«Γυρνούσα από τη δουλειά το απόγευμα και καθόμουν μέχρι τις δύο το πρωί», μου λέει ο Γιάννης, ένας νεαρός που μένει στο Λαύριο. Δεν είναι επαγγελματίας φανοποιός (σε γραφείο ενοικιάσεων αυτοκινήτων δουλεύει), ωστόσο είχε πάθος με τη φανοποιία – και όλο αυτό έκατσε και το έμαθε από βιντεάκια στο YouTube. Το επίμαχον του θέματος δεν ήταν άλλο από ένα παρατημένο, σκουριασμένο Lada Niva, που είχε ξεμείνει στο χωριό του παππού του, στην Εύβοια. «Ο παππούς “έφυγε’’ το 2010 και έκτοτε το αυτοκίνητο κατέρρεε σε ένα χωράφι» λέει. «Το είχε φάει η αρμύρα, ήταν σε κακό χάλι, είχε όμως συναισθηματική αξία για μένα. Θυμάμαι ακόμη τις βόλτες που έκανα μαζί του όταν πήγαινα εκεί».
Οντως, βλέποντας τις φωτογραφίες, το πώς ήταν πριν πάρει την απόφαση να ασχοληθεί μαζί του, το αμάξι ήταν σκέτο ρημάδι. Δεν είχε πολλά χιλιόμετρα, λιγότερα από 70.000. Φαινόταν, ωστόσο, σαν να είχε κανα εκατομμύριο. Ο παππούς το είχε για να ρίχνει τη βάρκα, μπες-βγες μέσα στο αλάτι, βάλε και δώδεκα χρόνια ακινησίας εκτεθειμένο στη φύση, πρόσθεσε και ό,τι ξέρεις για τη ρωσική ποιότητα κατασκευής και έχεις τη σούμα.
Ο Γιάννης το πήρε ζεστά. Εφερε το αυτοκίνητο στην αυλή του σπιτιού του και μπήκε στα βαθιά. Για ώρες επί ωρών. Ξύλωμα, αποκάλυψη ακόμα περισσότερης σκουριάς, άνοιξε δουλειά με φούντες. Θα περίμενες πως ένα τέτοιο πρότζεκτ θα πηγαινοερχόταν από μάστορα σε μάστορα, ωστόσο όλη η δουλειά έγινε στην αυλή του. Μόνη βοήθεια, καθαρά σε χειρονακτικό επίπεδο, εκεί όπου δεν αρκούν δυο χέρια, όπως το να βγάλεις τη μηχανή και άλλα βαριά μηχανολογικά, ο πατέρας του.
«Και ανταλλλακτικά;», τον ρωτώ. «Οσο κι αν σου ακούγεται παράδοξο, υπάρχουν τα πάντα. Αρχισα να το ψάχνω από το Διαδίκτυο και βρήκα ότι είναι διαθέσιμη μέχρι και η τελευταία βίδα. Κυριολεκτώ» απαντά. Τα εξαρτήματα άρχισαν να έρχονται, κυρίως από Βουλγαρία, και το Niva, μετά από ατελείωτα ξενύχτια, ξεκίνησε να παίρνει σάρκα και οστά. Σκοπός ήταν να μην αποκατασταθεί απλώς στην αρχική του κατάσταση, αλλά να ξεχωρίζει με τον δικό του χαρακτήρα.
Βάφτηκε σε αυτό το ιδιαίτερο γκρι που βλέπετε. Οπως εξηγεί, «είναι ειδική βαφή, ελληνικής μάλιστα εταιρείας, που το κάνει σαγρέ. Ακριβώς για να μη γδέρνεται η λαμαρίνα όταν περνάς από κλαδιά στα βουνά. Σε περίπτωση που ενδιαφέρει, είναι της HB Body, ο κωδικός του χρώματος είναι ο 955 Tough Liner, ενώ τα φουσκώματα είναι της F-Design, που βγάζει βελτιωτικά προϊόντα για Niva». Εννοείται ότι έκοψε θόλους για να χωρέσουν οι μεγάλοι τροχοί, τοποθετήθηκε σκληροπυρηνική ανάρτηση που αναβαθμίζει ακόμα περισσότερο τις εκτός δρόμου δυνατότητές, και τελικά έγινε κάστομ κατάσταση – φαίνεται και στις φωτογραφίες.
Ταυτόχρονα, επιλέχθηκε να μπει υγραέριο. Το Niva, έχοντας κάτω από το καπό εκείνο το δοκιμασμένο αλλά όχι και τόσο φειδωλό σε καύσιμο μοτέρ από εκείνα τα αρχαία Fiat 124, καίει πολύ. Περισσότερα από κάποια 15 λτ/100 χλμ. Πλέον, η κατανάλωση έπεσε θεαματικά. Τα πάντα μπήκαν καινούργια στο αυτοκίνητο, με το προσωπικό γούστο του Γιάννη, που, κατά την ταπεινή μου γνώμη, δείχνει όμορφο, ξεχωριστό και επουδενί καγκουρεμένο.
Το βλέπεις και το χαζεύεις. Και κυρίως, αν μάθεις και την ιστορία που κρύβει από «πίσω», υπενθυμίζεις στον εαυτό σου πώς ένα σκουριασμένο μέταλλο μπορεί να αποκτήσει ξανά ψυχή. Είναι οι παιδικές σου μνήμες, η πρόκληση να επαναφέρεις τα παλιοσίδερα, το cult της υπόθεσης. Κυκλοφορεί ανάμεσά μας.