Ο Σάμβελ Μπαλάσαγιαν δεν είναι ο τύπος του άνδρα που παρακολουθεί το reality «Keeping Up With The Kardashians». Ο δήμαρχος του Γκιουμρί, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Αρμενίας, έχει αρκετά στο κεφάλι του και δεν ενδιαφέρεται καθόλου για την καθημερινή ζωή των σταρ του TV reality του Λος Αντζελες.
Ωστόσο, ο κ. Μπαλάσαγιαν μπορεί να καυχηθεί για κάτι που οι περισσότεροι από τους 190 εκατ. followers της Κιμ Καρντάσιαν στα social media μόνο να ονειρευτούν μπορούν: την έχει γνωρίσει… Το Γκιουμρί είναι ο τόπος καταγωγής των προγόνων της, και όταν η Κιμ πήγε στην πόλη πριν από πέντε χρόνια για ένα επεισόδιο του «Keeping Up with the Kardashians», ο κύριος δήμαρχος ήταν ένας από τους VIP προσκεκλημένους στο πάρτι για την υποδοχή της: «Το Γκιουμρί έγινε γνωστό μέσω της εκπομπής της. Είμαστε χαρούμενοι που η Κιμ μάς έβαλε στον παγκόσμιο χάρτη», δήλωσε στον ανταποκριτή της Telegraph ο δήμαρχος του Γκιουμρί, ο οποίος θέλει να κάνει την πόλη του τουριστικό προορισμό.
Αυτή τη φορά, όμως, η Κιμ Καρντάσιαν έχει στρέψει τις αναμφίβολα σημαντικές δυνάμεις της στο πεδίο της δημοσιότητας σε μια πιο πιεστική αρμενική υπόθεση: τον πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν για τον αμφισβητούμενο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που έχει στοιχίσει περισσότερες από 300 ζωές από τότε που ξέσπασε, πριν από δύο εβδομάδες.
«Παρακαλώ, μοιραστείτε την είδηση ότι οι Αρμένιοι στο Αρτσάκ (το τοπικό όνομα για την αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ) είναι θύματα επίθεσης. Προσευχόμαστε οι γενναίοι άνδρες και οι γενναίες γυναίκες που διακινδυνεύουν τη ζωή τους να προστατεύσουν το Αρτσάκ και την Αρμενία. Οι ειδήσεις είναι παραπλανητικές και αυτές δεν είναι “συγκρούσεις”» έγραψε η Κιμ στον λογαριασμό της στο Twitter στις 27 Σεπτεμβρίου.
Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των ακολούθων της, που η απήχηση των δηλώσεών της μπορεί να είναι εξίσου μεγάλη, αν όχι μεγαλύτερη, από εκείνες των εκλεγμένων ηγετών της Αρμενίας. Και μπορεί πολλοί οπαδοί της να ενδιαφέρονται επιφανειακά μόνο για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, υπάρχει όμως μια άλλη ομάδα, την οποία άγγιξε πραγματικά στην καρδιά: η παγκόσμια αρμενική διασπορά που απλώνεται παντού, από το Λος Aντζελες μέχρι τον Λίβανο, με κοινότητες στη Γαλλία, τη Ρωσία, το δυτικό Λονδίνο και την Ελλάδα, είναι κληρονομιά του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου, όταν κάπου 1,5 εκατ. Αρμένιοι πέθαναν στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων.
Η Τουρκία αρνείται τους ισχυρισμούς των Αρμενίων ότι ήταν γενοκτονία, λέγοντας ότι οι θάνατοι σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια εμφυλίου πολέμου, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία για το μέγεθος της εξόδου. Η διασπορά εκτιμάται ότι είναι περίπου 11 εκατ. όταν στην Αρμενία ζουν μόλις 3 εκατ. Αρμένιοι.
Από την αρχή της σύγκρουσης με το Αζερμπαϊτζάν, οι Αρμένιοι της διασποράς κινητοποιήθηκαν μαζικά με διαδηλώσεις, διοργανώνοντας αποστολές εφοδίων για την ανακούφιση των πληττόμενων συμπατριωτών τους, ενώ ορισμένοι πήγαν ακόμη και ως εθελοντές στην πρώτη γραμμή.
«Η Αρμενία είναι μια μικρή χώρα που βρίσκεται πάντα στο έλεος άλλων αυτοκρατοριών και έχουμε μόνο δύο συμμάχους: τον στρατό μας και τη διασπορά μας», δήλωσε ο Βαρτάν Μαρασλιάν, εκτελεστικός διευθυντής του Repat Armenia Organization, μιας οργάνωσης με έδρα το Ερεβάν, πρωτεύουσα της Αρμενίας, που ενθαρρύνει την εμπλοκή της διασποράς. «Όποτε έχουμε ζήτημα ύπαρξης, ολόκληρο το έθνος γίνεται στρατός», πρόσθεσε.
Η διασπορά κινητοποιήθηκε και στο παρελθόν, βοηθώντας το Γκιουμρί μετά τον σεισμό του 1988, που σκότωσε τουλάχιστον 25.000 ανθρώπους.
Υπάρχουν περίπου 30.000 αρμενικές κοινότητες και εκκλησιαστικές ομάδες σε όλο τον κόσμο και η συμβολή τους στην τελευταία πολεμική προσπάθεια είναι σημαντική. Δωρεές ύψους άνω των 66 εκατ. ευρώ έχουν ήδη κατατεθεί στο ταμείο του εθνικού φιλανθρωπικού ιδρύματος Hayastan All Armenian Fund, ενώ πριν από δύο ημέρες και η Κιμ Καρντάσιαν ανακοίνωσε ότι προσφέρει ένα εκατομμύριο δολάρια για την υπόθεση της πατρίδας της.
Εν τω μεταξύ, χιλιάδες Αρμένιοι επέστρεψαν στην πατρίδα τους για να βοηθήσουν, από γιατρούς, ψυχολόγους και ειδικούς της Πληροφορικής από το Λος Αντζελες, μέχρι ρωσοαρμένιους μεγιστάνες επιχειρηματίες.
Το περασμένο Σαββατοκύριακο, ο ανταποκριτής της Telegraph Κόλιν Φρίμαν συνάντησε τον Αλεν Σαγιαντιάν, έναν 40χρονο κτηματομεσίτη από το Λος Αντζελες που είχε πάει μαζί με φίλους του στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ για να προσφέρουν ιατρικά εφόδια, τσιγάρα και νερό. «Είμαι εδώ απλώς για να βοηθήσω όπου μπορώ πραγματικά», του είπε. «Θα πολεμήσω αν μου ζητηθεί, αν και για να είμαι ειλικρινής, δεν έχω πιάσει όπλο ποτέ πριν».
«Κανείς στο Μόντρεαλ δεν κοιμάται τη νύχτα, όλοι ανησυχούν», του είπε και ο Χαΐκ Καζάριαν, ένας 32χρονος εθελοντής, τεχνικός πληροφορικής που μετακόμισε από το Μόντρεαλ στην Αρμενία πριν από δύο χρόνια. Παρόλο που ούτε αυτός έχει στρατιωτική εμπειρία, πρόσφερε τις υπηρεσίες του στην έδρα του τοπικού στρατού στο Ερεβάν.
Ωστόσο, η Αρμενία είναι ακόμα γεμάτη βετεράνους από τον τελευταίο πόλεμο με το Αζερμπαϊτζάν τη δεκαετία του 1990, οπότε μάλλον δεν θα χρειαστεί να καταταγεί: «Η αίσθησή μου ήταν ότι αν τα πράγματα έφταναν στο σημείο που θα χρειαζόταν να στρατολογηθώ, τότε η πολεμική προσπάθεια θα πήγαινε άσχημα», είπε στον βρετανό ανταποκριτή, συμπληρώνοντας ότι η βοήθεια για οικογένειες που έχουν πληγεί είναι ίσως το καλύτερο που μπορεί να προσφέρει.
Αντίστοιχα, κανείς δεν περιμένει βέβαια από την Κιμ Καρντάσιαν να αφήσει τις επιχειρήσεις της και να τρέξει στην πρώτη γραμμή. Στο Γκιουμρί, όμως, η στήριξη που προσφέρει στην πατρίδα της έχει τονώσει το ηθικό κάποιων από εκείνους που προσπαθούν να βοηθήσουν. «Οι άνθρωποι εδώ την επικρίνουν, αλλά όταν το έθνος έχει ανάγκη, όλοι την αγαπούν», δήλωσε ένας άλλος εθελοντής.