Ο βραβευμένος βρετανός ηθοποιός Ρόουαν Ατκινσον, λάτρης της αυτοκίνησης και της ταχύτητας, κατέθεσε με ολοκληρωμένο τρόπο την άποψή του για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε άρθρο στον Guardian.
Ο κωμικός ηθοποιός που έγινε διάσημος παίζοντας τον ρόλο του Μίστερ Μπιν στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη αρχίζει το άρθρο του σημειώνοντας πως «η ηλεκτροκίνηση είναι, θεωρητικά, ένα θέμα για το οποίο θα έπρεπε να ξέρω κάτι. Το πρώτο μου πτυχίο πανεπιστημίου ήταν ηλεκτρολόγος και μηχανικός ηλεκτρονικών συστημάτων με μεταπτυχιακό στα συστήματα ελέγχου».
Μιλώντας με τις γνώσεις που απέκτησε σε αυτό το ενδιαφέρον ακαδημαϊκό αντικείμενο αλλά και με το διά βίου πάθος του για την αυτοκίνηση, ο Ατκινσον σημειώνει ότι από την αρχή είδε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον την ηλεκτροκίνηση: «Αγόρασα το πρώτο μου ηλεκτρικό υβριδικό πριν από 18 χρόνια και το πρώτο μου αμιγώς ηλεκτρικό αυτοκίνητο πριν από εννέα χρόνια και παρά την κακή μας υποδομή ηλεκτρικής φόρτισης (σ.σ.: στη Βρετανία) απόλαυσα πολύ τον χρόνο που πέρασα και με τα δύο. Τα ηλεκτρικά οχήματα μπορεί να είναι λίγο άψυχα, αλλά είναι υπέροχοι μηχανισμοί: γρήγοροι, αθόρυβοι και, μέχρι πρόσφατα, πολύ φθηνοί στη λειτουργία».
Προχωρώντας όμως ο τόνος του κειμένου αλλάζει: «Ωστόσο, όλο και περισσότερο, νιώθω λίγο εξαπατημένος. Οταν αρχίσετε να εξετάζετε τα γεγονότα, η ηλεκτροκίνηση δεν φαίνεται να είναι η περιβαλλοντική πανάκεια που ισχυρίζεται ότι είναι. Οπως ίσως γνωρίζετε, η (βρετανική) κυβέρνηση έχει προτείνει την απαγόρευση της πώλησης νέων βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων από το 2030. Το πρόβλημα με την πρωτοβουλία είναι ότι φαίνεται να βασίζεται σε συμπεράσματα που εξάγονται μόνο από ένα μέρος της ζωής ενός αυτοκινήτου: αυτό που αφορά τις εκπομπές ρύπων από την εξάτμιση. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, φυσικά, έχουν μηδενικές εκπομπές καυσαερίων, κάτι που είναι ευπρόσδεκτη εξέλιξη, ιδίως όσον αφορά την ποιότητα του αέρα στα κέντρα των πόλεων. Αλλά αν φύγετε από αυτή την πλευρά και δείτε τη μεγαλύτερη εικόνα που περιλαμβάνει την κατασκευή του αυτοκινήτου, η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική. Πριν από τη διάσκεψη για το κλίμα Cop26 στη Γλασκώβη το 2021, η Volvo δημοσίευσε στοιχεία που ισχυρίζονται ότι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου κατά την παραγωγή ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι σχεδόν 70% υψηλότερες από ό,τι όταν κατασκευάζεται ένα βενζινοκίνητο».
Το πρόβλημα, εξηγεί ο Ατκινσον, έγκειται στις μπαταρίες ιόντων λιθίου που τοποθετούνται σήμερα σε όλα σχεδόν τα ηλεκτρικά οχήματα: «είναι παράλογα βαριές, απαιτούνται πολλά σπάνια μέταλλα και τεράστιες ποσότητες ενέργειας για την κατασκευή τους και εκτιμάται ότι θα διαρκέσουν περίπου 10 χρόνια. Αυτό μοιάζει μια λανθασμένη επιλογή υλικών για τον αγώνα του αυτοκινήτου ενάντια στην κλιματική κρίση» σχολιάζει.
Ο Μίστερ Μπιν σχολιάζει πως ήταν αναμενόμενο να καταβάλλεται αυτή τη στιγμή μεγάλη προσπάθεια για να βρεθεί κάτι καλύτερο. Αναφέρεται στις νέες μπαταρίες (αποκαλούμενες solid state) οι οποίες θα πρέπει να φορτίζονται πιο γρήγορα και θα μπορούσαν να ζυγίζουν περίπου το ένα τρίτο του βάρους των υφιστάμενων –αλλά τονίζει ότι απέχουν ακόμη χρόνια από την τελική τους μορφή, που θα μπορούσε να τοποθετηθεί στα προς πώληση αυτοκίνητα.
Ωστόσο μέχρι να αναπτυχθούν και να είναι έτοιμες προς εμπορική χρήση οι νέες ελαφρύτερες μπαταρίες, θα έχουν ήδη κατασκευαστεί εκατομμύρια υπέρβαρα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με μπαταρίες που μπορεί πολύ σύντομα να θεωρούνται τεχνολογικά ξεπερασμένες.
Ο Ατκινσον σημειώνει ότι το υδρογόνο αναδύεται ως ένα ενδιαφέρον εναλλακτικό καύσιμο, «παρόλο που καθυστερούμε να αναπτύξουμε έναν πραγματικά “πράσινο” τρόπο κατασκευής του».
Ο ηθοποιός λέει ότι το υδρογόνο μπορεί να τροφοδοτήσει μια κυψέλη καυσίμου υδρογόνου, ουσιαστικά, ένα είδος μπαταρίας – η Toyota έχει ρίξει πολλά χρήματα για την ανάπτυξή τους. Ενα τέτοιο σύστημα ζυγίζει το μισό μιας ισοδύναμης μπαταρίας ιόντων λιθίου και το αυτοκίνητο μπορεί να ανεφοδιαστεί με υδρογόνο σε ένα πρατήριο καυσίμων τόσο γρήγορα όσο και με βενζίνη.
Παράλληλα υποστηρίζει ότι εάν η μπαταρία ιόντων λιθίου είναι μια ατελής λύση για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είναι απολύτως μη βιώσιμη για φορτηγά, λόγω του βάρους της. Προσθέτει δε ότι εάν το υδρογόνο κερδίσει τον αγώνα για την τροφοδοσία φορτηγών –και ως εκ τούτου κάθε πρατήριο καυσίμων το διαθέτει– θα μπορούσε να είναι μια δημοφιλής και προσιτή επιλογή για αυτοκίνητα.
Ο Ατκινσον κάνει μία παρατήρηση και για το πόσο γρήγορα αλλάζουμε αυτοκίνητο: «Επί του παρόντος, κατά μέσο όρο διατηρούμε τα νέα μας αυτοκίνητά μόνο για τρία χρόνια πριν τα πουλήσουμε, οδηγούμενοι κυρίως από το πανταχού παρόν μοντέλο της τριετούς μίσθωσης. Φαίνεται μια εξωφρενικά άχρηστη χρήση των φυσικών πόρων του κόσμου, αν σκεφτεί κανείς σε τι εξαιρετική κατάσταση βρίσκεται ένα αυτοκίνητο τριών ετών. Οταν ήμουν παιδί, κάθε αυτοκίνητο που ήταν πέντε ετών ήταν ένας κουβάς με σκουριά και στα μισά της μάντρας για τη διάλυσή του. Οχι πλέον. Τώρα μπορείτε να έχετε ένα αυτοκίνητο για 15.000 στερλίνες που, με τρυφερή στοργική φροντίδα, θα διαρκέσει για 30 χρόνια».
Τη στιγμή που οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην ανάπτυξη ηλεκτρικών αυτοκινήτων, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς τον εκνευρισμό που θα προκαλέσει η άποψη του Ατκινσον ότι δεν ήρθε ακόμη η ώρα των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, μεταξύ άλλων και από περιβαλλοντική σκοπιά. Ακόμη περισσότερο, η πεποίθησή του ότι είναι περιβαλλοντικά καλύτερο να κρατήσουμε το παλιό μας αυτοκίνητο μέχρι να προχωρήσει η τεχνολογία των μπαταριών ή του υδρογόνου…