«Αν η ουσία της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας είναι ότι ο ήρωας καταστρέφεται από τα ελαττώματά του, τότε ο Τζο Μπάιντεν είναι πρώτο όνομα» γράφει ο Εντουαρντ Λους, ελάχιστες ημέρες πριν ο 46ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο.
Ο αρχισυντάκτης των Financial Times στις ΗΠΑ θυμίζει πως ο Τζο Μπάιντεν νίκησε τον Τραμπ, όρθωσε το ανάστημά του στη Ρωσία, προώθησε περισσότερες μεταρρυθμίσεις από τον Μπιλ Κλίντον και τον Μπαράκ Ομπάμα και παραδίδει μια εύρωστη οικονομία. Ολα αυτά τον έκαναν να φαντάζει περίπου ως «ήρωας» στα μάτια της αμερικανικής Αριστεράς – και όχι μόνο. «Ωστόσο τα περισσότερα από τα επιτεύγματά του θα διαγραφούν τώρα. Η κληρονομιά του είναι η επιστροφή του Τραμπ. Μετά τον Μπάιντεν, το χάος. Και σε μεγάλο βαθμό φταίει ο ίδιος γι’ αυτό» υποστηρίζει ο Εντουαρντ Λους.
Αν, λοιπόν, ο Τζο Μπάιντεν υπήρξε ένας τραγικός ήρωας, τότε το κατεξοχήν ελάττωμά του ήταν η ύβρις: μόλις την προηγούμενη εβδομάδα o 82χρονος απερχόμενος ηγέτης των ΗΠΑ δήλωσε ότι θα μπορούσε να είχε επικρατήσει στην εκλογική αναμέτρησης της 5ης Νοεμβρίου εάν δεν είχε αποσυρθεί από την κούρσα.
Ωστόσο τον περασμένο Ιούνιο μόλις το 27% των Αμερικανών πίστευε πως ήταν νοητικά επαρκής για μια δεύτερη θητεία, ενώ σύμφωνα με πολλούς, αν όχι τους περισσότερους σχολιαστές, αν δεν εγκατέλειπε τη μάχη, ο Τραμπ κατά πιθανότητα θα κέρδιζε με μεγαλύτερη διαφορά: αν κάτι κατάφερε η Κάμαλα Χάρις, αυτό ήταν να ηττηθεί με μόλις 1,5 ποσοστιαία μονάδα.
Οσον αφορά την αποκαλούμενη «συνωμοσία της σιωπής» με στόχο την προστασία του Τζο Μπάιντεν, στην Ουάσινγκτον η διανοητική κατάπτωσή του ήταν κοινό μυστικό. Παρ’ όλα αυτά, τόσο η οικογένειά του και οι πιο στενοί του συνεργάτες όσο και τα φιλελεύθερα ΜΜΕ επέλεξαν να κάνουν τα στραβά μάτια.
Ομως το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το φέρει ο ίδιος ο Μπάιντεν, με τον Εντουαρντ Λους να αναφέρει πως αν είχε τηρήσει την υπόσχεσή του να λειτουργήσει ως «γέφυρα» προς μια μετά-Τραμπ εποχή και να μη διεκδικήσει την επανεκλογή του, το Δημοκρατικό Κόμμα θα μπορούσε σίγουρα να βρει έναν πιο ισχυρό υποψήφιο, κάποιον ή κάποια που δεν θα σχετιζόταν με όσα καταλογίζονταν στο δίδυμο Μπάιντεν-Χάρις αναφορικά με την οικονομία. Αντιθέτως, ο απομονωμένος Μπάιντεν αποξενώθηκε από το κοινό αίσθημα.
«Κανείς δεν είπε ότι η πολιτική είναι δίκαιη» σχολιάζει ο Εντουαρντ Λους. Ο Τζο Μπάιντεν έκανε ό,τι έπρεπε να κάνει για να εξασφαλιστεί ότι η ανάκαμψη των ΗΠΑ μετά την πανδημία θα ήταν ισχυρότερη από οποιασδήποτε άλλης οικονομίας. Ωστόσο οι περισσότεροι Αμερικανοί συνέδεαν τον Ντόναλντ Τραμπ με την προ-Covid εποχή. Κατηγόρησαν τον Μπάιντεν για τον υψηλό πληθωρισμό – και είναι αλήθεια πως τα μέτρα που έλαβε για την τόνωση της οικονομίας συνέβαλαν στην αύξησή του. Αλλά έκανε και πολλά άλλα, θετικά ως επί το πλείστον, τα οποία όμως οι ψηφοφόροι δεν του τα αναγνώρισαν.
Στην πλειονότητά τους, οι Αμερικανοί πολίτες που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση της Gallup αυτή την εβδομάδα υποστήριξαν ότι κατά τη διάρκεια της θητείας Μπάιντεν οι ΗΠΑ έχασαν έδαφος σε έξι πεδία: στην οικονομία, στο ομοσπονδιακό χρέος, στη μετανάστευση, στην εισοδηματική ανισότητα, στη θέση της Αμερικής στον κόσμο και στην εγκληματικότητα. Πρόοδος την προηγούμενη τετραετία σημειώθηκε μόνον όσον αφορά «την κατάσταση για τους γκέι, τις λεσβίες και τα τρανς άτομα».
«Κανένα στοιχείο δεν θα μπορούσε να αποτυπώσει καλύτερα την αδυναμία αφήγησης και ηγεσίας της κυβέρνησης Μπάιντεν. Εως ότου αποσυρθεί, τον Ιούλιο, ο Μπάιντεν συνέχιζε να υπογραμμίζει την απειλή που αποτελούσε ο Τραμπ για τη δημοκρατία, παρότι η ομάδα του γνώριζε […] ότι η δημοκρατία δεν περιλαμβανόταν στις πέντε πρώτες ανησυχίες των ψηφοφόρων» σημειώνει ο Εντουαρντ Λους.
«Η αρετή και η ύβρις συνυπήρχαν στις προσωπικές τραγωδίες» του Τζο Μπάιντεν, προσθέτει ο βρετανός δημοσιογράφος, αναφερόμενος σε ένα άλλο βαρύ ατόπημα του απερχόμενου αμερικανού προέδρου, που θα αμαυρώσει την υστεροφημία του. Οταν ανέλαβε χρέη αντιπροέδρου υπό τον Μπαράκ Ομπάμα, η περιουσία του είχε εκτιμηθεί σε περίπου 500.000 δολάρια. Επειτα από μισό αιώνα στη δημόσια ζωή κανένας ενημερωμένος Αμερικανός δεν πίστευε πως ο Μπάιντεν ήταν διεφθαρμένος. Ωστόσο εκείνος επέλεξε να προστατεύσει τον γιο του Χάντερ (απονέμοντάς του τελικά χάρη), ο οποίος είχε επιδιώξει να επωφεληθεί από το επίθετό του.
Οσο για τα πεπραγμένα του στη διεθνή σκηνή, οι Ουκρανοί σίγουρα θα τον θυμούνται με ευγνωμοσύνη. Οχι όμως και οι Παλαιστίνιοι, δεδομένου ότι οι Ισραηλινοί ισοπέδωσαν τη Λωρίδας της Γάζας, σκοτώνοντας δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους (πάνω από 70.000, σύμφωνα με μια νέα έρευνα) με όπλα και πυρομαχικά που τους προμήθευσε ο Μπάιντεν. Αναγκάζοντας τον Πούτιν να εστιάσει σχεδόν αποκλειστικά στην Ουκρανία, ενδέχεται να συνέβαλε εμμέσως στην πτώση του καθεστώτος Ασαντ Στη Συρία.
«Ομως μεγάλο μέρος του παγκόσμιου Νότου βλέπει τον Μπάιντεν ως έναν άνθρωπο που δεν κατάφερε να υπηρετήσει τις αξίες που υποσχέθηκε. Το ότι ο Τραμπ θεωρείται από τόσο πολλούς ανθρώπους ως μια διαφορετική εκδοχή του Μπάιντεν, ίσως και να είναι η πιο σκληρή ετυμηγορία από όλες» κρίνει ο αρχισυντάκτης των Financial Times.
«Πριν από τέσσερα χρόνια ο Μπάιντεν υποσχέθηκε να είναι “σύμμαχος του φωτός και όχι του σκότους”. Το εννοούσε. Αποχαιρετώντας το έθνος το βράδυ της Τετάρτης, μόνο αυτός θα ξέρει πώς είναι να παραχωρείς τη σκηνή στον Τραμπ» καταλήγει.