Πόσο κοινές είναι, τελικά, οι αποκαλούμενες «δυτικές αξίες»; Μήπως η έννοια τείνει να καταστεί, εάν δεν είναι ήδη, γενική και ανακριβής; Η Ευρώπη, για παράδειγμα, τάσσεται κατά της θανατικής ποινής και της ελεύθερης οπλοφορίας ενώ οι ΗΠΑ όχι. Τελευταίο πλήγμα που δέχτηκαν οι κοινές δυτικές αξίες αποτελεί η πρόσφατη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου κατά του δικαιώματος των Αμερικανίδων στην άμβλωση.
Στην Ευρώπη η άμβλωση εξακολουθεί, φυσικά, να είναι νόμιμη, πέρα από ελάχιστες εξαιρέσεις. Λαμβάνοντας, ωστόσο, υπόψη την άνοδο πολλών ακροδεξιών πολιτικών αλλά και το ότι ορισμένοι από αυτούς και αυτές ενδέχεται να ανέλθουν στην εξουσία στο προσεχές μέλλον, ο Αλεσάντρο Τρότσινο της Corriere della Sera διερωτάται ποιες είναι οι πραγματικές θέσεις των πιο επιφανών εκπροσώπων της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς όσον αφορά το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.
Στο κείμενό του ο ιταλός δημοσιογράφος επικαλείται τον Πάολο Νάζο, καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης, ο οποίος σε άρθρο του στο Il Manifesto υποστήριξε πως «το ζήτημα των αμβλώσεων είναι η πιο αποτελεσματική κολλητική ουσία μιας πολύ διαφοροποιημένης Δεξιάς που έχει μετατρέψει το έμβρυο σε λάβαρο της ενότητας της και στο πιο εύκολα αναλώσιμο θέμα στο πλαίσιο της πολιτικής επικοινωνίας».
Αναμενόμενα ο Τρότσινο να εστιάζει την προσοχή του πρώτα στην Ιταλία. Πριν από μερικές ημέρες η Τζόρτζα Μελόνι, επικεφαλής του κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», κατά τη συμμετοχή της σε προεκλογική συγκέντρωση της Μακαρένα Ολόνα, της υποψήφιας του ακροδεξιού ισπανικού κόμματος Vox για την προεδρία της Ανδαλουσίας, αφότου έβαλε κατά του «λόμπι» των ΛΟΑΤΚΙ και της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, δεν παρέλειψε να ταχθεί υπέρ της «κουλτούρας της ζωής» και κατά της «αβύσσου του θανάτου».
Στη συνέχεια, ωστόσο, μετά το σάλο που προκάλεσε η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, υπογράμμισε πως «παραληρεί» όποιος υποστηρίζει πως το κόμμα της επιδιώκει την κατάργηση του σχετικού νόμου που προστατεύει το δικαίωμα των Ιταλίδων στην άμβλωση. Σημείωσε, όμως, πως «θα συνεχίσουμε απλά να ζητάμε και να εργαζόμαστε για την εφαρμογή του πρώτου μέρους του νόμου, που σχετίζεται με την πρόληψη, ούτως ώστε να προσφέρουμε στις γυναίκες που θα το ήθελαν μια διαφορετική επιλογή από εκείνη, που συχνά είναι αναγκαστική, της άμβλωσης».
Οσον αφορά τον Ματέο Σαλβίνι, πρώην αντιπρόεδρο της ιταλικής κυβέρνησης και πρώην υπουργό Εσωτερικών της χώρας, πέρα από επικεφαλής της ακρoδεξιάς Lega, επανέλαβε πως «προσωπικά τάσσομαι υπέρ της προάσπισης της ζωής, από την αρχή έως το τέλος, αλλά όταν μιλάμε για τις αμβλώσεις, τον πρώτο λόγο τον έχει η γυναίκα».
Οι «βολικές αμβλώσεις» της Λεπέν
Στην όμορη Γαλλία η Μαρίν Λεπέν βρίσκεται, πλέον, σε δύσκολη θέση, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της Le Monde. Το 2012 είχε ταχθεί κατά της ασφαλιστικής κάλυψης των αμβλώσεων από το κράτος με στόχο την πάταξη του φαινομένου των αποκαλούμενων «βολικών αμβλώσεων». Σήμερα δεν βάλλει ανοιχτά κατά των αμβλώσεων, επιθυμώντας εν μέρει και να διαφοροποιηθεί από την παραδοσιακή καθολική πτέρυγα της ακροδεξιάς, επικεφαλής της οποίας είναι η ανιψιά της Λεπέν, Μαριόν Μαρεσάλ, η οποία εγκατέλειψε τη θεία της για να ενώσει τις δυνάμεις της με τον ακόμη πιο ακροδεξιό Ερίκ Ζεμούρ.
Ωστόσο την 24η Ιουνίου του 2021, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι εκπρόσωποι της Εθνικής Συσπείρωσης, του κόμματος της Μαρίν Λεπέν, καταψήφισαν ένα ψήφισμα που καλούσε τα κράτη της Ευρωπαϊκής Eνωσης να «εγγυηθούν την καθολική πρόσβαση σε ασφαλείς και νόμιμες αμβλώσεις, αποποινικοποιώντας τις αμβλώσεις (όπου εξακολουθούν να είναι παράνομες) ή καταπολεμώντας τα ντε φάκτο εμπόδια στη νόμιμη άμβλωση». Πλέον, όμως, η Ελέν Λαπόρτ, η Ζουλί Λεσαντέλ και η Ζοέλ Μελάν που είχαν καταψηφίσει τότε την πρόταση, εκπροσωπούν την Εθνική Συσπείρωση όχι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αλλά στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας, υπογραμμίζει στο άρθρο του, ο δημοσιογράφος της Corriere.
Κατά των αμβλώσεων στο κόμμα της Μαρίν Λεπέν τάσσονται ανοιχτά επίσης η Καρολίν Παρμαντιέ, στενή σύμβουλος της Λεπέν, πέρα από ευρωβουλευτής, ενώ ξεχωριστή περίπτωση αποτελεί ο Ερβέ ντε Λεπινό, ο οποίος επίσης εκλέχτηκε στην Εθνοσυνέλευση κατά τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές. Eίναι καθολικός ακτιβιστής και επιφανής υποστηρικτής της Πορείας Για τη Ζωή που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο Παρίσι κατά των αμβλώσεων (και της νομιμοποίησης της ευθανασίας) στα τέλη Ιανουαρίου, λίγο πριν ή λίγο μετά την επέτειο της ψήφισης του νόμου (Loi Veil) που αναγνωρίζει το δικαίωμα των Γαλλίδων στην άμβλωση.
Ρατσιστικές θεωρίες συνωμοσίας
Ο Λεπινό ασπάζεται επίσης πλήρως τις ρατσιστικές απόψεις του δικηγόρου Φρεντερίκ Πινσόν σύμφωνα με τον οποίο ο νόμος για την επανένωση οικογενειών του 1974 και ο νόμος για τις αμβλώσεις του 1975 εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό: «Σε μια περίοδο κατά την οποία το κοινοβούλιο επιτίθεται στη ζωή και στη μήτρα των Γαλλίδων μέσω των αμβλώσεων, αναλαμβάνει το καθήκον να εγγυηθεί την ανανέωση των γενεών με γυναίκες από τη μαζική μετανάστευση», είχε υποστηρίξει, μεταξύ άλλων ο Πινσόν σε άρθρο του στον ακροδεξιό ιστότοπο Boulevard Voltaire το 2016, αναπαράγοντας την περιβόητη ρατσιστική θεωρία (συνωμοσίας) της Μεγάλης Αντικατάστασης. Σύμφωνα με τον Κριστόφ Μπεν, έναν άλλο βουλευτή του Εθνικού Συναγερμού, «η άμβλωση αποτελεί μαζική γενοκτονία».
Συμπεραίνεται, οπότε, ότι αρκετοί επιφανείς εκπρόσωποι του Εθνικού Συναγερμού υποστηρίζουν ακραίες θέσεις και αυτό φέρνει σε δύσκολη θέση τη Λεπέν, ειδικά μετά τη «μετριοπαθή» στροφή που πραγματοποίησε το τελευταίο διάστημα, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία στις βουλευτικές εκλογές.
Πρόσφατα, η βουλευτής Ορόρ Μπερζέ του κόμματος του Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι πρόκειται να καταθέσει νομοσχέδιο στην Εθνοσυνέλευση για την εισαγωγή του δικαιώματος στην άμβλωση στο Σύνταγμα. Εως τότε η Λεπέν ήταν σχετικά ασφαλής, υποστηρίζοντας πως το κόμμα της δεν έβαλε ποτέ κατά του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση αλλά και πως δίνει μάχη για να περιοριστεί ο αριθμός τους.
Ωστόσο η πρόταση της Μπερζέ έχει φέρει την Μαρίν Λεπέν σε δίλημμα, να ψηφίσει κατά της συνταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος στην άμβλωση, ικανοποιώντας τα πιο σκληροπυρηνικά στελέχη του κόμματός της (αλλά και αποξενώνοντας όσους πίστεψαν στην «μετριοπαθή» στροφή της) ή να ψηφίσει υπέρ, επιβάλλοντας τη θέλησή της στους κόλπους του κόμματός της;
Το «έγκλημα κατά της ζωής» και οι νόμοι του Χίτλερ
Στη Γερμανία το τοπίο είναι εντελώς διαφορετικό. Εννοιολογικά, η άμβλωση παραμένει «έγκλημα κατά της ζωής» εκτός εάν η εγκυμοσύνη διακοπεί πριν από τη συμπλήρωση δώδεκα εβδομάδων και μόνο με ιατρική βεβαίωση που εκδίδεται έπειτα από υποχρεωτική συνάντηση με γιατρό.
Πριν από λίγες μέρες καταργήθηκε ένα επίμαχο άρθρο, το οποίο είχαν εισαγάγει οι Ναζί το 1939 και απαγόρευσε σε γιατρούς να παρέχουν στις ασθενείς τους πληροφορίες σχετικά με τη δυνατότητα διακοπής μιας εγκυμοσύνης. Το 2017, για παράδειγμα, η Κριστίνα Χάνελ, μια γυναικολόγος από τo Γκίσεν στη Δυτική Γερμανία, τιμωρήθηκε με πρόστιμο 6.000 ευρώ επειδή ανάρτησε στον προσωπικό της ιστότοπο πληροφορίες σχετικά με τις διαθέσιμες μεθόδους (φαρμακευτική και επεμβατική) έκτρωσης ενώ για τον ίδιο λόγο πρόστιμα επιβλήθηκαν και σε άλλες δύο γιατρούς από το Βερολίνο.
Τελικά το άρθρο καταργήθηκε αλλά κατά της ακύρωσης του ψήφισαν και οι χριστιανοδημοκράτες του CDU-CSU και οι εκπρόσωποι του ακροδεξιού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία. «Η άμβλωση στη Γερμανία παραμένει πολύ δύσκολη υπόθεση και αποτρέπεται με όλους τους τρόπους», συνοψίζει ο Αλεσάντρο Τρότσινο.
Πάντως στις αρχές του μήνα τα μέλη του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου ενέκριναν ψήφισμα που χαρακτηρίζει την άμβλωση ως «ανθρώπινο δικαίωμα». Σήμερα στην Ευρώπη οι αμβλώσεις απαγορεύονται μόνο στη Μάλτα (και στα μικρο-κράτη της Ανδόρρας και του Βατικανού) ενώ σημαντικούς περιορισμούς αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην Πολωνία, στην Ουγγαρία και στη Σλοβακία. Στην Ιταλία υφίσταται ένα άλλο πρόβλημα: περισσότεροι από έξι στους δέκα γιατρούς δηλώνουν αντιρρησίες συνείδησης, καταλήγει ο ιταλός δημοσιογράφος.