Ο κόσμος δεν χρειάζεται άλλους φωνακλάδες και πολυλογάδες με κολλητά μπλουζάκια που αναδεικνύουν τρικέφαλους και six-pack εφάμιλλους του Σταλόνε των παιδικών μας χρόνων (αν και στα 73 του, πολύ καλά κρατιέται…) κάνοντας το τεράστιο εγώ τους να φουσκώνει ακόμα περισσότερο.
Ο κόσμος χρειάζεται ήσυχους ανθρώπους, γράφει ο Τιμ Ντένινγκ. Γιατί; Ο Ντένινγκ δίνει την απάντησή του στο Medium επαγωγικά: οι ήσυχοι άνθρωποι σε κάνουν να σκέφτεσαι. Η σκέψη φέρνει διαύγεια. Η σκέψη μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή, λέει.
Πάρτε ως παράδειγμα τον Κιάνου Ριβς. Με αγγλική καταγωγή, από την πλευρά της μητέρας του και κινεζική-χαβανέζικη από τον πατέρα του, ο 55χρονος ηθοποιός γεννήθηκε στον Λίβανο και μεγάλωσε στον Καναδά, πριν μετακομίσει στη Νέα Υόρκη. Και λόγοι για να τον θαυμάζει κανείς υπάρχουν πολλοί. Είναι ταλαντούχος, είναι άνθρωπος ευαισθητοποιημένος, κυρίως όμως άνθρωπος ήσυχος που μπορεί να περνάει καιρό μόνος του και δεν αντιλαμβάνεται ότι έχει γίνει διάσημος ύστερα από μια τόσο σπουδαία καριέρα 29 χρόνων στο Χόλιγουντ.
Ο Κιάνου –που στη γλώσσα της Χαβάης σημαίνει «δροσερό αεράκι πάνω από τα βουνά»– δεν ενδιαφέρεται για φήμη, προσοχή ή θόρυβο. Αντ’ αυτού, προτιμά να μένει σιωπηλός για μεγάλα διαστήματα όταν εμφανίζεται. Γενικά δεν μιλάει πολύ ή συχνά. Είναι άνθρωπος των λίγων λέξεων –και σχεδόν οι μισές από αυτές είναι ουάου…– αλλά όταν αποφασίζει να μιλήσει, αξίζει να τον ακούσουν όλοι. Γιατί ρίχνει μικρές προτάσεις-βόμβες όπως συνέβη μια βραδιά στο «Late show» του Στίβεν Κόλμπερτ που άφησε άφωνο τον πνευματώδη τηλεπαρουσιαστή, απαντώντας λακωνικά σε ένα από τα πιο δύσκολα υπαρξιακά ερωτήματα (και έγινε viral στο Twitter μέσα σε λίγα λεπτά):
«Τι νομίζετε ότι συμβαίνει όταν πεθαίνουμε, Κιάνου Ριβς;», τον ρωτάει ο Κόλμπερτ λίγο πριν από το τέλος της εκπομπής, για να πάρει μια απάντηση που με εννιά λέξεις συνοψίζει το νόημα της ζωής: «Ξέρω ότι θα λείψουμε σε αυτούς που μας αγαπούν». (Δείτε το βίντεο στο τέλος του κειμένου)
Κάθε απάντηση θέλει τον χρόνο της
Το μακρινό 2000, ο δημοσιογράφος του Rolling Stone Κρις Χιθ περιγράφει μια συνέντευξή του με τον Κιάνου Ριβς και αναλύει πώς χρησιμοποιεί τη σιωπή ο ηθοποιός.
«Τον ρωτάω γιατί παίζει. Για 42 δευτερόλεπτα, δεν λέει τίποτα. Ούτε μια λέξη, ένα γρύλισμα, μια υπεκφυγή ή μια νύξη, ένα σημάδι ότι μπορεί να έρθει μια απάντηση. Την περισσότερη ώρα, το κεφάλι του ήταν στραμμένο σε γωνία 90 μοιρών από μένα, σαν να ήταν εκεί το οξυγόνο.
»“Ω”, λέει τελικά, “οι λέξεις που πετάχτηκαν στο κεφάλι μου ήταν έκφραση και, το ω, έχει πλάκα”. Λίγα λεπτά αργότερα, κάνω μια γενική ερώτηση σχετικά με το αν θα ήθελε ποτέ να γράψει ή να σκηνοθετήσει. Βγάζει ένα είδος ήσυχου αναστεναγμού.
»Στη χειρότερη περίπτωση κάνεις μια ερώτηση στον Κιάνου Ριβς και… απλά περιμένεις. Εξω, στο Διάστημα οι πλανήτες συγκρούονται, τα αστέρια εκρήγνυνται και πεθαίνουν. Στη Γη, δέντρα πέφτουν στα δάση, ζώα ουρλιάζουν και βρυχώνται. Ανθρωποι φωνάζουν και κομπάζουν και κλαίνε με θυμό και χαρά και έτσι για πλάκα.
»Και όλη αυτή την ώρα, ο Ριβς κάθεται εκεί, εντελώς σιωπηλός.
»Αυτή τη φορά ειδικά, η σιωπή διαρκεί 72 δευτερόλεπτα», γράφει ο Χιθ.
Αντί να απαντήσει όταν τον ρωτούν, ο Κιάνου περιμένει να δει αν έχει μια απάντηση που να αξίζει τον κόπο. Στη συνέχεια προσπαθεί να διορθώσει την απάντησή του μέσα στο κεφάλι του, έτσι ώστε να είναι κατανοητή. Πολλές από τις συνεντεύξεις του έχουν τεράστια διαστήματα σιωπής και συνήθως δεν πάνε σε βάθος, γιατί χρειάζεται χρόνο πριν απαντήσει και μια τηλεοπτική συνέντευξη τριών λεπτών απλώς δεν αρκεί.
Ομως, πράγματι, οι απαντήσεις σε δύσκολες ερωτήσεις της ζωής χρειάζονται χρόνο για να διατυπωθούν, γράφει ο Ντένινγκ.
Ο μαλακός ήχος της φωνής τραβάει τους ανθρώπους
Ακόμη, για να προσελκύσει τους ανθρώπους και να τους ταξιδέψει με τα λόγια του, ο Κιάνου χρησιμοποιεί λέξεις που ακούγονται απαλά. Το Χόλιγουντ τον θέλει φωνακλά και φανταχτερό, αλλά αυτός σκόπιμα δεν το κάνει.
Μας λένε να μιλάμε δυνατά. Τα social media μάς διδάσκουν ότι για να τραβήξουμε την προσοχή πρέπει να χρησιμοποιούμε κεφαλαία γράμματα, emojis, hashtags και μεγάλες, τολμηρές λεζάντες. Μήπως όμως η απάντηση στο πώς μπορεί να ακουστεί κανείς είναι στην πραγματικότητα το αντίθετο του «φωνάζω»; Μια μαλακή φωνή, όπως του Κιάνου, σε τραβάει, και μόνο τότε μπορείς να ακούσεις τι προσπαθεί να πει.
Μπορεί να μιλάει ελάχιστα, αλλά δεν είναι δύσκολος, υποστηρίζει στην Today η Μίκι Τέρνερ για τον σιωπηλό από άποψη ηθοποιό. Μερικές φορές ο Ριβς φτάνει στο άλλο άκρο με ατάκες που προκαλούν απίστευτα γέλια. Ενας δημοσιογράφος τον ρώτησε κάποτε αν ένιωθε ότι η καριέρα του έχει καθοριστεί από την εμπειρία του «Matrix»: «Είμαι ο πρεσβευτής της τριλογίας “Matrix”», είπε τότε ο ηθοποιός με μια βαθιά φωνή σαν ρομπότ. «Οι ώρες λειτουργίας μου είναι…» (σημειώστε ότι το «Matrix 4» αναμένεται το 2021).
Με άλλα λόγια, όταν κάποιος μιλάει λιγότερο και κάθεται πίσω και ακούει, τις σπάνιες στιγμές που μιλάει, έχει το περιθώριο να πει και μια αστεία ατάκα που «αερίζει» το μυαλό των ανθρώπων και τους βοηθά να σκεφτούν βαθιά.
Η σιωπή προκαλεί την περιέργεια
Τα διαστήματα σιωπής βοηθούν τον ακροατή να νιώσει περιέργεια, προκαλούν μια υπόγεια ένταση που σε κάνει να αφήσεις το τηλέφωνο και να ακούσεις. Και ο Κιάνου Ριβς τα χρησιμοποιεί με λαμπρό τρόπο. Οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ έχουν πληθωρικές προσωπικότητες και συνήθως μιλούν έντονα. Οταν όμως κάποιος είναι ήσυχος όπως ο Κιάνου, αλλάζει το μοτίβο σκέψης των ανθρώπων.
Ο Τιμ Ντένινγκ προτείνει την εξής άσκηση: «Είστε σε μια συνάντηση εργασίας: Μην πείτε τίποτα. Καθίστε ήσυχα με την έκφραση του προσώπου σας να δείχνει ότι παρακολουθείτε με ενδιαφέρον όσα λέγονται. Συνεχίστε να είστε σιωπηλοί και αντισταθείτε στην επιθυμία να ακουστεί η φωνή σας. Παρακολουθήστε τι συμβαίνει. Η σιωπή σας θα αλλάξει το μοτίβο της συνάντησης. Κάποιος θα ζητήσει την άποψή σας και τότε όσα πείτε, θα ακουστούν “σωστά”».
Το τυπικό μοτίβο των συναντήσεων και της ανθρώπινης συνομιλίας, λέει ο Ντένινγκ στο Medium, είναι να μιλάει κανείς πολύ. Προσπαθήστε, λοιπόν, να είστε ήσυχοι για να το σπάσετε και να βοηθήστε τους ανθρώπους να σκεφτούν τα λόγια σας. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να αντισταθούν στην επιθυμία να μιλήσουν, αλλά ούτε και στην επιθυμία να ακούσουν τους ανθρώπους που είναι εξαιρετικά σιωπηλοί.
Οι παύσεις δείχνουν εξυπνάδα
Οι σιωπηλοί τύποι, όπως, ο Κιάνου, φαίνεται ότι χρησιμοποιούν τις σιωπές με τρόπο στρατηγικό. Οταν κάνουν ένα κομπλιμέντο ή εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους, ακολουθεί μια παύση που εξασφαλίζει ότι αυτό που είπαν έγινε αισθητό στον μέγιστο βαθμό.
Οι παύσεις στον διάλογο επιτρέπουν στο μυαλό μας να σκεφτεί σε βαθύτερο επίπεδο, είναι ένα εργαλείο για να κάνουμε τους ανθρώπους που μας ακούνε να προβληματιστούν.
Στην ουσία αυτό που διδάσκει ο Κιάνου Ριβς με τον τρόπο του είναι ότι δεν είσαι έξυπνος όταν μιλάς πολύ. Αυτό που λες δεν θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο αν αυξήσεις την ένταση της φωνής σου ή προσπαθήσεις να κάνεις τον σπουδαίο. Οι έξυπνοι άνθρωποι:
- Αφήνουν τους άλλους να μιλήσουν πρώτοι
- Ακούνε προσεκτικά και το δείχνουν με την έκφραση του προσώπου τους
- Ασκούνται να μιλούν λιγότερο
- Εχουν ενσυναίσθηση
Οι ήσυχοι άνθρωποι μάς κάνουν να προβληματιζόμαστε. Η σιωπή δεν είναι μόνο χρυσός. Σε κάνει να σκέφτεσαι. Και αυτές τις αβέβαιες στιγμές, χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να σκεφτούμε και να προβληματιστούμε και κανείς δεν μπορεί να το κάνει όταν χάνεται σε σκέψεις για το τι θα πει στη συνέχεια.
Οι ήσυχοι άνθρωποι (όπως ο Κιάνου) αλλάζουν τον κόσμο.