Δύο συμμαχίες βρίσκονται αντιμέτωπες στην παρούσα, νέα φάση του πολέμου στη Μέση Ανατολή, ο οποίος κινδυνεύει να γενικευθεί, μετά τη δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, από το Ισραήλ, τη νύχτα μεταξύ της 31ης Απριλίου και της 1ης Αυγούστου στην Τεχεράνη.
Ο ένας συνασπισμός είναι ο ίδιος που τον περασμένο Απρίλιο αναχαίτισε τη βροχή πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εξαπέλυσαν οι αγιατολάδες ως αντίποινα για την εξόντωση δύο στρατηγών των Φρουρών της Επανάστασης στη Δαμασκό: σε αυτόν ανήκουν καταρχάς το Ισραήλ, οι ΗΠΑ, η Βρετανία και κάποια σουνιτικά αραβικά κράτη που έχουν καλές σχέσεις με την Ιερουσαλήμ, τα οποία συνέβαλαν στο να ορθωθεί μια σχεδόν αδιαπέραστη ασπίδα, με στόχο την προστασία του Ισραήλ από τους πυραύλους και τα drones του Ιράν.
Οσον αφορά την αντίπαλη συμμαχία, «επισημοποιείται αυτές τις ημέρες, αλλά δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει πλήρως τις προθέσεις της», γράφει σε ανάλυσή του ο Ενρίκο Φραντσεσκίνι της La Repubblica. Επικεφαλής της είναι το Ιράν, το οποίο σύμφωνα με τον παλαίμαχο ξένο ανταποκριτή της ιταλικής εφημερίδας επιδιώκει «να αναβιώσει το αυτοκρατορικό παρελθόν, τόσο μέσω της συμμαχίας με τα σιιτικά κινήματα που χρηματοδοτούνται από την Τεχεράνη, όπως οι Παλαιστίνιοι της Χαμάς, η λιβανέζικη Χεζμπολάχ, οι Χούθι της Υεμένης, όσο και μέσω του λεγόμενου “άξονα του κακού”, του οποίου οι πυλώνες είναι το Ιράν, η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα, με πιθανή και λιγότερο ρητή τη συμμετοχή της Κίνας».
Οπως εξηγεί ο Φραντσεσκίνι, η επίσκεψη στην Τεχεράνη του Σεργκέι Σοϊγκού, πρώην υπουργού Αμυνας της Ρωσίας και νυν γραμματέα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Κρεμλίνου, παραμονές της ιρανικής αντίδρασης στη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, αναδεικνύει το ένα σκέλος αυτού του συνασπισμού.
Η συνάντηση, την Τετάρτη 7η Αυγούστου, στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, των υπουργών Εξωτερικών ορισμένων «ισλαμικών χωρών», που ανακοινώθηκε από τον Νάσερ Καναάνι, εκπρόσωπο του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, καταδεικνύει την πρόθεση της Τεχεράνης να διευρύνει το αντι-ισραηλινό και αντιδυτικό μέτωπο: στο πλαίσιο της συνάντησης που θα διεξαχθεί υπό την αιγίδα του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, το Ιράν θα επιδιώξει να πείσει άλλα αραβικά κράτη να στηρίξουν το δικαίωμά του να απαντήσει στην πολλοστή πρόκληση του Ισραήλ.
Οι αγιατολάδες επιδίωξαν αυτές τις δύο συναντήσεις κατά πάσα πιθανότητα για να εξηγήσουν-δικαιολογήσουν τις επόμενες κινήσεις τους στο πεδίο, καταδεικνύοντας, συγχρόνως, πως κάθε άλλο παρά απομονωμένοι είναι στη διεθνή σκηνή. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο της La Repubblica, το ιρανικό καθεστώς έχει πιθανώς τρεις επιλογές.
Η πρώτη είναι να εξαπολύσει κατά του Ισραήλ μια επίθεση παρόμοια με εκείνη της 13ης Απριλίου: «Υπήρξε σημαντική, γιατί ήταν η πρώτη άμεση ιρανική επίθεση στην ισραηλινή επικράτεια αλλά με συμβολικό, ουσιαστικά, αποτέλεσμα, καθώς προκάλεσε περιορισμένες ζημιές, οπότε δεν κατέστη η θρυαλλίδα που θα προκαλούσε έναν κανονικό πόλεμο μεταξύ των δύο αντιπάλων και των αντίστοιχων συμμάχων τους. Αυτό πήγε να ζητήσει ένας ιορδανός απεσταλμένος στην Τεχεράνη προχθές: μια συγκρατημένη απάντηση, για να αποφευχθεί η κλιμάκωση», αναφέρει σχετικά ο Φραντσεσκίνι.
Η δεύτερη επιλογή είναι η πρόκληση μιας μεγάλης κλίμακας περιφερειακής σύρραξης – ο Φραντσεσκίνι κάνει λόγο για έναν «νέο, μεγάλο πόλεμο στη Μέση Ανατολή» – με το Ιράν να εξαπολύει μια επίθεση (πολύ πιθανώς από πολλαπλά μέτωπα, με την εμπλοκή επίσης της Χεζμπολάχ, των Χούθι, και της Χαμάς) τόσο μεγάλης κλίμακας που θα καθιστούσε βέβαιη την άμεση αντίδραση του Ισραήλ, ενδεχομένως και με τη στήριξη των ΗΠΑ.
Και η τρίτη επιλογή είναι η μέση οδός, με τους αγιατολάδες να εμφανίζονται πιο εκδικητικοί και αποφασιστικοί σε σχέση με την 13η Απριλίου, καταδεικνύοντας, όμως, στους Ισραηλινούς πως δεν επιθυμούν να εμπλακούν σε πόλεμο.
Σημειώνοντας πως τις ώρες που ο Σεργκέι Σοϊγκού ήταν στην Τεχεράνη, στο Τελ Αβίβ είχε μεταβεί ο αμερικανός στρατηγός Μάικλ Κουρίλα, επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (CENTCOM), o Φραντσεσκίνι γράφει πως θεωρητικά θα μπορούσε να υπάρχει και μια τέταρτη επιλογή. Το ότι τα ταξίδια του ρώσου Συμβούλου Ασφαλείας στο Ιράν και του αμερικανού στρατηγού στο Ισραήλ συνέπεσαν θα μπορούσε, φυσικά, να ήταν συμπτωματικό. Πριν από λίγες ημέρες, ωστόσο, ΗΠΑ και Ρωσία προέβησαν σε μια ιστορική ανταλλαγή κρατουμένων.
«Η Ουάσιγκτον διέψευσε ότι η συμφωνία για τους κρατουμένους σηματοδοτεί μια νέα φάση ύφεσης στις σχέσεις των δύο πυρηνικών υπερδυνάμεων, που θα μπορούσε να συμβάλει στην αναζήτηση μιας λύσης μέσω διαπραγματεύσεων και για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά ο Λευκός Οίκος, εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, σίγουρα δεν θα το ανακοίνωνε δημόσια. Οι εξελίξεις, όσον αφορά τη νέα φάση του πολέμου στη Μέση Ανατολή, θα ξεκαθαρίσουν εάν κάτι κινείται στα παρασκήνια: θα δούμε εάν η Μόσχα θα συμβάλει στο να περιοριστεί η αναμέτρηση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ εντός διαχειρίσιμων ορίων ή εάν το Κρεμλίνο, αντιθέτως, θα ρίξει λάδι στη φωτιά, για να δημιουργήσει προβλήματα στην Αμερική και σε ένα δεύτερο μέτωπο, πέρα από το ουκρανικό», εξηγεί ο ιταλός δημοσιογράφος.