Τον εγκέφαλο επίδοξων τζιχαντιστών μελέτησαν επιστήμονες και ανακάλυψαν, προς έκπληξή τους, πως η κοινωνική απομόνωση είναι το βασικό αίτιο, που μετατρέπει νεαρούς μουσουλμάνους σε βίαιους εξτρεμιστές.
Η έρευνα έγινε με τη συμμετοχή διεθνούς ομάδας επιστημόνων και είναι η πρώτη στο είδος της με τη χρήση νευροαπεικονιστικών μεθόδων. «Τα ευρήματα κατέδειξαν ότι τα φαινόμενα εξτρεμιστικής συμπεριφοράς εντείνονται σε περιπτώσεις κοινωνικής απομόνωσης των δραστών», εξηγεί στην Guardian ο Ναφίς Χαμίντ, από το University College του Λονδίνου (UCL), που συνέγραψε την έρευνα.
«Μπορούμε έτσι, να αλλάξουμε τις επικρατούσες έως τώρα απόψεις για το τι ωθεί κάποιον να γίνει τζιχαντιστής, όπως η φτώχεια, ο θρησκευτικός συντηρητισμός ή η ψυχασθένεια», συνεχίζει ο επιστήμονας.
Κάνοντας δουλειά πεδίου και διενεργώντας συνεντεύξεις για να σχηματίσουν το ψυχολογικό προφίλ των ερωτηθέντων, οι ειδικοί εντόπισαν 535 νεαρούς μουσουλμάνους που ζουν στην περιοχή της Βαρκελώνης, όπου, το 2017, υποστηρικτές του Ισλαμικού Κράτους σκότωσαν 13 άτομα και τραυμάτισαν άλλα 100 στην κεντρική λεωφόρο της πόλης.
Από αυτούς, οι ειδικοί εστίασαν σε 38 Μαροκινούς δεύτερης γενιάς, «οι οποίοι είχαν εκφράσει τη θέληση να συμμετέχουν ή να διευκολύνουν πράξεις βίας που σχετίζονται με τζιχαντιστές». Οι Μαροκινοί συμφώνησαν να συμμετέχουν στην έρευνα και να αφήσουν τους επιστήμονες να «σκανάρουν» τους εγκεφάλους τους την ώρα που έπαιζαν ένα παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας με άλλους νέους ισπανικής καταγωγής. Οταν οι Ισπανοί σταματούσαν ξαφνικά να δίνουν πάσα στους Μαροκινούς, ο εγκέφαλος των μουσουλμάνων «χτυπούσε κόκκινο», προς έκπληξη των επιστημόνων. Προηγουμένως, οι ειδικοί είχαν συζητήσει με τους Μαροκινούς περιπτώσεις που παρατηρείται προκατάληψη εναντίον των μουσουλμάνων, όπως η απαγόρευση ανέγερσης νέου τεμένους σε μία περιοχή ή της διδασκαλίας για το Ισλάμ στα θρησκευτικά στα σχολεία. Το ίδιο έκαναν και μετά το παιχνίδι και συνέκριναν τις αντιδράσεις τους.
Αυτόματα σχεδόν, μετά το παιχνίδι, οι επιστήμονες διέκριναν έντονη δραστηριότητα στον εγκέφαλο των Μαροκινών, οι οποίοι δήλωσαν έτοιμοι ακόμα και να πολεμήσουν για αυτά τα ζητήματα, τα οποία δεν έδειξαν να τους απασχολούν ιδιαίτερα στο ξεκίνημα της έρευνας. «Βλέπουμε ότι ακόμα και αξίες που δεν θεωρούνται “ιερές”, μετατρέπονται σε μέγιστη προτεραιότητα και υπάρχει η πιθανότητα βίαιης αντίδρασης όταν μεσολαβήσει κοινωνικός αποκλεισμός των ατόμων», λέει ο Χαμίντ.
Ο ειδικός τονίζει πως οι πολιτικοί και οι νομοθέτες πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους την έρευνα αυτή, η οποία χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από το αμερικανικό Πεντάγωνο, και να καταπολεμήσουν φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού κατά των μουσουλμάνων στις μη μουσουλμανικές χώρες. «Είναι πιο σημαντικό και από τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και την αντιμετώπιση της φανατικής ιδεολογίας. Πρέπει να εντάξουμε στην κοινωνία μας όσους τείνουν να υιοθετήσουν εξτρεμιστικές απόψεις για να μην καταφύγουν στη βία», προσθέτει ο ερευνητής στο Τμήμα Ασφάλειας και Εγκληματολογίας του UCL.