Ως «το πρώτο βήμα για έναν παγκόσμιο πόλεμο» χαρακτήρισε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι την επικείμενη άφιξη βορειοκορεατικών στρατευμάτων ακόμη και στην πρώτη γραμμή του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας. Ωστόσο πρόκειται για μια εξέλιξη κρίσιμη μεν, αλλά όχι αναπάντεχη, δεδομένου ότι δυτικοί αξιωματούχοι προειδοποιούσαν εδώ και μήνες για την αυξανόμενη και ολοένα πιο στενή συνεργασία ανάμεσα στα μέλη ενός «άξονα αντιπάλων», δηλαδή μεταξύ της Ρωσίας, της Βόρειας Κορέας, του Ιράν και της Κίνας.
«Η υποστήριξη της Βόρειας Κορέας προς τη Ρωσία είναι η πιο δραματική απόδειξη αυτού του άξονα σε δράση», γράφει σε ανάλυσή του ο Γκίντεον Ράχμαν. Σύμφωνα με τον επικεφαλής σχολιαστή των διεθνών εξελίξεων στους Financial Times, «η εμπλοκή του Κιμ Γιονγκ Ουν στον πόλεμο της Ουκρανίας αντανακλά μια επικίνδυνη αλλαγή της στάσης της Πιονγιάνγκ απέναντι στον κόσμο».
Από αυτούς τους τέσσερις «αντιπάλους», μικρότερη ανησυχία στη Δύση προκαλούσε η Βόρεια Κορέα, με την ερμητικά κλειστή χώρα σχεδόν να λησμονιέται μετά την αποτυχημένη απόπειρα προσέγγισης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Κιμ Γιονγκ Ουν το 2019.
Κάποια στιγμή, ωστόσο, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν ενώ οι ειδικοί στη Βόρεια Κορέα άρχισαν να σημαίνουν συναγερμό πριν από μήνες, με τον Ράχμαν να επικαλείται σχετικά δύο κορυφαίους παρατηρητές, τον Ρόμπερτ Κάρλιν και τον Ζίγκφριντ Χέκερ, οι οποίοι τον περασμένο Φεβρουάριο είχαν προειδοποιήσει ότι «ο Κιμ Γιονγκ Ουν έλαβε τη στρατηγική απόφαση να εμπλακεί σε πόλεμο».
Ο Κάρλιν διηύθυνε, επί δεκαετίες, την ομάδα του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ αρμόδια για τη Βόρεια Κορέα ενώ ο Χέκερ είναι πρώην διευθυντής του Εθνικού Εργαστηρίου του Λος Αλαμος. Σε κοινό τους άρθρο έγραψαν ότι ο Κιμ είχε εγκαταλείψει τις προσπάθειες βελτίωσης των σχέσεων με την Ουάσιγκτον, ακολουθώντας τον δρόμο της πολιτικής αντιπαράθεσης τόσο με τις ΗΠΑ όσο και με τη Νότια Κορέα.
Οσον αφορά το τελικό τους, ζοφερό αναμφίβολα, συμπέρασμα, «η Βόρεια Κορέα έχει ένα μεγάλο πυρηνικό οπλοστάσιο… 50 ή 60 κεφαλών… Οι πρόσφατες δηλώσεις και οι ενέργειες [του Κιμ] τείνουν προς την προοπτική μιας στρατιωτικής λύσης μέσω της χρήσης αυτού του οπλοστασίου».
Από τότε έως σήμερα τα σημάδια ριζοσπαστικοποίησης της Βόρειας Κορέας πολλαπλασιάστηκαν. Το περασμένο Ιούνιο, Μόσχα και Πιονγιάνγκ υπέγραψαν μια αμυντική συμφωνία. Η Βόρεια Κορέα έχει επίσης επίσημα εγκαταλείψει τον στόχο της επανένωσης της διχοτομημένης κορεατικής χερσονήσου, χαρακτηρίζοντας, μάλιστα, τη Νότια Κορέα ως άσπονδο εχθρό. Και τις προηγούμενες εβδομάδες η Πιονγιάνγκ ανατίναξε αυτοκινητοδρόμους που συνδέουν τα δύο μέρη.
«Οπως ο Σι και ο Πούτιν, ο Κιμ Γιονγκ Ουν δείχνει να είναι πεπεισμένος ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μακροπρόθεσμη παρακμή. Μπορεί να διαισθάνεται μια ιστορική ευκαιρία να επικρατήσει των εχθρών του, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης παγκόσμιας ανακατάταξης, την οποία ο Σι έχει χαιρετίσει [κάνοντας λόγο για] “μεγάλες αλλαγές πρωτοφανείς εδώ και έναν αιώνα”», γράφει ο Ράχμαν στο άρθρο του στους Financial Times.
Ανησυχία στην Κίνα
Η Κίνα φέρεται να ανησυχεί για την ολοένα αυξανόμενη εγγύτητα μεταξύ της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας, δεδομένου ότι περιορίζει την επιρροή που ασκεί το Πεκίνο σε αμφότερες της χώρες. Ωστόσο, παραμένει, βάσει συνθηκών, σύμμαχος της Βόρειας Κορέας, την οποία εξακολουθεί να θεωρεί κρίσιμο ανάχωμα έναντι των ΗΠΑ στην Ασία.
Οι Κινέζοι γνωρίζουν επίσης ότι η αυξανόμενη ένταση στην κορεατική χερσόνησο μπορεί να δυσκολέψει τις ΗΠΑ να υπερασπιστούν την Ταϊβάν, δεδομένου ότι πολλοί από τους στρατιωτικούς πόρους που έχουν δεσμεύσει οι Αμερικανοί για την προστασία της νησιωτικής χώρας, προορίζονται για την προστασία και της Νότιας Κορέας. Πράγματι, ορισμένοι αναλυτές της Ουάσιγκτον προβλέπουν ήδη την πιθανότητα ταυτόχρονων συγκρούσεων στην κορεατική χερσόνησο και στα Στενά της Ταϊβάν.
«Στη Δύση υπήρχε η ατυχής τάση να αντιμετωπίζεται η Βόρεια Κορέα ως αστείο – ως μια χώρα με κακοραμμένα κουστούμια και άσχημα κουρέματα που είναι πιο πιθανό να εκτοξεύσει ένα κωμικό μιμίδιο παρά μία πυρηνική κεφαλή», γράφει ο βρετανός αρθρογράφος.
Ωστόσο, «πέρα από τον ευτελισμό των δεινών του βορειοκορεατικού λαού, η αντιμετώπιση του καθεστώτος Κιμ ως αστείο έχει ως αποτέλεσμα τη σοβαρή υποτίμηση των δυνατοτήτων του. Η φτώχεια στη Βόρεια Κορέα δεν σημαίνει ότι το καθεστώς υστερεί από κάθε άποψη. Αντιθέτως μαρτυρά την απόλυτη περιφρόνηση του Κιμ για την ευημερία των απλών ανθρώπων, υπέρ της στρατιωτικής ανάπτυξης», προσθέτει ο Ράχμαν, θυμίζοντας πως παρά την απομόνωση του καθεστώτος, η Πιονγιάνγκ κατάφερε να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα (σε αντίθεση με πλουσιότερες και καλύτερα δικτυωμένες χώρες όπως το Ιράν και η Συρία) καθώς και βαλλιστικούς πυραύλους ενώ διαθέτει και σημαντικές επιθετικές ικανότητες στον κυβερνοχώρο.
Η Βόρεια Κορέα έχει ήδη παραδώσει εκατομμύρια οβίδες στη Ρωσία, προσφέροντας, έτσι, ένα σημαντικό πλεονέκτημα στο πυροβολικό του Πούτιν. Τώρα, βορειοκορεατικά στρατεύματα είναι έτοιμα να ριχτούν στη μάχη. Στη Δύση εικάζεται ότι αρχικά θα αναπτυχθούν εντός της ρωσικής επικράτειας, διεξάγοντας επιχειρήσεις στην περιφέρεια του Κουρσκ, για παράδειγμα (όπως ανέφερε τις προηγούμενες ημέρες ο νέος γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε).
Δεδομένου, ωστόσο, ότι η Δύση εξακολουθεί να υποτιμάει τη ριζοσπαστικοποίηση και την επιθετικότητα τόσο του Πούτιν όσο και του Κιμ, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οι βορειοκορεατικές δυνάμεις να βρεθούν σύντομα ακόμη και στην πρώτη γραμμή της σύρραξης.
Σε έναν πόλεμο στο πλαίσιο του οποίου εκτιμάται ότι έχουν σκοτωθεί/τραυματιστεί περισσότεροι από 600.000 ρώσοι στρατιώτες, η άφιξη περίπου 10.000 καταδρομέων από τη Βόρεια Κορέα είναι απίθανο να ανατρέψει την ισορροπία.
Ομως η ενεργή στρατιωτική δύναμη της χώρας αριθμεί περισσότερους από 1,3 εκατ. στρατιώτες, αποτελώντας την τέταρτη μεγαλύτερη ενεργή στρατιωτική δύναμη στον κόσμο. Οι περισσότεροι είναι κακώς εκπαιδευμένοι και ανεπαρκώς εξοπλισμένοι νεοσύλλεκτοι, θα μπορούσαν, όμως, κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν από τον Πούτιν ως «τροφή» για τα κανόνια στο πλαίσιο των αιματηρών ρωσικών επιθέσεων κατά των Ουκρανών.
Οσο για τα ανταλλάγματα που θα μπορούσε να λάβει ο βορειοκορεάτης δικτάτορας για τη συνδρομή της Ρωσίας ακόμη και στην πρώτη γραμμή, στην παρούσα φάση γίνεται λόγος για μεταφορά τεχνολογίας αλλά και χρημάτων από τη Ρωσία. Αλλά ο Κιμ Γιονγκ Ουν θα μπορούσε να έχει κατά νου μια πιθανή μελλοντική σύγκρουση στην κορεατική χερσόνησο, στο πλαίσιο της οποίας η Μόσχα θα μπορούσε να ανταποδώσει τη χάρη, συνδράμοντας στρατιωτικά την Πιονγιάνγκ.
«Ολα αυτά θέτουν πολύ δύσκολα ερωτήματα στις ΗΠΑ, την ΕΕ και τη Νότια Κορέα. Επιδίωξαν να αποφύγουν την κλιμάκωση, τόσο στην Ουκρανία όσο και στην κορεατική χερσόνησο. Αλλά μπορεί σύντομα να βρεθούν αντιμέτωποι με ένα δίλημμα: να επιτρέψουν στη Ρωσία να νικήσει την Ουκρανία με τη βοήθεια της Βόρειας Κορέας – και στη συνέχεια να αναλογιστούν την αλλαγμένη συνθήκη ασφαλείας στην Ευρώπη και την Ασία ή να αυξήσουν δραστικά την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και την προθυμία τους να αναλάβουν ρίσκα στην αντιμετώπιση ενός άξονα αντιπάλων», όπως συνοψίζει ο Γκίντεον Ράχμαν.