερα μη επιτεύξιμο εγχείρημα με τους πιθήκους ρέζους. Ολες οι προσπάθειες αποτύγχαναν – μέχρι πριν από δύο χρόνια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε αποτυχημένες προσπάθειες κλωνοποίησης οι πλακούντες, οι οποίοι παρέχουν οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά στο αναπτυσσόμενο έμβρυο, δεν είχαν επαναπρογραμματιστεί σωστά από τη διαδικασία της κλωνοποίησης, και έτσι δεν αναπτύχθηκαν κανονικά.
Οι ερευνητές ξεπέρασαν το πρόβλημα μην κάνοντας χρήση του τμήματος του κλωνοποιημένου εμβρύου που εξελίσσεται στον πλακούντα. Αφαίρεσαν τα εσωτερικά κύτταρα, τα οποία αναπτύσσονται στο σώμα του ζώου, και τα εισήγαγαν σε ένα μη κλωνοποιημένο εξωτερικό έμβρυο, ελπίζοντας ότι θα εξελισσόταν σε φυσιολογικό πλακούντα.
Οι ενστάσεις
Ο καθηγητής Ρόμπιν Λόβελ Μπατζ, από το Ινστιτούτο Φράνσις Κρικ στο Λονδίνο, ο οποίος υποστηρίζει σθεναρά την έρευνα όταν τα οφέλη για τους ασθενείς υπερτερούν της ταλαιπωρίας των ζώων, έχει παρόμοιες ανησυχίες.
«Το να έχεις ζώα της ίδιας γενετικής σύνθεσης, προφανώς είναι ευνοϊκό για τα πειράματα. Αλλά πρέπει να αναρωτηθείς αν πραγματικά αξίζει τον κόπο. Ο αριθμός των προσπαθειών που έκαναν ήταν τεράστιος. Χρειάστηκε να χρησιμοποιήσουν πολλά έμβρυα και να τα εμφυτεύσουν σε πολλές παρένθετες μητέρες για να αποκτήσουν ένα ζωντανό ζώο».
Ο καθηγητής διατηρεί επίσης ανησυχίες για το γεγονός ότι οι επιστήμονες δημιούργησαν μόνο μία γέννα. «Δεν μπορείτε να βγάλετε κανένα συμπέρασμα σχετικά με το ποσοστό επιτυχίας αυτής της τεχνικής όταν έχετε μία γέννα. Χρειάζεσαι τουλάχιστον δύο, αν όχι περισσότερες».
Απαντώντας σε όλα αυτά, ο καθηγητής Λιου ανέφερε ότι στόχος της ομάδας είναι να αποκτήσει περισσότερους κλωνοποιημένους πιθήκους, μειώνοντας παράλληλα τον αριθμό των εμβρύων που χρησιμοποιούνται. Πρόσθεσε, δε, ότι είχαν ληφθεί όλες οι δεοντολογικές εγκρίσεις για την έρευνα.