To κινεζικό γλυπτό του 8ου αιώνα είχε υποβληθεί σε... ρετούς | Cincinnati Art Museum / Gift of Carl and Eleanor Strauss
Θέματα

Η τέχνη συναντά την επιστήμη στην ανάλυση ενός αγάλματος

Επιστήμονες διαπίστωσαν ότι σε ένα γλυπτό αλόγου που χορεύει, 1.300 ετών, της κινεζικής δυναστείας των Τανγκ, το οποίο παρουσιάζεται στο Μουσείο Τέχνης του Σινσινάτι, είχε προστεθεί ένα κομμάτι πολύ καιρό μετά τη δημιουργία του
Protagon Team

Ενα κεραμικό άλογο που χορεύει, ηλικίας 1.300 ετών, πολύτιμο κειμήλιο της δυναστείας των Τανγκ στην Κίνα, αναπαριστά μια αρχαία παράδοση αλόγων εκπαιδευμένων να δίνουν παραστάσεις για τους αυτοκράτορες.

Το γλυπτό ύψους 66 εκατοστών θα εκτίθεται στο Μουσείο Τέχνης του Σινσινάτι από τις 8 Οκτωβρίου 2022 μέχρι την 1 Ιανουαρίου 2023 στο πλαίσιο της έκθεσης «Galloping Through Dynasties» («Καλπάζοντας μέσα από τις Δυναστείες»). Το άλογο είναι ένα από τα πιο παλιά και πιο ενδιαφέροντα θέματα, που έχουν απεικονιστεί σε κινεζικά έργα τέχνης.  Και τώρα η έκθεση του Μουσείου Τέχνης του Σινσινάτι διερευνά την εξέλιξη της κινεζικής απεικόνισης αλόγων τόσο στις συμβολικές όσο και στις στιλιστικές της πτυχές σε όλη την κινεζική ιστορία.

Ωστόσο, ένα από τα χαρακτηριστικά του κεραμικού του 8ου αιώνα με την τόσο ζωντανή κίνηση δεν έπεισε τους επιμελητές του μουσείου, οι οποίοι υποψιάστηκαν αμέσως ότι ένα διακοσμητικό στοιχείο στο μέτωπο του αλόγου δεν ήταν πρωτότυπο, γράφει στην Washington Post η Εριν Μπλέικμορ.

Πώς θα μπορούσαν να το ερευνήσουν χωρίς να προκαλέσουν κάποια βλάβη στο πολύτιμο έργο τέχνης; Την υπόθεση της επίλυσης του μυστηρίου ανέλαβαν ειδικοί επιστήμονες, οι οποίοι με τη βοήθεια σύγχρονων τεχνικών ανάλυσης αποκάλυψαν περισσότερα στοιχεία για την ιστορία του αλόγου.

Για να πάρουν τις απαντήσεις στα ερωτήματά τους, οι συντηρητές έπρεπε -στο όνομα της επιστήμης- να συναινέσουν στην απομάκρυνση μερικών κομματιών του αναντικατάστατου έργου τέχνης. Και το έκαναν. Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, τρυπώντας το κεραμικό άλογο σε διαφορετικά σημεία, έλαβε 11 μικροσκοπικά δείγματα,  που ζύγιζαν ελάχιστα (μόλις λίγα χιλιοστόγραμμα το καθένα). Στη συνέχεια τα δείγματα αναλύθηκαν περνώντας από μια σειρά διαφορετικών τεστ.

Αναλύοντας τα πάντα, από τη χημική σύσταση των δειγμάτων μέχρι τη μοριακή τους σύνθεση, οι επιστήμονες αξιοποίησαν στο έπακρο τους μικροσκοπικούς σωρούς σκόνης. Μεταξύ των τεχνικών, που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν και η περίθλαση ακτίνων Χ σε δείγματα σκόνης, η οποία μελετά πώς συμπεριφέρεται μια ακτινογραφία όταν εφαρμόζεται σε ένα ορυκτό ή άλλη ουσία, που έχει γίνει σε σκόνη. Διαφορετικά υλικά «λυγίζουν» τις ακτίνες με διαφορετικούς τρόπους, και η τεχνική μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό μειγμάτων ουσιών ή της σύνθεσης ακόμη και πολύ μικρών δειγμάτων.

Χρησιμοποιήθηκε, επίσης, η φασματοσκοπία Raman, η οποία εξετάζει πώς διασκορπίζεται το φως μιας δέσμης λέιζερ όταν χτυπά το δείγμα. Οι επιστήμονες περιγράφουν αναλυτικά την έρευνά τους στο περιοδικό Heritage Science. Οπως διαπίστωσαν, η διακοσμητική φούντα δεν ήταν φτιαγμένη από τερακότα· ήταν κολλημένη στο μέτωπο του αλόγου με ζωική κόλλα. Ακόμη, άλλες φούντες στη σέλα του αλόγου αποκάλυψαν στοιχεία πολλαπλών επισκευών κατά τη διάρκεια των αιώνων. Τελικά, η ανακάλυψη ότι η φούντα δεν ήταν πρωτότυπη οδήγησε το μουσείο να την αφαιρέσει, γράφει στην Washington Post η Εριν Μπλέικμορ.

Η μελέτη θα βοηθήσει, επιπλέον, τους συντηρητές να πάρουν καλύτερες αποφάσεις για το πώς να διατηρήσουν το άλογο σε καλή κατάσταση. Σε ένα δελτίο Τύπου, ο Πιέτρο Στρόμπια, επίκουρος καθηγητής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι, που ηγήθηκε της έρευνας, λέει ότι θα συνεχίσει να αναλύει αντικείμενα για μουσεία σε όλες τις Μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ.