Ενας φίλος, ομογενής επιχειρηματίας από εκείνους που έφυγαν για την Αμερική πριν από πολλές δεκαετίες με 2 παπούτσια πάνινα, συνηθίζει να λέει μια ιστορία. Ήρωας είναι ένας μακρινός του ξάδερφος που είχε θέση «ευθύνης» και γραφείο σε κάποιο μπαρουτοκαπνισμένο κτίριο της ΔΕΗ στην Αθήνα πριν από πολλά χρόνια. Όταν λοιπόν ο «Αμερικάνος» ερχόταν διακοπές στην Ελλάδα, κατέβαινε συχνά-πυκνά κέντρο για να κάνει τις δουλειές του και περνούσε να πει ένα γεια και στον ξάδελφο στη ΔΕΗ. Κι ήταν πάντα τόσο μεγάλη η χαρά του ξαδέλφου που αυθόρμητα (εν ώρα εργασίας) εγκατέλειπε το πόστο του για μια «βόλτα» στα πέριξ με τον Αμερικάνο, αφήνοντας ίσως σε κάποιον, πρόθυμο συνάδελφο το ιερό καθήκον να «κτυπήσει κάρτα». «Πώς μπορείς να φεύγεις έτσι; Γύρευε τι γίνεται εκεί μέσα… Πώς θα προκόψει αυτή η εταιρεία;» κατέληγε πάντα ο «Αμερικάνος», ειδικά όταν ο ξάδελφος της ΔΕΗ πέρασε από το γραφείο στη σύνταξη, στην ηλικία περίπου των 55.
Διαβάζοντας την είδηση για τα αποτελέσματα της ΔΕΗ, θυμήθηκα αυθόρμητα αυτή την ιστορία. Μπορεί ο ξάδελφος μεμονωμένα να μην ήταν εκείνος που έριξε την επιχείρηση έξω. Η ιστορία του είναι όμως καθρέφτης της φιλοσοφίας του αρρωστημένου ωχαδερφισμού και των πελατειακών σχέσεων στην οποία ήταν βουτηγμένο όλο το Δημόσιο για πολλές, χαμένες, δεκαετίες, από το μικρότερο μέχρι το μεγαλύτερο παίκτη, παρά τις όποιες φωτεινές εξαιρέσεις που απλώς, όμως, επιβεβαίωναν τον κανόνα.
Βλέποντας πλέον, σήμερα, την μεγαλύτερη εταιρεία της χώρας να κάνει την στροφή που δείχνουν οι αριθμοί αλλά και η πορεία της μετοχής τους τελευταίους μήνες, είναι σαφές ότι κάτι αλλάζει.
Έναν μόλις χρόνο πριν η ΔΕΗ λογιζόταν ως συστημικός κίνδυνος για την πολύπαθη ελληνική οικονομία. Τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα που ανακοίνωσε την Πέμπτη για το πρώτο εξάμηνο του 2020, με κέρδη προ φόρων 51,2 εκατ. ευρώ από ζημιές 318,4 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2019, είναι ενδεικτικά της αναστροφής που πραγματοποιεί η νέα διοίκηση, χρησιμοποιώντας εργαλεία της αγοράς με ένα απλό, ξεκάθαρο σχέδιο με συγκεκριμένη στοχοθεσία. Μπορεί να μην απέχουμε πολύ, χρονικά, από το σημείο που η ΔΕΗ έφθανε, το 2019, στα πρόθυρα της χρεωκοπίας, πληρώνοντας καθυστερήσεις δεκαετιών και την άρνηση λήψης δύσκολων αποφάσεων, αναγκαίων όμως για την προσαρμογή της επιχείρησης στο ευρωπαϊκό αλλά και παγκόσμιο περιβάλλον. Φαίνεται όμως πως απέχουμε πολύ πλέον από τις πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών, σε όρους φιλοσοφίας και επιχειρηματικής στρατηγικής.
Η θετική πορεία, σίγουρα δεν «σβήνει» μεμιάς τις μεγάλες δυσκολίες που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η εταιρεία, ούτε δημιουργεί χώρο για πανηγυρισμούς.
Το να προσπαθήσεις όμως να διαχειριστείς συσσωρευμένα χρέη 2,7 δισ. ευρώ (απόρροια των μνημονίων αλλά και της καραμέλας «δεν πληρώνω» πάνω στην οποία κτίστηκαν πολιτικές καριέρες), να βγάλεις άκρη με αυξημένες δαπάνες για δικαιώματα CO2 κεφαλαιοποιώντας οφειλές και κάνοντας επαναδιαπραγμάτευση με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αρχίσεις να «τρέχεις» την απολιγνιτοποίηση (που θα μπορούσε να είχε ξεκινήσει και να χρηματοδοτηθεί πολλά χρόνια πριν), να μειώσεις δραστικά το μισθολογικό σου κόστος με ελκυστικά πακέτα εθελουσίας, δεν είναι διαστημική τεχνολογία.
Είναι απλά διαχειριστικά βήματα που ποτέ δεν έγιναν με ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο, γιατί η κυρίαρχη μενταλιτέ ήταν ότι δεν κάνουμε τίποτα και αφήνουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί, για την επόμενη και τη μεθεπόμενη κυβέρνηση, μέχρι να σκάσει η ΔΕΗ και να σκάσουμε όλοι μαζί της.
Σήμερα, η ΔΕΗ διοικούμενη από μια γενιά νέων 40αρηδων, υπό τον επαναπατρισθέντα CEO Γιώργο Στάση, προσπαθεί να κάνει τη στροφή με βιώσιμο τρόπο. Με την υποστήριξη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, προσπαθεί να «αποχαιρετίσει» την εποχή του λιγνίτη με τις μίνιμουμ απώλειες, μειώνει προσωπικό χωρίς να «πέφτουν διακόπτες», τιτλοποιεί οφειλές ενισχύοντας τη ρευστότητά της, κάνει διεθνείς συμμαχίες επενδύοντας στη νέα, πράσινη ανάπτυξη και με λίγη βοήθεια από τις διεθνείς αγορές παράγει καλά αποτελέσματα που δεν αφήνουν αδιάφορη την αγορά. Συμφωνίες με μεγάλους παίκτες όπως η γερμανική RWE, επενδύσεις στο φυσικό αέριο, την ηλεκτροκίνηση, σχεδιασμός νέων προϊόντων, ψηφιακής κοπής, tailor made στις ανάγκες των καταναλωτών, άνοιγμα σε νέες συνήθειες, νέες αγορές, η ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ είναι στην πρώτη γραμμή.
Εχουν λυθεί επομένως όλα τα προβλήματα μόνο και μόνο εξαιτίας ενός πιο φρέσκου ή και πιο ικανού μάνατζμεντ;
Οχι.
Οι προκλήσεις είναι μεγάλες, σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο και οι εποχές πολύ δύσκολες, εν μέσω της πανδημικής κρίσης, του μεγάλου game changer που κανείς δεν περίμενε.
Τα ταμειακά προβλήματα παραμένουν όπως και οι συσσωρευμένες οφειλές. Είναι υπαρκτοί οι κίνδυνοι από το ενδεχόμενο αύξησης στο κόστος δανεισμού της επιχείρησης, εάν επιδεινωθεί το διεθνές περιβάλλον ενώ παρά τη βελτίωση η εταιρεία δεν παύει να αποτελεί, δυνητικά, τον ελέφαντα στο δωμάτιο της ελληνικής οικονομίας. Είναι δε βέβαιο πως οι καθυστερήσεις ετών σε κρίσιμα μέτωπα, μπορεί σήμερα να καθιστούν πιο επώδυνες λύσεις που προκρίνονται ή θα προκριθούν.
Για πρώτη όμως φορά φαίνεται – κι αυτό γράφει στις αγορές – πως η εταιρεία κινείται αποφασιστικά για να λύσει προβλήματα δεκαετιών με απλό, businesswise σχέδιo ενώ πασχίζει να εκσυγχρονιστεί, με δοκιμασμένες συνταγές, σύγχρονης κοπής, συμβατών με τα νέα δεδομένα και τις νέες παγκόσμιες προτεραιότητες στον κλάδο.
Εξυγίανση, περικοπή κόστους και ανάπτυξη μεριδίων αγοράς με πράσινο πρόσημο.
Τελείωσε η αγωνία; Φυσικά και όχι, ειδικά στους καιρούς που ζούμε.
Φαίνεται όμως πως ένας μεγάλος κάβος έχει ξεπεραστεί και ίσως με λίγη τύχη, μια καλή αρχή μπορεί να αποδειχθεί το ήμισυ του παντός.