Γιατί στη Βρετανία έχουν ξεκινήσει τους εμβολιασμούς με προτεραιότητα σε τροφίμους και προσωπικό γηροκομείων και Μονάδων Φροντίδας Ηλικιωμένων (εδώ) και στην Ελλάδα (εδώ) από το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό; Γιατί οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει ότι πρώτα θα το κάνουν οι υγειονομικοί υπάλληλοι, αλλά δεν έχουν καταλήξει ακόμα εάν οι επόμενοι θα είναι όσοι είναι απαραίτητο να μετακινούνται λόγω εργασίας ή οι ηλικιωμένοι;
Στην κάθε χώρα τα εμβόλια του κορονοϊού θα πραγματοποιηθούν σύμφωνα με μελέτες και σχεδιασμό, ώστε να μειωθεί η διασπορά και να διαφυλαχτούν οι πιο ευαίσθητες ομάδες.
«Νομίζω ότι τα κριτήρια τα οποία ακολούθησαν οι Βρετανοί ήταν τα δικά τους επιδημιολογικά στοιχεία. Ο αναγκαστικός συγχρωτισμός στις Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΜΦΗ) στην Αγγλία, συνέβαλε σε πολύ μεγάλη μετάδοση του ιού στη χώρα αυτή. Ξέρουμε ότι στους οίκους ευγηρίας η πιθανότητα νόσησης και θανάτου είναι πολύ μεγαλύτερη από ότι στον γενικό πληθυσμό», εξηγεί ο καθηγητής Θεραπευτικής και πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θάνος Δημόπουλος.
Στις ΗΠΑ η πρόταση που έχει κάνει η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών είναι να ξεκινήσουν από υγειονομικούς, στη συνέχεια σε δομές, όπως είναι οι οίκοι ευγηρίας και ακολούθως σε όσους ανήκουν σε επαγγελματικές ομάδες που απαιτούν φυσική παρουσία και έχουν σχέση με συγχρωτισμό, όπως εργαζόμενοι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στην Αστυνομία και στην Πυροσβεστική. Ωστόσο, το θέμα δεν έχει κλείσει ακόμα.
Στη χώρα μας, όπως και στις ΗΠΑ, πρώτοι έρχονται οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, κάτι που ισχύει και στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Ακολουθούν άτομα της τρίτης ηλικίας και ακολούθως σειρά έχουν ασθενείς με συγκεκριμένα χρόνια νοσήματα, τα οποία ούτε στη χώρα μας έχει ανακοινωθεί ποια ακριβώς θα είναι.
Στην Ελλάδα δεν υπήρχαν και δεν θα υπάρξουν κοινωνικοί διαχωρισμοί, για να ανοίξει τέτοιου τύπου διάλογος, καθώς σύμφωνα με το Σύνταγμα η Υγεία είναι κοινωνικό αγαθό. Ετσι, είτε ανασφάλιστοι, είτε ασφαλισμένοι, έχουν όλοι ιατροφαρμακευτική κάλυψη.
Ο εμβολιασμός για τον κορονοϊό όμως είναι γρίφος για χώρες όπως οι ΗΠΑ, όπου δεν υπάρχει ισότιμη πρόσβαση στην Υγεία, στην Παιδεία και σε αρκετούς άλλους τομείς.
«Τα ερωτηματικά σχετικά με το ποιοι θα έχουν προτεραιότητα στον εμβολιασμό στης ΗΠΑ, εγείρουν ανησυχίες για τις ανισότητες που προκύπτουν σε αυτή τη φάση από την πανδημία από τα δυσανάλογα υψηλά ποσοστά μόλυνσης και θανάτου μεταξύ φτωχών και φυλετικών μειονοτήτων, που έχουν διαφορετική πρόσβαση στα συστήματα Υγείας και Παιδείας», γράφουν οι New York Times.
«Είναι καταδικαστέο το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε θέση που πρέπει να κάνουμε τέτοιου είδους επιλογές», δηλώνει ο Ουίλιαμ Μπάρντερ, ένας εκ των δύο προέδρων της «Εκστρατείας για τους Φτωχούς Ανθρώπους», η οποία αποτελεί έναν εθνικό συνασπισμό που επικεντρώνεται στις προκλήσεις και τις ανισότητες που δημιουργούνται μεταξύ των εργαζομένων.
«Πρέπει όμως να κάνουμε την επιλογή, δεν μπορούμε να αφήσουμε όσους ανήκουν στα χαμηλά και τα μέτρια εισοδήματα να κάνουν τα εμβόλια τελευταίοι», συμπληρώνει ο ίδιος.
Σε αυτή τη φάση δεν υπάρχουν πολλές λύσεις, καθώς μπροστά στον κορονοϊό όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Αν για παράδειγμα οι ΗΠΑ αποφασίσουν να εμβολιάσουν πρώτα τους πλούσιους ή τους λευκούς (εδώ), τότε το κύμα δεν πρόκειται να ανακοπεί.
Ευρώπη και Αφρική
Σε ακόμη μεγαλύτερη κλίμακα, αν οι χώρες της Ευρώπης εμβολιάσουν τους πολίτες τους και μείνουν δίχως εμβόλια οι κάτοικοι της Αφρικής, είναι σχεδόν βέβαιο ότι σε μερικούς μήνες θα υπάρξει νέα έξαρση.
Κι αυτό διότι μπορεί οι φαρμακευτικές εταιρείες που παράγουν τα υποψήφια εμβόλια να διαβεβαιώνουν ότι τα προϊόντα τους είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, όμως δεν γνωρίζουν πόσο διαρκούν τα αντισώματα που δημιουργούν.
Εστω λοιπόν ότι ο ιός εξαφανίζεται από την Ευρώπη, αλλά παραμένει στην Αφρική. Τα αντισώματα του πληθυσμού όμως διαρκούν μόνο εννέα μήνες.
Τότε σε περίπου ένα χρόνο ο κορονοϊός ενδέχεται και πάλι να κάνει το ταξίδι-αστραπή που πολύ καλά γνωρίζει και να δημιουργήσει μία νέα, παγκόσμια πανδημία μέσα σε τρεις μήνες.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Unicef, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), έχει ήδη εγκαταστήσει 40.000 ψυγεία για εμβόλια στην Αφρική (εδώ) και έχει επίσης αγοράσει και έχει αποθηκεύσει εκατοντάδες εκατομμύρια σύριγγες για τις περιοχές αυτές. Ετσι, οι διαφορές στις προτεραιότητες χορήγησης του εμβολίου της κάθε χώρα είναι μικρές.
Πέρα από τη χώρα μας, όπου οι αρχές της ισότητας στην πρόσβαση δεν είναι διαφορετικές από αυτές των περισσότερων χωρών της Δύσης, οι προτεραιότητες που θα τεθούν σε παγκόσμιο επίπεδο θα πρέπει να έχουν αυστηρά επιδημιολογικά κριτήρια και μόνο. Διαφορετικά ο κορονοϊός θα επιστρέψει σύντομα…