«Το μοναδικό που ήθελα ήταν αρκετά χρήματα ούτως ώστε να έχω ένα αίσθημα σιγουριάς και να είναι ασφαλής η οικογένειά μου», εξήγησε ο πρίγκιπας Χάρι στην Οπρα Γουίνφρεï, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης, πολύκροτης συνέντευξης που παραχώρησε μαζί με τη σύζυγό του Μέγκαν Μαρκλ.
Ολα όσα ανέφερε το «ατίθασο» πριγκιπικό ζεύγος της βασιλικής οικογένειας της Βρετανίας στην αμερικανίδα «βασίλισσα» των συνεντεύξεων, συμπεριλαμβανομένων και των ισχυρισμών περί ρατσιστικής στάσης μελών της αυλής, εξηγούν γιατί αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την «Εταιρεία» και να αυτοεξορισθούν στις ΗΠΑ.
Οσον αφορά τα οικονομικά τους, πλέον ο δούκας και η δούκισσα του Σάσεξ βγάζουν τα προς το ζην στην Καλιφόρνια όπου επέλεξαν να αρχίσουν τη νέα τους ζωή, συνάπτοντας παχυλά συμβόλαια για podcasts με το Spotify και για ντοκιμαντέρ με το Netflix. Αναμφίβολα το να επιδιώκουν να πουλούν τους ίδιους τους εαυτούς τους σε όποιον προσφέρει τα περισσότερα χρήματα, απέχει παρασάγγας από τα πρώην βασιλικά καθήκοντά τους – αναφέρει ο Economist σε ρεπορτάζ του – ενώ αναμένεται να φανεί κατά πόσο μέσω των νέων τους ασχολιών θα καταφέρνουν να κερδίζουν όσα απολάμβαναν ως ανώτερα μέλη του Οίκου των Ουίνδσορ.
Πάντως το μόνο σίγουρο είναι πως οι γαλαζοαίματοι της Βρετανίας δεν στερούνται χρημάτων. Πέρυσι οι Times του Λονδίνου ανέφεραν ότι η προσωπική περιουσία της βασίλισσας Ελισάβετ εκτιμήθηκε στα 350 εκατομμύρια στερλίνες ενώ το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της βασιλικής οικογένειας έχει πολλαπλάσια αξία.
Από που, όμως, προέρχεται όλος αυτός ο πλούτος; Η Ελισάβετ πέρα από βασίλισσα είναι και αρχηγός κράτους, οπότε υπό την στενή έννοια του όρου της ανήκει το περίφημο «crown estate», μια συλλογή από εκτάσεις και ακίνητα μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται «ο ιππόδρομος του Ασκοτ, ένα μεγάλο κομμάτι του κεντρικού Λονδίνου και ο μισός αιγιαλός στην Αγγλία, την Ουαλία και τη Βόρεια Ιρλανδία».
Αλλά η Ελισάβετ και οι συγγενείς της δεν εμπλέκονται καθόλου στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας του στέμματος ενώ τα όποια έσοδα προκύπτουν από την εκμετάλλευσή της – 345 εκατομμύρια στερλίνες το 2020 – δεν καταλήγουν στην βασιλική οικογένεια αλλά στην κυβέρνηση της Βρετανίας.
Στη συνέχεια κάποια από αυτά τα εκατομμύρια επιστρέφονται στο Μπάκιγχαμ για την πληρωμή των μισθών των μελών – συμβούλων, ακολούθων και υπηρετών – της βασιλικής αυλής. Εως και πριν από μία δεκαετία σχεδόν η μοναρχία στη Βρετανία ενισχυόταν περαιτέρω οικονομικά για την κάλυψη των αναγκών της με διάφορες επιδοτήσεις, ύψους αρκετών εκατομμυρίων ανά έτος. Ομως το 2012 αντικαταστάθηκαν όλες αυτές οι επιδοτήσεις από μία ετήσια «επιχορήγηση μοναρχίας» (sovereign grant), το ύψος της οποίας αυξήθηκε κατά πολλά εκατομμύρια το 2016 με στόχο την ανακαίνιση της επίσημης βασιλικής κατοικίας στο Λονδίνο. Πλέον οι μονάρχες της Βρετανίας λαμβάνουν κάθε χρόνο το 25% των εσόδων που προκύπτουν από την αξιοποίηση της βασιλικής περιουσίας. Πέρυσι, για παράδειγμα, έλαβαν περισσότερα από 82 εκατομμύρια στερλίνες.
Τα δουκάτα του Λάνκαστερ και της Κορνουάλης
Επιπλέον οι Ουίνδσορ καρπώνονται και τα έσοδα που προέρχονται από τη διαχείριση των Δουκάτων του Λάνκαστερ και της Κορνουάλης, τα οποία κληρονόμησαν η Ελισάβετ και ο πρίγκιπας Κάρολος ως βασίλισσα και διάδοχός της αντίστοιχα. Τα εν λόγω δουκάτα τα οποία είναι κληρονομικά αποτελούν ουσιαστικά χαρτοφυλάκια που εμπεριέχουν εκτάσεις γης, ακίνητα και άλλα προσωπικά περιουσιακά στοιχεία. To 2017 αποκαλύφθηκε πως το Δουκάτο του Λάνκαστερ είχε επενδύσει πολλά εκατομμύρια στερλίνες σε ένα fund των νησιών Κέιμαν. Πέρυσι η αξία του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων αμφότερων των δουκάτων εκτιμήθηκε άνω του 1,5 δισεκ. στερλινών ενώ απέφεραν στη βασίλισσα και τον πρωτότοκο γιο της συνολικά έσοδα ύψους 47 εκατ. στερλινών.
Με αυτά τα χρήματα τα μέλη της βασιλικής οικογένειας καλύπτουν τα όποια προσωπικά έξοδά τους, αν και ο πρίγκιπας Κάρολος, «για να αμβλύνει τις εντυπώσεις», σύμφωνα με τον Economist, αρέσκεται να επισημαίνει πως προσφέρει μέρος των χρημάτων που του αναλογούν για κοινωφελείς σκοπούς αλλά και ότι καταβάλλει φόρο εισοδήματος.
Οι δύο «φυγάδες»
Εάν παρέμεναν στην αυλή και συνέχιζαν να επιτελούν τα όποια καθήκοντά τους, ο δούκας και η δούκισσα του Σάσεξ θα αμείβονταν για τις υπηρεσίες τους κυρίως από την ετήσια κρατική επιχορήγηση που λαμβάνει η βασιλική οικογένεια.
Πάντως κατά τους δώδεκα μήνες πριν από την επίσημη αποχώρηση του Χάρι και της Μέγκαν από την αυλή του Μπάκιγχαμ τον περασμένο Μάρτιο, ο πρίγκιπας Κάρολος προσέφερε εξτρά στους δύο γιους του και τις οικογένειές τους περί τα 5,5 εκατ. στερλίνες.
Ωστόσο, μιλώντας στην Οπρα Γουίνφρεϊ, ο πρίγκιπας Χάρι δεν παρέλειψε να επισημάνει πως εάν δεν υπήρχε η περιουσία που του άφησε η μητέρα του, δεν θα ήταν σε θέση να μετακομίσει μαζί με την γυναίκα του και τον γιο τους στις ΗΠΑ.
Αυτά όσον αφορά την περιουσιακή κατάσταση των γαλαζοαίματων της Βρετανίας. Ομως το πιο ουσιαστικό, ίσως, ερώτημα εξακολουθεί να παραμένει αναπάντητο: πόσο αξίζει η βρετανική μοναρχία; Οι υπέρμαχοί της υποστηρίζουν πως, τουλάχιστον έως το ξέσπασμα της πανδημίας, ορδές τουριστών επισκέπτονταν τη Γηραιά Αλβιόνα μόνο και μόνο για τη βασίλισσά της και την αίγλη που εξακολουθεί να την περιβάλλει, «ωστόσο το ακριβές όφελος είναι αδύνατο να προσδιοριστεί ποσοτικά», αναφέρει ο Economist.
Η Ελισάβετ καταβάλλει φόρο εισοδήματος, ακόμα και δημοτικά τέλη για το παλάτι του Μπάκιγχαμ, παρότι δεν υποχρεούται. Εγκαταλείποντας την Βρετανία και τους Ουίνδσορ και ακολουθώντας τη δική τους, ανεξάρτητη πορεία, ο Χάρι και η Μέγκαν μπορούν να ευελπιστούν πως τα οικονομικά τους δεν θα αποτελούν αντικείμενο δημόσιου διαλόγου και αντιπαράθεσης. Αλλά από εδώ και στο εξής τα έσοδα των Σάσεξ θα είναι σίγουρα λιγότερο ασφαλή και πιθανώς πιο περιορισμένα.