Τα τελευταία χρόνια η κρατική τηλεόραση ήταν κερδοφόρος και δημιουργούσε υπερπλεονάσματα τα οποία οφείλονταν στα έσοδά της από το ανταποδοτικό τέλος που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, το οποίο ξεπερνά τα 180 εκατομμύρια ετησίως.
Φέτος, έπειτα από υπέρογκα έξοδα αγοράς τηλεοπτικών δικαιωμάτων και λόγω της εφαρμογής μίας κοινής υπουργικής απόφασης για την περίοδο 2013-2015 που υπογράφηκε πριν από λίγες ημέρες, αναμένονται αρνητικά αποτελέσματα για πρώτη φορά εδώ και χρόνια.
Ενώ ήδη κυκλοφορούν πληροφορίες για μεγάλη οικονομική στενότητα που μπορεί να έχει αντίκτυπο στο πρόγραμμα.
Είναι η ΕΡΤ άλλο ένα θύμα του κυνισμού των «νυν» και μία από τις καυτές πατάτες για τους «επόμενους»;
Εν μέσω προεκλογικής περιόδου, στις 13 Ιουνίου 2019, η ΠΟΣΠΕΡΤ ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιούσε επαναλαμβανόμενες 24ωρες απεργίες από τις 19 Ιουνίου και μέχρι την επίλυση των «δίκαιων αιτημάτων» της, με κυριότερο από όλα την υπογραφή της εφαρμογής της Κοινής Υπουργικής Απόφασης αναβίωσης – συμψηφισμού. Η συγκεκριμένη ΚΥΑ αφορά την εκκαθάριση χρωστούμενων της ΕΡΤ από ή προς τους εργαζόμενους, για την περίοδο 2013-2015, κατά τα χρόνια δηλαδή της Δημόσιας Τηλεόρασης και της ΝΕΡΙΤ. Πρόκειται για τον συμψηφισμό των μισθών και των αποζημιώσεων αυτών που σταμάτησαν να εργάζονται για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και που επανήλθαν, όταν εξελέγη ο ΣΥΡΙΖΑ το 2015, με τον νόμο για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ. Η ΚΥΑ του συμψηφισμού σύμφωνα με παλαιότερες αλλά και πιο πρόσφατες εκτιμήσεις μπορεί να κοστίσει έως και 65 εκατομμύρια ευρώ.
Η απειλή της ΠΟΣΠΕΡΤ, υπό την προεδρία του διαχρονικού εργατοπατέρα Παναγιώτη Καλφαγιάννη, για επαναλαμβανόμενες απεργίες δεν φάνηκε να συγκινεί ιδιαίτερα την κυβέρνηση έως και το βράδυ της 18ης Ιουνίου. Τότε, δόθηκαν κάποιες διαβεβαιώσεις ότι η εφαρμογή της ΚΥΑ θα υπογραφεί το επόμενο μεσημέρι και έτσι η έναρξη των επαναλαμβανόμενων απεργιών μετατέθηκε για τις έξι το απόγευμα, σε περίπτωση που οι διαβεβαιώσεις αυτές δεν ίσχυαν. «Πριν από λίγο σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχαμε με τον Υπουργό και τον Υφυπουργό ΨΗΠΤΕ κ. Ν. Παππά και Λ. Κρέτσο λάβαμε την ρητή διαβεβαίωσή τους, ότι μέχρι αύριο 19/6/2019 το μεσημέρι, οπότε θα έχει επιστρέψει από το εξωτερικό ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Χουλιαράκης, θα υπογράψει τη σχετική έγκριση για την εφαρμογή της ΚΥΑ ικανοποιώντας έτσι το κυρίαρχο αίτημά μας», ανέφερε η ανακοίνωση της ΠΟΣΠΕΡΤ εκείνο το βράδυ.
Τελικά, το μεσημέρι της 19ης Ιουνίου ο κ. Χουλιαράκης υπέγραψε και οι επαναλαμβανόμενες απεργίες ματαιώθηκαν.
Μόλις λίγες ημέρες πριν, στην ΕΡΤ παραπονούνταν για την οικονομική στενότητα που επικρατεί. Συγκεκριμένα, στις 7 Ιουνίου, όταν τέθηκε το ζήτημα αγοράς δικαιωμάτων του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου στη Ντόχα του Κατάρ που διεξάγεται στα τέλη Σεπτεμβρίου, από υψηλόβαθμα χείλη αναφέρθηκε ότι «λεφτά δεν υπάρχουν», σύμφωνα με όσα εκμυστηρεύθηκε πηγή στο Protagon. Το κόστος αυτών των δικαιωμάτων κυμαίνεται σύμφωνα με εκτιμήσεις περί το μισό εκατομμύριο ευρώ.
Πώς λοιπόν από τη μία δεν υπάρχει μισό εκατομμύριο για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου αλλά υπάρχουν δεκάδες εκατομμύρια για τον συμψηφισμό; Μήπως πρόκειται για μία καυτή πατάτα για τον επόμενο – για έναν κυνισμό τύπου «μοιράζω λεφτά» προκαλώντας ασφυξία στην επόμενη διοίκηση;
Τα έσοδα της ΕΡΤ δεν είναι λίγα. Πάνω από 180 εκατομμύρια προέρχονται από το ανταποδοτικό τέλος μέσω ΔΕΗ, που πληρώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά. Από το 2015 έως και το 2017 η ΕΡΤ δημιουργούσε υπέρ-υπέρ πλεόνασμα. Επί Λάμπη Ταγματάρχη, τον Αύγουστο του 2015, κατατέθηκε αναμορφωμένος προϋπολογισμός στα 135 εκατομμύρια ευρώ, και το έτος έκλεισε τελικά στα 87 εκατομμύρια, εξοικονομώντας σχεδόν 50 εκατομμύρια. Και αυτό ενώ από 20 εκατομμύρια που ήταν η μισθολογική δαπάνη επί ΝΕΡΙΤ έφτασε σχεδόν στα 55 εκατομμύρια το 2015 με την επιστροφή των εργαζομένων στην ΕΡΤ. Άλλα 50 εκατομμύρια δίνονταν, ως μνημονιακή υποχρέωση συνεισφοράς στον κρατικό προϋπολογισμό. Εκτιμάται ότι την περίοδο Ταγματάρχη, από το 2015 έως το 2017, δημιουργήθηκαν πλεονάσματα της τάξεως των 80 εκατομμυρίων από την υψηλή κερδοφορία, η οποία όμως οφείλεται στα έσοδα από το ανταποδοτικό όφελος των 3 ευρώ ανά λογαριασμό ΔΕΗ ανά νοικοκυριό.
Και μετά αρχίζουν τα έξοδα: Την περίοδο 2018-2019 τα δικαιώματα των αγώνων επτά ομάδων της Super League στοιχίζουν 28 εκατομμύρια. «Το να πληρώνεις 28 εκατομμύρια και να έχεις διαφημιστικά έσοδα 1 εκατομμυρίου είναι θέμα», αναφέρει πηγή που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην ΕΡΤ. Από αυτά, τα 2,5 εκατομμύρια πήγαν για την εξωτερική παραγωγή, 17 εκατομμύρια πήραν οι επτά ομάδες και τα υπόλοιπα η Super League. H απόφαση ελήφθη τον Αύγουστο του 2018, ενώ υπήρξαν αντιδράσεις για το υπέρογκο κόστος – υπολογίστηκε ότι ανά αγώνα πληρώνονταν περίπου 270.000 ευρώ.
Και δεν είναι μόνο αυτά: άλλα 24 εκατομμύρια πάνε σε δικαιώματα των ομάδων της Super League και σε κόστος παραγωγής για τη σεζόν 2019-2020, άλλα έξι εκατομμύρια κοστίζουν οι αγώνες της Formula 1 για μία τριετία και η λίστα συνεχίζεται και με μικρότερα «events».
Όμως, τα έξοδα αυτά δεν φαίνεται να έχουν αντίκρισμα σε διαφημιστικά έσοδα. Από στοιχεία της Media Services, η οποία αναλύει τη διαφημιστική δαπάνη σε τηλεοπτικούς σταθμούς, φαίνεται ότι οι αγώνες των επτά ομάδων της Super League προσέλκυσαν τη σεζόν 2018-2019 στην ΕΡΤ καθαρά έσοδα λίγο πάνω από 1 εκατομμύριο ευρώ. Σημειώνεται δε, ότι ένα από τα ρεκόρ σε διαφημιστικά έσοδα που έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια ήταν στον αγώνα Ελλάδα-Κόστα Ρίκα το 2014, οπότε συγκεντρώθηκαν περί τις 200.000 ευρώ. Το οποίο δείχνει ότι το να ισοσταθμιστεί το κόστος των 270.000 ευρώ ανά αγώνα στη Super League με αντίστοιχα έσοδα είναι όνειρο απατηλό.
Το να χάνει το κρατικό κανάλι κάποια χρήματα για να βλέπει ο κόσμος μπάλα είναι εύλογο. Στην περίπτωση του Μουντιάλ πληρώθηκαν σε δικαιώματα κάτι παραπάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ και εισπράχθηκαν 7,3 εκατομμύρια από διαφημιστικά έσοδα. Μπορεί να μην βγήκαν όλα τα χρήματα όμως η κρατική τηλεόραση προσέφερε στους Ελληνες που καταβάλλουν το ανταποδοτικό όφελος το θέαμα του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Το να δίνεις όμως 28 εκατομμύρια και να εισπράττεις ένα, είναι εντελώς διαφορετικό.
Αντίθετα με τα ανταποδοτικά τέλη των 180 εκατομμυρίων ετησίως, τα διαφημιστικά έσοδα της ΕΡΤ δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ικανοποιητικά: στις τρεις τελευταίες οικονομικές εκθέσεις κυμαίνονται από 3 έως 10 εκατομμύρια. Συγκεκριμένα, το 2015 δηλώθηκαν 3,25 εκατομμύρια, το 2016 περίπου 7,75 εκατομμύρια και το 2017 σχεδόν 9,3 εκατομμύρια – δηλαδή στο σύνολό της τριετίας εισπράχθηκαν λιγότερα διαφημιστικά έσοδα απ’ όσα δόθηκαν σε μία σεζόν για τους αγώνες επτά ομάδων της Super League.
Τα οικονομικά βάρη της ΕΡΤ από την ΚΥΑ συμψηφισμού φαίνεται ότι προβλημάτιζαν την διοίκηση από τις αρχές του έτους, όταν ζητήθηκε αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού προς τα επάνω. Λίγο καιρό αργότερα, τον Μάρτιο του 2019, το σωματείο της Ένωσης Εργαζομένων ΕΡΤ σε ανακοίνωσή του μνημόνευε μεν τα καλά της ΚΥΑ που «εξασφαλίζει για όλους τους συναδέλφους την ασφαλιστική τους συνέχεια στην εταιρεία», όμως έκανε λόγο και για σημαντικά προβλήματα: «Πρώτον, τα 2/3 των συναδέλφων που είτε δούλευαν, είτε όχι, καλούνται να επιστρέψουν μικρά ή μεγάλα ποσά, σε μια περίοδο που τα οικονομικά όλων μας είναι σε δυσχερέστατη κατάσταση και όλα αυτά ενώ η ΕΡΤ οφείλει σε πολλούς συναδέλφους πολλά. Ένα δεύτερο πρόβλημα που δημιουργείται και θα το βρούμε μπροστά μας, είναι ότι με την εφαρμογή της ΚΥΑ, η ΕΡΤ καθίσταται ελλειμματική, διότι ενώ καλείται η ίδια να δώσει τα οφειλόμενα, τα λεφτά που θα δώσουν οι συνάδελφοι πάνε στο Υπουργείο Οικονομικών».
Εκτιμάται ότι εντός του 2019, άσχετα με το πόσα χρήματα θα εισπράξει το υπουργείο Οικονομικών από οφειλόμενα των εργαζομένων, η ΕΡΤ θα υποχρεωθεί να καταβάλει περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ από τα 64 εκατομμύρια και τα υπόλοιπα μέσα στον επόμενο χρόνο. Και επειδή από τις 7 Ιουνίου, όταν τέθηκε το θέμα των δικαιωμάτων του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Στίβου ειπώθηκε ότι «λεφτά δεν υπάρχουν», η εκ νέου αναθεώρηση του προϋπολογισμού προς τα επάνω για να αγοραστεί πρόγραμμα ήταν μονόδρομος, με αποτέλεσμα να αναμένεται έλλειμμα της τάξεως περίπου 50 εκατομμυρίων για το 2019.
Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει και το θέμα των δικαιωμάτων των αγώνων του ΠΑΟΚ που εκκρεμεί: ήδη από τον Μάιο υπάρχουν πληροφορίες για διαπραγματεύσεις με την ΕΡΤ αξίας 25 εκατομμυρίων για τρία έτη – ποσό που ξεπερνά τα όρια του φανταστικού για τα ελληνικά δεδομένα, αφού το κόστος για τον κάθε αγώνα εκτινάσσεται σε περίπου 600.000 ευρώ. Σύμφωνα με πηγές, οι αποφάσεις για το αν θα προχωρήσει η συμφωνία έχουν μετατεθεί για μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Και φυσικά, υπάρχει και το θέμα της ΔΕΗ, η οποία ως γνωστόν συλλέγει το ανταποδοτικό τέλος μέσω των λογαριασμών και το αποδίδει στην ΕΡΤ. Όμως, όταν κάποιος δεν πληρώνει το λογαριασμό του στο ηλεκτρικό, δεν πληρώνει και την ΕΡΤ. Και οι απλήρωτοι λογαριασμοί έχουν πλέον φτάσει και ξεπεράσει τα 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Και η ΔΕΗ, έχοντας τα δικά της προβλήματα, μάλλον δεν θα απέδιδε χρήματα που δεν έχει λάβει.