Το βρετανικό δίκτυο BBC έκανε ειδικό αφιέρωμα στην ιστορία της και έδειξε πώς μπορεί μία κοπέλα, όχι απλώς να νικήσει τους δαίμονές της και να βρει τον εαυτό της σε μία δύσκολη φάση της ζωής της, αλλά να βοηθήσει και άλλους ανθρώπους που έχουν πέσει θύματα της μόδας στα social media.
Στόχος της Εμα Ουίσκαρ ήταν να σταματήσει να πωλείται τσάι για αποτοξίνωση στο Instagram. Μια εταιρεία, η Bootea, βέβαια, πληρώνει κάθε χρόνο εκατομμύρια ευρώ σε διάσημους και influencers για να προωθήσουν τα προϊόντα της και το τσάι που δήθεν κάνει αποτοξίνωση και αδυνατίζει.
Η Εμα διαγνώστηκε σε ηλικία 17 ετών με ανορεξία και βουλιμία. Δύο «αμφίδρομες» ψυχολογικές παθήσεις, με έντονες διατροφικές διαταραχές, που είναι εξαιρετικά σπάνιο να συνυπάρξουν. «Εκτιμώ ότι το τσάι αποτοξίνωσης έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διάγνωση της νόσου μου. Μόλις είχα ανακαλύψει από τι πάσχω και ξεκίνησα να καταναλώνω το τσάι Bootea, που υποσχόταν μείωση βάρους με φυσικό τρόπο», εξηγεί η ίδια μιλώντας στο BBC.
Η πρώτη φορά που είδε τις διαφημίσεις για τσάι αποτοξίνωσης ήταν το 2012 στο Instagram. Σε μία λαμπερή συσκευασία, ειδικά μελετημένη με χρώματα φωτεινού ροζ και πράσινου, στόχευε τα κορίτσια που μόλις τα είχε καλωσορίσει η εφηβεία.
Το τσάι φαινόταν πολύ εξειδικευμένο. Άλλος τύπος προοριζόταν για κατανάλωση το πρωί, διαφορετικός για το μεσημέρι και ειδικά φυσικά καθαρτικά από βότανα (φύλλα σέννας) για το βράδυ.
Στοχευμένη διαφήμιση
«Ηταν καταπληκτικό! Τα προϊόντα αυτά να διαφημίζονται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και ιδιαίτερο κοινό τα νέα κορίτσια και υπόσχονται απώλεια βάρους, λόγω καθαρτικών ιδιοτήτων. Και ο τρόπος που γίνεται και όσα υπόσχεται η διαφήμιση, δημιουργεί μία παγίδα που μπορεί εύκολα να πέσεις μέσα», περιγράφει η ίδια. Αν προσθέσει κάποιος ότι το προϊόν ήταν ένα «αθώο τσάι» και όχι κάποιο «κακό» φάρμακο, τότε το marketing είχε λειτουργήσει άψογα.
Μάλιστα, όταν η ψυχολογία ενός κοριτσιού έχει επηρεαστεί από δύο σημαντικά γεγονότα, όπως τον θάνατο της μητέρας της και τη διάγνωση της διπλής νόσου, μη έχοντας άλλη διέξοδο και προσπαθώντας να φτάσει σε κιλά τα σώματα που εμφάνιζε ως πρότυπα το Instagram, άρχισε να καταναλώνει υπερβολικές ποσότητες από το τσάι.
Η Εμα έπινε ένα καθαρτικό τσάι κάθε βράδυ και για έξι εβδομάδες, αντί για τη συνιστώμενη δόση που ήταν ένα τσάι ανά δύο ημέρες. «Τότε άρχισαν να συμβαίνουν διάφορα που επηρέασαν αρνητικά την καθημερινότητά μου, όπως να μην μπορώ να κοιμηθώ, επειδή έπρεπε να τρέχω συνέχεια στην τουαλέτα. Ενα βράδυ λιποθύμησα και ξύπνησα στο επείγοντα του νοσοκομείου», λέει μιλώντας στο BBC.
H ίδια ξεκαθαρίζει ότι το τσάι δεν έχει κάποια ευθύνη στην εκδήλωση της ψυχικής της νόσου. Ωστόσο, όπως αναφέρει, οι διαφημίσεις τους διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στο πώς αισθανόταν. «Υπάρχει τόσο μεγάλη πίεση από τα social media για το πώς θα πρέπει να είμαστε φτιαγμένοι, πόσο συγκεκριμένη θα πρέπει να είναι η εξωτερική μας εικόνα για να είμαστε, δήθεν, επιθυμητοί, που οι προσπάθειες κάποιων ανθρώπων φτάνουν σε καταστροφικά επίπεδα».
Οι καταγγελίες
Ετσι, η Εμα έκανε καταγγελία για τις διαφημίσεις της Bootea στο Instagram στο βρετανικό Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας. Η εταιρεία στις διαφημίσεις της ανέφερε ξεκάθαρα ότι το τσάι μειώνει τη φλεγμονές και απομακρύνει τις τοξίνες από τον οργανισμό. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ούτε καν επιστημονικές ενδείξεις ότι τα τσάγια αυτά μπορούν να αποτοξινώσουν τον οργανισμό. Ως αποτέλεσμα, η εταιρεία αφαίρεσε όλους τους ισχυρισμούς για πλεονεκτήματα που έχει στην υγεία, τουλάχιστον από τις διαφημίσεις της στο Instagram.
Επιπλέον, η Bootea έχει αφαιρέσει τη σέννα από τα προϊόντα της, χωρίς όμως να εξηγήσει ποτέ το γιατί. Οπως λέει όμως η Εμμα, υπάρχουν ακόμα πολλές εταιρείες που πωλούν «αντιοξειδωτικό» τσάι που περιέχει σέννα.
Ο αγώνας της 23χρονης δεν σταμάτησε εκεί. Αποφάσισε να επισκεφτεί και κάποιους Infuencers και διάσημους που προωθούσαν τα προϊόντα και να τους ρωτήσει αν γνωρίζουν πώς ακριβώς δρουν στον οργανισμό.
Οπως της εξήγησαν, θα έπρεπε να είχε ακολουθήσει τις οδηγίες και να είχε προσέξει τα όρια ηλικίας που αναγράφονται στο προϊόν. Ετσι, δεν θα πάθαινε τίποτα, ασχέτως αν δεν θα είχε τα αποτελέσματα που είδε στο Instagram.
Η απήχηση που είχε η Ιστορία της Εμα ήταν πολύ μεγάλη. Μάλιστα, μετά την προβολή του ρεπορτάζ στο BBC, ακολούθησαν ακόμη και βίντεο που τρολάρουν τα προϊόντα για το αδυνάτισμα, αλλά και άλλα φυτικά που υπόσχονται «λαγούς με πετραχήλια».