Οι ένοικοι της παλιάς πολυκατοικίας στη συνοικία Κρόιτσμπεργκ του Βερολίνου ειδοποιήθηκαν έκπληκτοι ότι πρέπει να εγκαταλείψουν τα διαμερίσματά τους τη νύχτα της 26ης Φεβρουαρίου. Σε ένα από τα διαμερίσματα είχαν ανακαλυφθεί όπλα, ανάμεσά τους ένα καλάσνικοφ, ένα αντιαρματικό και μια χειροβομβίδα.
Οι γείτονες ήξεραν την Κλάουντια Ιβόνε ως μια χαριτωμένη 65χρονη κυρία που χόρευε σε τοπικά καρναβάλια, έκανε καποέιρα και κυκλοφορούσε με το σκυλάκι της στο Κρόιτσμπεργκ, μια από τις πιο μοδάτες και πολυπολιτισμικές γειτονιές του Βερολίνου. Η κυρία Ιβόνε ήταν Ιταλίδα και παρέδιδε μαθήματα μαθηματικών σε παιδιά.
Η συμπαθής συνταξιούχος από την Ιταλία, όμως, είχε ένα μυστικό. Στην πραγματικότητα ήταν η Ντανιέλα Κλέτε, καταζητούμενη για τρομοκρατία και επικηρυγμένη έναντι 150.000 ευρώ, καθώς υπήρξε μέλος της Faction Red Army (RAF), μιας από τις πιο διαβόητες και αδίστακτες τρομοκρατικές οργανώσεις της Γερμανίας.
Η Κλέτε απέφευγε την αστυνομία επί 30 χρόνια, παρότι το όνομά της ήταν συνδεδεμένο με βομβιστικές επιθέσεις, απόπειρες δολοφονίας και πολλές θεαματικές ληστείες. Και την απέφευγε «κρυμμένη» σε κοινή θέα, στο Βερολίνο.
Η αποκάλυψη έχει εγείρει, σύμφωνα με τους Times, πολύ ενοχλητικά ερωτήματα για τους αστυνομικούς που είχαν ηγηθεί των μακροχρόνιων αστυνομικών ερευνών για τη RAF. Επίσης, αποκαλύφθηκε ότι μια ομάδα podcasters είχε ανακαλύψει την ταυτότητά της με τη βοήθεια λογισμικού αναγνώρισης προσώπου και Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ως μέλος της RAF –γνωστής και ως συμμορία Μπάαντερ-Μάινχοφ– η Κλέτε ήταν καταζητούμενη και υπήρξαν πολλές δημόσιες εκκλήσεις για τη σύλληψή της. Η ομάδα είχε βυθίσει τη Γερμανία στον τρόμο από τη δεκαετία του 1970 μέχρι τη διάλυσή της, το 1998, καθώς υπήρξε υπεύθυνη για τη δολοφονία περισσότερων από 30 πολιτικών, επιχειρηματιών, στρατιωτών και αστυνομικών.
Η Κλέτε και άλλα πρώην μέλη καταζητούνταν επίσης για άλλα εγκλήματα, όπως μια ληστεία σε χρηματαποστολή στα μέσα του 2016 με λεία εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ.
Το ανθρωποκυνηγητό έληξε το βράδυ της Δευτέρας 26 Φεβρουαρίου, όταν η αστυνομία συνέλαβε την ίδια και έναν άλλον ύποπτο στο Βερολίνο, ύστερα από πληροφορίες που έλαβαν οι Αρχές πριν από λίγους μήνες.
Οταν την πλησίασαν, παρουσιάστηκε αρχικά ως Ιβόνε, δείχνοντας στους αξιωματικούς ένα πλαστό ιταλικό διαβατήριο. Ωστόσο, η πραγματική ταυτότητά της επιβεβαιώθηκε όταν ελήφθησαν τα δακτυλικά της αποτυπώματα. Εκτοτε κρατείται στην Κάτω Σαξονία, όπου έγινε η ληστεία το 2016, εν αναμονή της δίκης της. Αν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει μακροχρόνια ποινή φυλάκισης.
Το ερώτημα πώς παρέμεινε ελεύθερη τόσο καιρό τίθεται επιτακτικά από τα γερμανικά ΜΜΕ, τα οποία έχουν αποκαλύψει φωτογραφίες που τη δείχνουν στην πρώτη σειρά μιας ομάδας χορού στο «Carnival of Cultures» στο Κρόιτσμπεργκ, μια ετήσια εκδήλωση που προσελκύει ένα εκατομμύριο θεατές.
Οι podcasters που την ανακάλυψαν με ΤΝ
Εχει επίσης προκύψει ότι δυο γερμανοί οικοδεσπότες podcast, ο Κέσραου Μπέχροζ και ο Πάτρικ Στέγκεμαν, είχαν βρει στοιχεία που συνδέουν την Κλάουντια Ιβόνε με την Κλέτε το περασμένο καλοκαίρι. Οι δυο τους προσέγγισαν έναν ειδικό στο Bellingcat, τη διαδικτυακή ομάδα έρευνας, με παλιές φωτογραφίες της Κλέτε. Μια έρευνα με χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου που υποστηρίζεται από ΤΝ, η οποία υποτίθεται ότι δεν κράτησε περισσότερο από μισή ώρα, συνέδεσε την Ιβόνε με την Κλέτε.
Το ερώτημα προκύπτει αυτονόητα: πώς η αστυνομία δεν μπόρεσε να βρει επί δεκαετίες αυτό που ανακάλυψαν δυο podcasters σε λίγα λεπτά; Ενας εκπρόσωπος του υπουργείου Δικαιοσύνης της Γερμανίας είπε στους Times ότι θα ήταν δύσκολο για την αστυνομία να είχε χρησιμοποιήσει ένα παρόμοιο τέχνασμα, δεδομένης της ευαισθησίας σχετικά με την αναγνώριση προσώπου και ιδιωτικών δεδομένων για επίσημες έρευνες.
Οι ερευνητές «δεσμεύονται από βασικά δικαιώματα όσον αφορά τη χρήση λογισμικού αναγνώρισης προσώπου» τα οποία μπορούν να αναχθούν στην εθνική και κοινοτική νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων – μερικά είναι εμπνευσμένα από το καταχρηστικό αστυνομικό κράτος που δημιούργησε η Στάζι στην Ανατολική Γερμανία, εξήγησε.
Η αστυνομία έχει εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό στο Βερολίνο για δυο άλλα πρώην μέλη της Φράξιας Κόκκινος Στρατός, που πιστεύεται ότι συμμετείχαν στη βομβιστική επίθεση σε φυλακή στην τελευταία γνωστή τρομοκρατική επίθεση της ομάδας, πριν από 30 χρόνια. Μαζί με την Κλέτε, ο Ερνστ-Φόλκερ Στάους, 69 ετών, και ο Μπούρκχαρντ Γκάρβεγκ, 65 ετών, θεωρείται ότι ήταν μέρος μιας ομάδας που κατέστρεψε τη νεόκτιστη φυλακή Βάιτερσταντ, στα περίχωρα της γερμανικής πόλης Ντάρμσταντ, το 1993.
Εκείνο το βράδυ αρκετοί μασκοφόροι τρομοκράτες οπλισμένοι με υποπολυβόλα ανέβηκαν στον εξωτερικό τοίχο της εγκατάστασης, έδεσαν τους φρουρούς ασφαλείας και τοποθέτησαν περίπου 200 κιλά εκρηκτικά γύρω από το συγκρότημα. Η έκρηξη ισοπέδωσε τα περισσότερα κτίρια.
Ο Στάους, που προηγουμένως είχε εκτίσει ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών για συμμετοχή στην τρομοκρατική ομάδα, και ο Γκάρβεγκ, ο οποίος πέρασε στην παρανομία μετά τη διάλυση της ομάδας το 1998, κατηγορούνται ότι διέπραξαν επίσης μια σειρά από ληστείες τα τελευταία χρόνια. Θεωρείται ακόμα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ των Times, ότι κρύβονται στο Βερολίνο.
«Μια ευγενική γειτόνισσα που χόρευε καποέιρα»
Η υπόθεση του Κλέτε έχει αναστατώσει τους συγγενείς των θυμάτων της ομάδας. Ο Γιοργκ Σλέιερ, ο γιος του γερμανού επιχειρηματία Χανς Μάρτιν Σλέιερ, ο οποίος δολοφονήθηκε από την ομάδα το 1977, είπε στα γερμανικά ΜΜΕ: «Το γεγονός ότι μια τρομοκράτης της RAF μπόρεσε να ζήσει απαρατήρητη και ανενόχλητη από την εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών στο κέντρο του Βερολίνου για 20 χρόνια είναι τρομακτικό». Οι πολιτικοί πρέπει τώρα «να εξετάσουν τις συνέπειες» προσέθεσε.
Εξίσου σοκαρισμένοι είναι και οι γείτονές της. Για τη γειτόνισσά της Αννα Σπίρινγκ, η Κλέτε ήταν απλώς μια πολύ φιλική ιδιοκτήτρια σκύλου, της Μαλάικα. Τη χαιρετούσε, μάλιστα, με χαμόγελο όποτε διασταυρώνονταν οι δρόμοι τους στη γειτονιά.
Οταν είδε το πρόσωπο της Ντανιέλα Κλέτε στην τηλεόραση, μετά τη σύλληψή της, είπε στον Guardian ότι ήταν «πολύ περίεργο τώρα να σκέφτομαι ότι κουβέντιαζα» με μια υποτιθέμενη τρομοκράτη.
Ο Λουτζ Νάιτετ, ένας συνταξιούχος μεταλλουργός που ζει πάνω από το διαμέρισμα της Κλέτε, θυμάται ότι εκείνη μετακόμισε στο κτίριο γύρω στο 2007. Την είχε γνωρίσει όταν έσπασαν οι σωληνώσεις στο διαμέρισμά του και προκάλεσαν ζημιές στο δικό της. Αλλά «γενικά ήταν απόμακρη και μοναχική» είπε. Αναρωτιόταν, όπως και άλλοι, γιατί το όνομά της δεν υπήρχε στο κουδούνι. «Συχνά αναρωτιόμουν ποια ήταν πραγματικά» είπε στον Guardian.
Η Σπίρινγκ θυμάται ένα περιστατικό, όταν η Μαλάικα δάγκωσε ένα άλλο σκυλί, αλλά η Κλέτε αρνήθηκε να δώσει τα στοιχεία επικοινωνίας της στον ιδιοκτήτη του. «Αυτό που φαινόταν περίεργο εκείνη την εποχή είναι πολύ λογικό τώρα που ξέρουμε ποια ήταν πραγματικά και γιατί προσπαθούσε να κρατήσει μυστική την ταυτότητά της» είπε.
Η Κλέτε παρέδιδε μαθήματα μαθηματικών και γερμανικών σε μαθητές της γειτονιάς, είτε δωρεάν είτε με μετρητά, και βοήθησε τούρκους υπηκόους να γράφουν επιστολές στις Αρχές, είπαν οι γείτονες.
Ηταν επί πολλά χρόνια μέλος ενός βραζιλιάνικου πολιτιστικού κέντρου στην περιοχή και υπάρχουν φωτογραφικά στοιχεία ότι ταξίδεψε στη Βραζιλία με το πλαστό ιταλικό διαβατήριο. Τα μέλη της ομάδας θυμούνται έναν φιλικό, ευγενικό αλλά λιγομίλητο χαρακτήρα.
Θεωρείται ότι η ανακάλυψη φωτογραφιών της με την ομάδα της καποέιρα στο ετήσιο καρναβάλι του Βερολίνου –χαμογελαστή, πετώντας κομφετί και φορώντας μια λευκή μπαντάνα στο κεφάλι– οδήγησε στην ταυτοποίηση και τη σύλληψή της.
Μέχρι στιγμής η αστυνομία έχει αναφερθεί μόνο σε μια πληροφορία που έλαβε από το κοινό τον περασμένο Νοέμβριο. «Δεν μπορούμε να αποκαλύψουμε πώς παρακολουθούμε τους ανθρώπους» δήλωσε ο εισαγγελέας Αλεξάντερ Χέγκε στα γερμανικά ΜΜΕ, όταν ρωτήθηκε σχετικά.
Η 88χρονη συνταξιούχος Κρίστα Μίσοκ, που ζει στον έκτο όροφο του κτιρίου της Κλέτε, είπε ότι τη γνώριζε για περίπου 12 χρόνια. «Οπως είπα στην αστυνομία, ήταν γειτόνισσά μου και τα πηγαίναμε καλά. Δεν θα μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι ήταν αυτή που αποδείχθηκε» είπε, προσθέτοντας ότι «η Κλέτε είχε “γεράσει” ξαφνικά» τους τελευταίους μήνες.