Μια νέα μελέτη στον γενετικό κώδικα των ελεφάντων δημιουργεί βάσιμες ελπίδες για την ανάπτυξη νέων θεραπειών εναντίον του καρκίνου.
To 1977 o Βρετανός επιδημιολόγος και στατιστικολόγος Ρίτσαρντ Πέτο διατύπωσε την άποψη ο αριθμός των κυττάρων που διαθέτει κάθε ον δεν συνδέεται με τα ποσοστά προσβολής και θνησιμότητας από τον καρκίνο.
Οι οργανισμοί όλων των ζώων (και του ανθρώπου) διαθέτουν ένα μηχανισμό που αναζητά ελλαττωματικά κύτταρα και όταν τα εντοπίσει προχωρά στην αντικατάσταση τους. Ομως όσο μεγαλύτερη μάζα έχει ένα ον και άρα όσα περισσότερα κύτταρα διαθέτει τόσο περισσότερο αυξάνονται οι πιθανότητες ο μηχανισμός αυτός να αποτύχει να εντοπίσει και να αντικαταστήσει κάποια ελλαττωματικά κύτταρα τα οποία μετατρέπονται συνήθως σε όγκους.
Oταν αυτό συμβεί σε όντα με μεγάλη μάζα ο καρκίνος έχει πλέον στη διάθεση του περισσότερο χώρο για να επεκταθεί, να κάνει μεταστάσεις κλπ. Θεωρητικά λοιπόν μεγάλα ζώα όπως οι φάλαινες και οι ελέφαντες θα έπρεπε να έχουν εξαιρετικά αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο.
Ο Πέτο ήταν ο πρώτος που διαπίστωσε όμως ότι οι φάλαινες και οι ελέφαντες έχουν μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο από τους ανθρώπους. Οσον αφορά τους ελέφαντες μάλιστα αυτοί διαθέτουν παρόμοιο προσδόκιμο ζωής με τους ανθρώπους και το ποσοστό θνησιμότητας από καρκίνο υπολογίζεται σε λιγότερο από 5% σε σχέση με άλλες αιτίες. Η ανακάλυψη ονομάστηκε «Παράδοξο του Πέτο» και έκτοτε η επιστημονική κοινότητα αναζητεί ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα την απάντηση σε αυτό το παράδοξο.
Oπως αναφέρουν σε δημοσίευμα τους οι Times του Λονδίνου, διεθνής ομάδα επιστημόνων εκτιμά ότι πραγματοποίησε ένα σημαντικό βήμα στην επίλυση του γρίφου. Σύμφωνα με τους ερευνητές οι ελέφαντες διαθέτουν μεγαλύτερη ποικιλία αντικαρκινικών πρωτεϊνών από τους ανθρώπους.
Ο φύλακας του DNA
Eνα από τα όπλα του ανθρώπινου οργανισμού είναι το γονίδιο p53 που είναι γνωστό ως ο «φύλακας του γονιδιώματος». Το γονίδιο αυτό κυνηγά τα κύτταρα με ελλαττωματικό DNA και τα παρακινεί είτε να προχωρήσουν στην αυτοεπιδιόρθωση τους είτε να αυτοκαταστραφούν.
Oμως υπάρχουν κάποια «ανυπάκουα» κύτταρα που απενεργοποιούν τη δράση του p53 με αποτέλεσμα τα κύτταρα αυτά να ενώνονται στη συνέχεια με άλλα κύτταρα δημιουργώντας όγκους.
Ο άνθρωπος διαθέτει δύο εκδοχές του p53 ενώ οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ελέφαντες διαθέτουν 40 εκδοχές του. Βιοχημικές αναλύσεις και προσομοιώσεις σε υπολογιστή τα γονιδίων p53 των ελεφάντων αποκάλυψε ότι αυτά διαφέρουν σε δομή από αυτή των ανθρώπινων p53 και η δομή αυτή έχει ακόμη ισχυρότερη αντικαρκινική δράση.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ελλαττωματικά κύτταρα είναι πιθανό να ξεφύγουν από δύο εκδοχές του p53 όπως αυτές που διαθέτει ο άνθρωπος, αλλά δεν θα μπορούν να κάνουν το ίδιο αν στο κυνήγι τους βρίσκονται δεκάδες εκδοχές της πρωτεΐνης.
«Είναι μια συναρπαστική εξέλιξη στην προσπάθεια κατανόησης του πώς το γονίδιο p53 συμβάλει στην παρεμπόδιση του καρκίνου» αναφέρει ο Ρoμπέν Φαχρούς, του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας και Ιατρικής Eρευνας της Γαλλίας εκ των επικεφαλής της μελέτης. Τα ευρήματα θα ανοίξουν τον δρόμο για μια νέα έρευνα του τρόπου με τον οποίο ενεργοποιούνται τα γονίδια p53 και την ανάπτυξη νέων αντικαρκινικών θεραπειών.