Αμέσως μετά τη μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε το Μάουι της Χαβάης στις αρχές του προηγούμενου μήνα, άρχισαν να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο φωτογραφίες μιας υποτιθέμενης έκρηξης που προκλήθηκε από αυτό που στα αγγλικά ονομάζεται ««Direct Energy Weapon (Dew)», ένα όπλο κατευθυνόμενης ενέργειας, κατηγορία στην οποία ανήκουν οπλικά συστήματα που χρησιμοποιούν λέιζερ.
«Η ζημιά που προκλήθηκε στη Χαβάη αφήνει ανοιχτό το ερώτημα αν η πυρκαγιά προκλήθηκε από ένα όπλο κατευθυνόμενης ενέργειας» σχολίασε στα αγγλικά ένας φαινομενικά τούρκος χρήστης του Χ (πρώην Τwitter).
«Αυτή η φωτογραφία κυκλοφορεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ακτίνα φαίνεται να έχει φωτογραφηθεί πριν από τις πυρκαγιές στη Χαβάη. Μπορεί κανείς να επιβεβαιώσει;» έγραψε ένας άλλος χρήστης με αμερικανικό όνομα. Μάλιστα, για περισσότερες πληροφορίες, κατηύθυνε τους όποιους ενδιαφερόμενους στον λογαριασμό ενός αυτοαποκαλούμενου πρακτορείου ειδήσεων του οποίου το μότο είναι «If you know, you know» (Αν γνωρίζεις, γνωρίζεις), το οποίο διαδίδει fake news, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, πως υπάρχουν «αποδείξεις χρήσης όπλων κατευθυνόμενης ενέργειας εναντίον του πληθυσμού» κατά τις πρόσφατες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, στην Αυστραλία και στη Χαβάη, με τα σχετικά δημοσιεύματα να συνοδεύονται από πολιτικά μηνύματα υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ.
To Associated Press επισήμανε σχεδόν αμέσως ότι δύο φωτογραφίες που υποτίθετο πως αποδείκνυαν ότι οι καταστροφικές πυρκαγιές στη Χαβάη προκλήθηκαν μέσω της χρήσης ενός όπλου κατευθυνόμενης ενέργειας, στην πραγματικότητα δεν είχαν καμία σχέση ούτε με κάποιο όπλο προηγμένης τεχνολογίας ούτε με φωτιές, καθώς η μία δείχνει την εκτόξευση του πυραύλου Falcon 9 της SpaceX από μια στρατιωτική βάση της Καλιφόρνιας τον Μάιο του 2018, ενώ η άλλη δείχνει μια φωτοβολίδα από ελεγχόμενη έκρηξη σε διυλιστήριο πετρελαίου στο Οχάιο, την ίδια χρονιά.
Πέρα, όμως, από παλιές φωτογραφίες (που τα παραδοσιακά ΜΜΕ μπορούν σχετικά εύκολα να εντοπίσουν αλλά και να εξηγήσουν την προέλευσή τους), με στόχο τη διάδοση ψευδών ειδήσεων όσον αφορά την πυρκαγιά στο Μάουι κυκλοφόρησαν και άλλες, φωτογραφίες φανταστικές και καθ’ όλα ψεύτικες, δημιουργημένες από συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), όπως αναφέρουν οι New York Times.
Σύμφωνα με αμερικανούς εμπειρογνώμονες που συμβουλεύθηκε η εφημερίδα της Νέας Υόρκης, οι συγκεκριμένες εικόνες διαδόθηκαν στην επικράτεια του διαδικτύου από τους «ολοένα πιο ευρηματικούς πολεμιστές πληροφοριών της Κίνας», το οποίο σημαίνει ότι πλέον, πέρα από τη Μόσχα, στον αμερικανικό δημόσιο διάλογο επιδιώκει να παρεμβαίνει και το Πεκίνο.
«Αυτές οι εικόνες, που δημιουργούνται από συστήματα ΤΝ, φαίνεται ότι χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από κινεζικούς λογαριασμούς ταγμένους σε αυτή την εκστρατεία (παραπληροφόρησης). Δεν φέρεται να εντοπίζονται αλλού στο διαδίκτυο» επισημαίνεται σε σχετική έκθεση της Microsoft, την οποία επικαλούνται οι NYT.
Επικίνδυνη αλλαγή τακτικής του Πεκίνου
Ο ρόλος της Κίνας και τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στην εκστρατεία παραπληροφόρησης για την πυρκαγιά στο Μάουι σηματοδοτούν μια σημαντική και δυνητικά πολύ επικίνδυνη αλλαγή τακτικής. Στις αναρτήσεις της κινεζικής προπαγάνδας (οι οποίες ανακαλύφθηκαν από ερευνητές των Microsoft, Recorded Future, Rand Corporation, NewsGuard και του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, αλλά δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί) υποστηρίζεται επίσης ότι η ανείπωτη καταστροφή στο Μάουι δεν προκλήθηκε από φυσικά αίτια, αλλά από ένα υποτιθέμενο «μυστικό μετεωρολογικό όπλο που δοκιμάζεται από τις ΗΠΑ».
«Για την Κίνα –η οποία στάθηκε σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο των αμερικανικών προεδρικών εκλογών το 2016 και το 2020, ενώ η Ρωσία διεξήγαγε επιχειρήσεις πειρατείας και εκστρατείες παραπληροφόρησης– η προσπάθεια να αναδειχθεί η πυρκαγιά ως σκόπιμη πράξη των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών και του στρατού ήταν μια ταχεία αλλαγή τακτικής» γράφουν οι συντάκτες του άρθρου.
«Εως σήμερα οι εκστρατείες άσκησης επιρροής της Κίνας εστιάζονταν στην ενίσχυση της προπαγάνδας που υπερασπίζεται τις πολιτικές της όσον αφορά την Ταϊβάν και άλλα θέματα. Η πιο πρόσφατη προσπάθεια […] υποδηλώνει ότι το Πεκίνο καταβάλλει πιο άμεσες προσπάθειες για να σπείρει διχόνοια στις ΗΠΑ» εξηγούν, προσθέτοντας ότι αυτό συμβαίνει την ώρα που η κυβέρνηση Μπάιντεν και το Κογκρέσο αναζητούν τρόπους ούτως ώστε να απωθήσουν την Κίνα, χωρίς όμως να οδηγήσουν τις δύο χώρες σε σύγκρουση, αλλά και να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τη χρήση ΤΝ για την ενίσχυση της παραπληροφόρησης.
Σύμφωνα με αμερικανούς ειδικούς στην πληροφορική, η διάδοση ψευδών ειδήσεων στο διαδίκτυο σχετικά με την πυρκαγιά στο Μάουι επέτρεψε στην Κίνα να δημιουργήσει ένα δίκτυο λογαριασμών που στο μέλλον θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για πιο επιθετικές, πολιτικής φύσεως, εκστρατείες παραπληροφόρησης, στο πλαίσιο, για παράδειγμα, της πορείας των ΗΠΑ προς τις προεδρικές εκλογές του 2024. Οι αμερικανοί αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι, όπως η Ρωσία, έτσι και η Κίνα ευνοεί την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος θεωρείται λιγότερο επικίνδυνος από τον Τζο Μπάιντεν για τα συμφέροντα των δύο χωρών.
«Η κινεζική καμπάνια διεξήχθη σε πολλές από τις μεγάλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης – και σε πολλές γλώσσες, υποδηλώνοντας ότι είχε στόχο να προσεγγίσει ένα παγκόσμιο κοινό. Το Κέντρο Ανάλυσης Απειλών της Microsoft εντόπισε μη αυθεντικές αναρτήσεις σε 31 γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των γαλλικών, των γερμανικών και των ιταλικών, αλλά και σε λιγότερο γνωστές, όπως η ιγκμπο, η όντια και η γκουαρανί» αναφέρουν οι NYT. Σε πολλές πλατφόρμες κυκλοφόρησαν επίσης οι ψευδείς εικόνες που δημιουργήθηκαν από συστήματα ΤΝ, μεταξύ των οποίων και μια ανάρτηση στο Reddit, στα ολλανδικά.
Επιπλέον, η Καρολάιν Εϊμι Ορ Μπουένο, ερευνήτρια στο Applied Research Lab for Intelligence and Security, στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, ανακάλυψε ότι ήδη από τις 9 Αυγούστου, δηλαδή λίγες ημέρες μετά το ξέσπασμά της, οι Ρώσοι είχαν επίσης αρχίσει μια δική τους εκστρατεία παραπληροφόρησης για την πυρκαγιά στο Μάουι, με αρκετούς ακροδεξιούς πολέμιους της κυβέρνησης Μπάιντεν αλλά και ακροδεξιά ΜΜΕ τύπου Breitbart News να συμβάλουν στην περαιτέρω ενίσχυσή της, αναπαράγοντάς την.