Εκατοντάδες ασθενείς στην Ελλάδα μολύνθηκαν με σούπερ μικρόβια, τα οποία είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, σύμφωνα με πολυεθνική έρευνα που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση The Lancet Infectious Diseases. Όπως καταγράφηκε για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της μελέτης GlobalSurg-2, μία στις πέντε λοιμώξεις που μεταδίδονται στο πλαίσιο χειρουργικών επεμβάσεων σε όλο τον κόσμο είναι ανθεκτική στα κοινά αντιβιοτικά. Κάτι που μετατρέπει το χειρουργείο σε «επικίνδυνο σενάριο», καθώς μπορεί η επέμβαση να πετύχει, αλλά ο ασθενής θα πεθάνει από τελείως διαφορετικό λόγο.
Ειδικοί από τέσσερις ηπείρους, που συμμετείχαν στη μελέτη, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, επισημαίνοντας ότι χρειάζονται να ληφθούν άμεσα μέτρα, διότι όχι και στο πολύ μακρινό στο μέλλον, τα χειρουργεία δεν θα αποτελούν υπόθεση ρουτίνας. Κι αυτό επειδή τα αντιβιοτικά που χορηγούνται προληπτικά για μετεγχειρητικές λοιμώξεις, δεν θα έχουν καμία δράση στα μικρόβια και θα αποτελούν θανάσιμη απειλή. «Αν δεν ληφθούν παγκόσμια μέτρα και συμβεί κάτι τέτοιο, τότε θα έρθει και το τέλος της σύγχρονης ιατρικής, όπως τουλάχιστον τη γνωρίζουμε», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Η λοίμωξη του χειρουργικού τραύματος είναι μια από τις συχνότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές, και αποτελεί αιτία νοσηρότητας, παρατείνει τον χρόνο νοσηλείας και ανάρρωσης των χειρουργημένων ασθενών. Επιπλέον αποτελεί μεγάλη οικονομική επιβάρυνση για τα συστήματα υγείας», εξηγεί στο Protagon ο Βασίλειος Καλλές, εθνικός συντονιστής για τη μελέτης GlobalSurg – 2, ειδικευόμενος χειρουργικής στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών.
Σχεδόν το 5% των ασθενών με μετεγχειρητική λοίμωξη κατέληξαν μετά την επέμβαση, σε σύγκριση με το μόλις 1,5% όσων δεν είχαν μολυνθεί, αναφέρει η μελέτη που διεξήχθη από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2016 και καταχωρήθηκαν δεδομένα για συνολικά 12.539 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση πεπτικού, σε 343 νοσοκομεία, σε 66 χώρες.
Στην Ελλάδα
Όσον αφορά την Ελλάδα, στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 12 Δημόσια, Στρατιωτικά και Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία από όλη την επικράτεια (Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, Γ.Ν Βόλου «Αχιλλοπούλειο», Γ.Ν. Ναυπλίου, Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς», Α.Ο.Ν.Α. «Άγιος Σάββας», Γ.Ο.Ν.Κ. «Άγιοι Ανάργυροι», Γ.Ν. Λάρισας, Π.Γ.Ν.Α. «Αρεταίειο», Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς», Π.Γ.Ν.Θ. «Παπανικολάου», Π.Γ.Ν.Α. «Αττικόν», Γ.Ν. Σερρών), που συνεισέφεραν σημαντικά με την καταγραφή περιστατικών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, το ποσοστό των ασθενών που παρουσίασαν μετεγχειρητικά λοίμωξη χειρουργικού τραύματος ξεκινούσε από 9,4% στις χώρες υψηλού Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (ΔΑΑ), μεταξύ των οποίων βρίσκεται και η χώρα μας, αυξανόμενο σε 14% και 23,2% στις χώρες μεσαίου και χαμηλού ΔΑΑ αντιστοίχως. Τα αυξημένα αυτά ποσοστά παρατηρήθηκαν παρά το γεγονός ότι, με βάση τα στοιχεία που αντιστοιχούν σε χώρες όπως η Ελλάδα, σχεδόν όλοι οι ασθενείς έλαβαν προφυλακτικά αντιβιοτικά πριν το χειρουργείο, ενώ ποσοστό έως και 80% συνέχισαν να λαμβάνουν αντιβιοτικά και μετά την επέμβαση. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και μία απλή επέμβαση σκωληκοειδίτιδας στο μέλλον, θα μπορεί να συγκριθεί σε χρόνο επιβίωσης του ασθενούς με επιθετικό καρκίνο του πνεύμονα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης GlobalSurg-2 τεκμηριώνουν τη σημαντική επιβάρυνση που επιφέρουν οι λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος στα συστήματα υγείας παγκοσμίως. Πρέπει ως εκ τούτου να αποτελέσουν το έναυσμα για το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση και τη διεκπεραίωση υψηλού επιπέδου ερευνητικών μελετών, ώστε να γίνει δυνατή η βελτίωση τόσο των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας όσο και της αποδοτικότητας των μεθόδων πρόληψης και αντιμετώπισης των λοιμώξεων χειρουργικού τραύματος, καταλήγουν οι ειδικοί.
Τα ανθεκτικά μικρόβια στη χώρα μας
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), η Ελλάδα βρίσκεται το 2016 σε χειρότερη θέση, σε σύγκριση με το 2013, στην αντίσταση του μικροβίου του εντερόκοκκου στο αντιβιοτικό Βανκομυκίνη. Το μικρόβιο αυτό εμπλέκεται σε πολλές ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, προκαλώντας ενδοκαρδίτιδα, σηψαιμία ή λοιμώξεις του ουροποιητικού. Και ενώ το 2013 η αντίστασή του στο εν λόγω αντιβιοτικό στη χώρα μας ήταν κάτω από 25%, το 2016 κυμάνθηκε από 25% έως 50%.
Όσον αφορά το μικρόβιο Κλεψιέλα, η αντίστασή του στα αντιβιοτικά ( φθοριοκινολόνες, κεφαλοσπορίνες και αμινογλυκοσίδες) τρίτης γενιάς, ήταν στην Ελλάδα πάνω από 50% το 2013, ενώ το 2016 εντοπίζεται ανάμεσα στο 25% με 50%. Αντίθετα, η χώρα μας παραμένει στην κορυφή της Ευρώπης από το 2013 έως σήμερα στην αντοχή της Κλεψιέλας σε μια άλλη μορφή αντιβιοτικών, τις Καρβαπενέμες, καθώς το ποσοστό αντοχής στη συγκεκριμένη ομάδα αντιβιοτικών ξεπερνά το 50%. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης, στην οποία εξακολουθεί να συμβαίνει αυτό.
Για το βακτήριο Ecoli, που είναι μία από τις συχνότερες αιτίες των λοιμώξεων του αίματος και των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος, η αντίσταση στα αντιβιοτικά (κεφαλοσπορίνες τρίτης γενιάς) βρίσκεται σταθερά από το 2013 έως το 2016 στην Ελλάδα, από 10% έως 25%.