Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται παγκοσμίως, ορισμένοι ερευνητές εμφανίζονται ιδιαίτερα ανήσυχοι για την επίδραση αυτής της ανόδου στην ανθρώπινη συμπεριφορά. Εχουν ήδη τεκμηριωθεί επιστημονικά μεγάλης κλίμακας περιβαλλοντικές επιπτώσεις, με άνοδο της στάθμης της θάλασσας, ξηρασία και πείνα, έντονες πλημμύρες και εξαφάνιση ειδών· φαίνεται όμως ότι η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί επίσης να κάνει τους ανθρώπους πιο επιθετικούς.
Δύο πρόσφατες μελέτες, αναφέρει η Αμουνταλάτ Ατζάσα στην Washington Post, δείχνουν πως όταν έχει ζέστη οι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς στη ρητορική μίσους και στην εχθρική συμπεριφορά.
Η πρώτη μελέτη διαπίστωσε ότι η ρητορική μίσους, γνωστή προ πολλού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κλιμακώθηκε με τις υψηλές θερμοκρασίες· η δεύτερη ανέφερε αύξηση της παρενόχλησης και των διακρίσεων στον χώρο εργασίας της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ μόλις η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 32 βαθμούς Κελσίου.
Οι δυο μελέτες προστίθενται σε μια αυξανόμενη βιβλιογραφία η οποία συνδέει τη θερμότητα με την επιθετική συμπεριφορά.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Lancet, επιστήμονες από το Ινστιτούτο Πότσνταμ για την Ερευνα Κλιματικών Επιπτώσεων διαπίστωσαν αύξηση της ρητορικής μίσους έως και 22% στο Twitter όταν οι θερμοκρασίες είναι πάνω από 107 βαθμούς Φαρενάιτ (41,67 βαθμούς Κελσίου). Διαπίστωσαν επίσης ότι τα προσβλητικά tweets ήταν πιο συνηθισμένα κατά τη διάρκεια ακραίου κρύου, με αύξηση 12,5% στους κάτω από 27 βαθμούς Φαρενάιτ (-2,78 βαθμούς Κελσίου).
Για να προσδιορίσουν τη σχέση μεταξύ ρητορικής μίσους και θερμοκρασίας, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης για να αναλύσουν 75 εκατ. tweets μίσους από μια βάση δεδομένων που περιέχει πάνω από 4 δισ. tweets, τα οποία δημοσιεύθηκαν από ανθρώπους σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ των ετών 2014 και 2020, και κάλυπταν 773 πόλεις.
Οι ερευνητές βασίστηκαν στον ορισμό της ρητορικής μίσους σύμφωνα με τη Στρατηγική και το Σχέδιο Δράσης του ΟΗΕ : κάθε είδους προφορική ή γραπτή επικοινωνία ή επιθετική συμπεριφορά ή συμπεριφορά που χρησιμοποιεί υποτιμητική ή μεροληπτική γλώσσα σε σχέση με ένα άτομο ή μια ομάδα με βάση το ποιος είναι, δηλαδή με βάση τη θρησκεία, την εθνικότητα, τη φυλή, το χρώμα, την καταγωγή ή το φύλο ή άλλον παράγοντα ταυτότητας.
Η επιθετική συμπεριφορά ήταν πιο ήμερη μεταξύ 54 και 70 βαθμών Φαρενάιτ (12,22 και 21,11 βαθμών Κελσίου), σύμφωνα με τη μελέτη. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το «παράθυρο καλής αίσθησης» ποικίλλει ανάλογα με τις κλιματικές ζώνες, όμως οι θερμοκρασίες άνω των 81 βαθμών Φαρενάιτ (27,22 βαθμών Κελσίου) συνδέονταν σταθερά με σημαντική αύξηση της ρητορικής μίσους στο διαδίκτυο σε όλες τις κλιματικές ζώνες.
«Αυτό δείχνει ότι οριοθετείται η ικανότητα προσαρμογής μας σε ακραίες θερμοκρασίες» δήλωσε η Λεονί Βεντζ, συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια στο Ινστιτούτο του Πότσνταμ.
Καθώς, λοιπόν, τα καλοκαίρια γίνονται πιο ζεστά και ο αριθμός των κυμάτων καύσωνα αυξάνεται, οι ερευνητές φοβούνται ότι θα αυξηθεί και το διαδικτυακό μίσος. Το καλοκαίρι του 2022 κατατάχθηκε μεταξύ των θερμότερων καλοκαιριών που έχουν καταγραφεί παγκοσμίως, σύμφωνα με τη NASA και την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανικής Ατμόσφαιρας.
«Πιστεύω ότι, καθώς η ζωή σε έναν κόσμο που επηρεάζεται από το κλίμα αυξάνει το άγχος και την επισφάλειά μας, θα δούμε και αύξηση της επιθετικότητας στο διαδίκτυο» δήλωσε στην Washington Post η Λίμπι Χέμφιλ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία μελετά τη ρητορική μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Χέμφιλ παρατήρησε ότι παρατηρείται αύξηση της ρητορικής μίσους και άλλων μορφών επιθετικότητας κάθε φορά που οι άνθρωποι αισθάνονται «απειλούμενοι», κάτι που μπορεί να τους οδηγήσει στη λήψη «κακών αποφάσεων».
«Είναι λογικό για μένα ότι η κλιματική απειλή θα είχε τον ίδιο ή παρόμοιο αντίκτυπο με όλους τους άλλους τύπους απειλών που αγχώνουν τους ανθρώπους και τους κάνουν να γίνονται επιθετικοί», είπε.
Ζέστη και περιστατικά παρενόχλησης στα ταχυδρομεία
Οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι στις ΗΠΑ πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους σε δύσκολες συνθήκες, οι οποίες χειροτερεύουν καθώς τα κύματα καύσωνα γίνονται πιο παρατεταμένα, συχνά και έντονα.
Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, κάποιοι ταχυδρομικοί υπάλληλοι εγκατέλειψαν τη δουλειά τους εξαιτίας των υψηλών θερμοκρασιών σε εγκαταστάσεις χωρίς κλιματισμό, διαμαρτυρόμενοι για αφόρητες και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας, οι οποίες δημιουργούν ένα εχθρικό εργασιακό περιβάλλον.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Αγιούσι Ναράγιαν, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, τις ημέρες με πάνω από 90 βαθμούς Φαρενάιτ (32,22 βαθμούς Κελσίου), οι ταχυδρομικοί υπάλληλοι αντιμετώπιζαν αυξημένη παρενόχληση και διακρίσεις στον χώρο εργασίας από τους διευθυντές και τους προϊσταμένους τους.
Υποψήφια διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, η Ναράγιαν εξέτασε πάνω από 800.000 καταγγελίες στην Επιτροπή Ισων Ευκαιριών Απασχόλησης, που κατατέθηκαν από εργαζόμενους σε περισσότερα από 12.000 ταχυδρομεία σε όλη τη χώρα μεταξύ 2004 και 2019. Η έκθεση διαπίστωσε ότι τα περιστατικά αυξήθηκαν κατά περίπου 5% τις ημέρες με πάνω από 90 βαθμούς (32,22 βαθμούς Κελσίου) σε σύγκριση με τις ημέρες που η θερμοκρασία ήταν μεταξύ 60 και 70 βαθμών (15,56 και 21,11 βαθμών Κελσίου).
«Τα περιστατικά αυξάνονται όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλές» είπε η Ναράγιαν. «Η μείωση του χρόνου περιβαλλοντικής έκθεσης σε ακραία ζέστη, είτε μέσω κλιματικών πολιτικών είτε μέσω διαφόρων προσαρμογών, θα μπορούσε να μειώσει το μέγεθος των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι».
Μείωση της θερμοκρασίας και της επιθετικότητας
Η θερμότητα ως επιβαρυντικός παράγοντας δεν αποτελεί νέα έννοια. Για χρόνια ψυχολόγοι και κοινωνικοί επιστήμονες έχουν τεκμηριώσει τη σχέση μεταξύ των υψηλών θερμοκρασιών, των επιθετικών κινήτρων και συμπεριφοράς, και του εγκλήματος.
Ορισμένοι ερευνητές επισημαίνουν το γεγονός ότι σε συνθήκες υπερβολικής ζέστης το ανθρώπινο σώμα παράγει αδρεναλίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επιθετικότητα, εν είδει παρενέργειας. Κάποιοι επισημαίνουν ότι οι υψηλές θερμοκρασίες αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό, την τεστοστερόνη και άλλους μεταβολικούς παράγοντες που πυροδοτούν αντιδράσεις «πάλης ή φυγής».
Ο Κρεγκ Αντερσον, καθηγητής ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, που μελετά τη σχέση μεταξύ βίας και ζέστης από το 1979, έχει γράψει ότι η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει άμεσα την ανθρώπινη επιθετικότητα και βία μέσω αυτού που αποκαλεί «φαινόμενο θερμότητας». Το αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι, καθώς οι άνθρωποι ζεσταίνονται, γίνονται πιο ευερέθιστοι, σκέφτονται πιο επιθετικά, αντιλαμβάνονται εχθρικά άλλες ενέργειες και συμπεριφέρονται πιο βίαια.
«Καθώς αυξάνεται η υπερθέρμανση του πλανήτη, θα παρατηρηθεί –στην πραγματικότητα υπάρχει ήδη– μια αύξηση στη συχνότητα με την οποία οι άνθρωποι ζεσταίνονται άβολα» είπε ο Αντερσον. «Αυτό από μόνο του μπορεί να οδηγήσει σε λήψεις αποφάσεων και συμπεριφορές πιο επιθετικές, και υπό ορισμένες συνθήκες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της βίαιης συμπεριφοράς».
Σύμφωνα με το άρθρο της Washington Post, άλλες μελέτες πεδίου τις οποίες ανασκόπησε ο Αντερσον διαπίστωσαν ότι οι ανθρωποκτονίες, οι μεγάλες επιθέσεις, οι κλήσεις της αστυνομίας, η ενδοοικογενειακή βία και άλλες βίαιες συμπεριφορές αυξάνονται όταν οι θερμοκρασίες είναι υψηλότερες.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε να κρατήσει υπό έλεγχο συμπεριφορές που προκαλεί η ζέστη.