Τη δεκαετία του ’80, η ηθοποιός Τζέιν Φόντα εισήγαγε στην καθημερινότητα των γυναικών την αεροβική γυμναστική. Η λέξη «φρενίτιδα» μάλλον είναι… λίγη για να περιγράψει την εμμονική σχέση που απέκτησε ο κόσμος με τη συγκεκριμένη άσκηση, η οποία συνδυαζόταν με τη λογική της καλής ζωής, της υγιεινής διατροφής ή, τέλος πάντων, μια εναλλακτικής δράσης απέναντι στο νευρώδη βίο των golden boys του χρηματιστηρίου που, επίσης, εκείνα τα χρόνια ανθούσε στην άλλη άκρη του Ατλαντικού.
Τίποτα δεν διαρκεί για πάντα, ωστόσο η εμμονική σχέση που έχουν αποκτήσει οι Αμερικανοί με το σώμα τους έχει επηρεάσει δομικά τα ήθη όλων των κατοίκων του δυτικού κόσμου. Τα πρότυπα αλλάζουν ανά εποχή, όμως, σχεδόν πάντα ακολουθούν έναν ετεροκαθορισμό.
Δεν είναι το άτομο που επιλέγει πώς θα είναι, αλλά η μόδα που καθορίζει τα μεγέθη. Τα skinny μοντέλα της δεκαετίας του ’90 όρισαν ένα αντι-πρότυπο ομορφιάς, καθώς ήθελε τη γυναίκα λυμφατική, σχεδόν αποστεωμένη στα όρια της ανορεξίας. Οποιαδήποτε παρέκκλιση από τον ιδεατό σωματότυπο, καθιστούσε τον παραβάτη εξοβελιστέο από τον επίγειο παράδεισο της ομορφιάς.
Φαίνεται πως ήρθε η ώρα οι τροφαντοί να πάρουν την εκδίκησή τους. Και στην περίπτωσή τους, η εκδίκηση είναι πιάτο, κρύο ή όχι, που δεν μπορεί με τίποτα να ονομαστεί διαιτητικό. Η τρέλα με τις εξαντλητικές δίαιτες και τα προϊόντα με λίγες θερμίδες τείνει να μειωθεί στο ελάχιστο στις ΗΠΑ. Κι αφού συμβαίνει στις ΗΠΑ είναι μαθηματικά βέβαιο πως θα συμβεί παντού.
Οπως αναφέρει ο αμερικανικός ιστότοπος Business Insider η τρέλα των Αμερικανών με το βάρος τους υποχωρεί με ραγδαίους ρυθμούς συμπαρασύροντας έτσι και τις εταιρείες τροφίμων που είχαν στηρίξει πολλά στα διαιτητικά προϊόντα που «έριχναν» σωρηδόν στην αγορά.
Ηρθε το τέλος λοιπόν για τα σνακ με λίγες θερμίδες και τα άλλα που έχουν υποκατάστατα ζάχαρης κι άλλων… απαγορευμένων γεύσεων; Ναι, αλλά δίχως να σημαίνει ότι η τάση πλέον είναι το ακριβώς αντίθετο. Η εστίαση γίνεται στο θέμα της υγιεινής διατροφής και όχι στις θερμίδες που καταναλώνει ο μέσος άνθρωπος.
Το Οκτώβριο του 2015, μια ανάλυση της αμερικανική εταιρείας ερευνών Mintel σημείωνε: «Η βιομηχανία διαιτητικών προϊόντων εμφανίζει μια πίεση προς τα κάτω, καθώς πλέον οι καταναλωτές στις ΗΠΑ διατηρούν επιφυλάξεις για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων με χαμηλές θερμίδες».
Σχεδόν όλοι οι διαιτολόγοι εξακολουθούν να επιμένουν ότι ο περιορισμός των θερμίδων είναι η βάση για να αδυνατίσει κάποιος. Ή, τουλάχιστον, ένας από τους τρεις βασικούς παράγοντες αδυνατίσματος. Μέσα στα χρόνια δημιουργήθηκαν δύο σημαντικές τάσεις: αυτοί που είναι υπέρμαχοι της δίαιτας και οι άλλοι που επιμένουν στα ισορροπημένη διατροφή. Οι πρώτοι κατάφεραν να αναπτύξουν έναν μεγάλο κύκλο εργασιών και εταιρείες όπως η Weight Watchers να γίνουν από τις πλέον ανθηρές.
Ωστόσο, ολοένα και περισσότερο οι καταναλωτές στις ΗΠΑ τείνουν να χρησιμοποιούν υγιεινά υποκατάστατα αντί για διαιτητικά. Φίρμες που πουλούν διαιτητικές σόδες, τα τελευταία χρόνια βλέπουν τις πωλήσεις τους να πέφτουν δραματικά. Το ίδιο συμβαίνει με τη διαιτητική Coca Cola. Η εξήγηση είναι ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να αμφιβάλλουν έντονα αν είναι καλά για την υγεία τους αυτά τα προϊόντα. Ηδη, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού αναπτύσσονται εναλλακτικές δίαιτες που δεν μετρούν με το υποδεκάμετρο τις θερμίδες, αλλά προσπαθούν να αλλάξουν τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων.
Η νέα προσέγγιση απέχει πολύ από τις… στρατιωτικές απαγορεύσεις των διαιτολόγων και την αναγκαστική, σχεδόν πιεστική, πρόσδεση σε ένα περιορισμένο διαιτολόγιο. Αντίθετα, το ζητούμενο είναι ο καθένας να αγαπήσει το… μέγεθος του σώματός του. Ως εκ τούτου, η υγεία δεν περιορίζεται σε μικρά μεγέθη, αλλά μπορεί να βρίσκεται και σε κάποια αρκετά μεγαλύτερα.
Ενα κίνημα υπέρ της απενοχοποίησης του ανθρώπινου σώματος τείνει να αποκτήσει δύναμη και λόγο στην καθημερινότητα των ανθρώπων στις ΗΠΑ. Τέρμα το bullying εναντίον των ευτραφών. Τέλος στην επικυριαρχία των μόδιστρων που φτιάχνουν ρούχα μόνο για… αέρινες παρουσίες. Σε πρακτικό επίπεδο αυτό που αναζητούν πλέον οι περισσότεροι καταναλωτές είναι τροφές που περιέχουν πολλές πρωτεΐνες δίχως να ασχολούνται πόσες θερμίδες «κουβαλούν».
Παράλληλα, η καμπάνια #AerieREAL campaign αναπτύσσει την ιδέα της αγάπης προς το σώμα μας δίχως ενοχές και περιττά ηθικά ή κοινωνικά βάρη. Γνωστά μοντέλα και φημισμένοι άνθρωποι της κοινωνικής ζωής στις ΗΠΑ δεν φοβούνται να δείξουν το σώμα τους που δεν έχει καμία σχέση με το δεσμευτικό πρότυπο του λεπτού.
Αυτές οι δραστικές αλλαγές δεν συμπαρασύρουν μόνο τις εταιρείες τροφών, αλλά δημιουργούν και άλλες παράπλευρες διαφοροποιήσεις. Ακόμη και η Victoria Secret δεν εστιάζει πλέον στα εσώρουχα που φορούν οι «Αγγελοί» της, αλλά σε αυτά που ταιριάζουν σε κάθε τύπο σώματος ξεχωριστά. Η Weight Watchers, με τη σειρά της, προχώρησε σε σημαντικές αλλαγές στα διαιτητικά προγράμματα που ακολουθεί. Αλλάζει λοιπόν κάτι; Φαίνεται πως ναι.