Πώς θα μπορούσαν να εξαλειφθούν οι ανισότητες; Μέσω της εξάλειψης των πλουσίων, ούτως ώστε μετά να είμαστε όλοι φτωχοί, απαντάει ο Ντανίλο Τάινο της Corriere della Sera, θυμίζοντας πως η ιδέα έχει δοκιμαστεί ήδη στο παρελθόν, στην ΕΣΣΔ, για παράδειγμα.
Η απόπειρα, ωστόσο, δεν ευοδώθηκε «γιατί οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος και οι συγγενείς τους δεν ήταν ακριβώς ίσοι με τους άλλους και επειδή η πλειονότητα του πληθυσμού ήταν περισσότερο δυστυχισμένη λόγω της φτώχειας παρά ευτυχισμένη λόγω της ισότητας (που επιβλήθηκε στις μάζες)», όπως συνοψίζει ο ιταλός αρθρογράφος.
Επιστρέφοντας στο καπιταλιστικό παρόν, ο Ντανίλο Τάινο σημειώνει πως, εδώ και μερικά χρόνια, έχει διαδοθεί η ιδέα ότι οι πολύ πλούσιοι είναι αυτοί που εξωθούν τις μάζες του παγκόσμιου πληθυσμού στη φτώχεια. Αλλά η πραγματικότητα είναι μάλλον διαφορετική, καθώς η εισοδηματική ανισότητα ανά την υφήλιο μειώνεται. Επικαλούμενος τον περίφημο σερβοαμερικανό οικονομολόγο Μπράνκο Μιλάνοβιτς, έναν από τους κορυφαίους ειδικούς στη μελέτη των ανισοτήτων, αναφέρει ενδεικτικά πως ο συντελεστής Gini (δείκτης άνισης κατανομής του εισοδήματος) η τιμή του οποίου κυμαίνεται από 0% (απόλυτη ισότητα) έως 100% (πλήρης εισοδηματική ανισότητα) ήταν 49% το 1820, έφτασε στο μέγιστο 69% το 2000 και στη συνέχεια έπεσε στο 60% το 2018.
Σύμφωνα με τον Ντανίλο Τάινο, στο πλαίσιο των συζητήσεων για την εισοδηματική ανισότητα και την κατανομή του πλούτου, είναι ιδιαίτερα παραπλανητική «η ιδέα ότι η οικονομία είναι ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος – το κέρδος του ενός ισούται με τη ζημιά του άλλου. Ολοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν ισχύει. Με λίγα λόγια, όταν αυξάνεται το ΑΕΠ, αυξάνεται και ο διαθέσιμος πλούτος. Το ζήτημα, οπότε, είναι να διαπιστωθεί εάν αυτή η αύξηση του πλούτου μειώνει τη φτώχεια ή όχι», γράφει.
Σύμφωνα με νέα έκθεση της Oxfam που δημοσιεύθηκε στα μέσα του τρέχοντος μήνα, από το 2020 ο συνολικός πλούτος των πέντε πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο αυξήθηκε κατά 114% (από τα 405 στα 869 δισεκατομμύρια με ρυθμό 14 εκατομμύρια την ώρα) ενώ σχεδόν πέντε δισεκατομμύρια άνθρωποι ανά την υφήλιο κατέστησαν φτωχότεροι.
Η βρετανική ΜΚΟ προβλέπει πως, εάν συνεχιστεί η τρέχουσα τάση, μέσα σε μόλις μία δεκαετία ο κόσμος θα έχει αποκτήσει τον πρώτο του τρισεκατομμυριούχο ενώ για να εξαλειφθεί η φτώχεια θα χρειαστούν περισσότερα από διακόσια χρόνια. «Εν ολίγοις, καθιερώνει μια σχέση μεταξύ του πλουτισμού πολύ λίγων και της φτωχοποίησης πάρα πολλών», σημειώνει ο Τάινο.
Την ίδια ώρα, όμως, μια άλλη σχετική μελέτη, το Global Wealth Report 2023 των τραπεζικών κολοσσών UBS και Credit Suisse δείχνει ότι το 2022 (έτος αναφοράς) ο πλούτος του πλουσιότερου 1% μειώθηκε (αν και ελάχιστα) και ότι ο αριθμός των εκατομμυριούχων παγκοσμίως μειώθηκε επίσης κατά 3,5 εκατομμύρια, στα 59,4 εκατομμύρια άτομα.
Το πιο σημαντικό, όμως, που αποκαλύπτει είναι ότι ο παγκόσμιος διάμεσος πλούτος (ίσως ο πιο ουσιαστικός δείκτης για το πώς πάνε τα πράγματα για τις μάζες) αυξήθηκε κατά 3%. «Υπάρχουν αδικίες στον κόσμο αλλά η φτώχεια μειώνεται και αυτό συμβαίνει επειδή δημιουργείται πλούτος. Καλύτερα φτωχοί παρά άνισοι;», διερωτάται ο αρθρογράφος της Corriere, παραλείποντας, όμως, να αναφέρει πως το 2022, παρά την απώλεια πλούτου στην κορυφή, το πλουσιότερο 1% κατείχε το συγκλονιστικό 44,5% του παγκόσμιου πλούτου.