Μια φορά και έναν καιρό πολύς κόσμος αγόραζε αυτοκίνητα με κριτήριο τις επιδόσεις. Ή την οδική συμπεριφορά. Πλέον, αγοράζει με κριτήριο τη διασύνδεση. Κοινώς, τις δυνατότητες της οθόνης. Μιας οθόνης που δεν έχει πια κάποιο ψηφιακό ρολόι και μερικά πλήκτρα για τον κλιματισμό. Είναι το κέντρο του σύμπαντος στο κόκπιτ. Η Τesla έκανε πρώτη την κίνηση-ματ. Οι οθόνες αφής, μιλάμε για τέρας, δεκαεπτά ιντσών, αρχικά, ξένισαν. Αμ, έλα που πολλοί τη μιμήθηκαν. Μερικοί και με μεγαλύτερο μέγεθος (sic).
Στο κέντρο της υπόθεσης ήταν, αρχικά, το Apple CarPlay, ο πιο σύντομος, εύκολος και αβανταδόρικος τρόπος να καθρεπτίζεις το κινητό σου στην οθόνη-σινεμασκόπ. Η κίνηση έφερε επιτυχία και χρήμα με το καλημέρα. Ο κόσμος το θέλει, το ζητάει, μπαίνει στις εκθέσεις και ρωτάει αν η οθόνη το υποστηρίζει ή τι διασυνδέσεις έχει. Πάντως, δεν ρωτάει για τις επιδόσεις. Ποιος, πλέον, μπαίνει στα showrooms και ρωτάει για τα ξεχασμένα 0-100;
Εναμ χρόνο αργότερα είδε φως και μπήκε η Google στο παιχνίδι με το Android Auto. Οι κατασκευαστές υπέκυψαν. Το θέλει ο κόσμος, το προμοτάρουν στα σπεκ των μοντέλων τους, δεν γίνεται να μην τα έχεις το 2023. Μάλιστα, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, υπάρχουν περίπου 800 καινούργια αυτοκίνητα που τα διαθέτουν. Πέρυσι ήταν 600.
Αυτό που δεν είχε γίνει άμεσα αντιληπτό ήταν πως οι αυτοκινητοβιομηχανίες μόλις είχαν φέρει τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Εντάξει, στο κόκπιτ. Οσο το Τζάμπο το ελεφαντάκι ήταν μικρό, η κατάσταση, δηλαδή ο έλεγχος του σόφτγουερ, δεν ήταν και τόσο θέμα. Πλέον, όμως, το θηλαστικό μεγάλωσε, έγινε γίγας, και οι ιδιοκτήτες του σαλονιού στριμώχνονται σοβαρά.
Η Apple δεν πουλάει μόνο το λογισμικό. Ρυθμίζει τη ζωή στο «δωμάτιο». Και καταλαμβάνει όλο και μεγαλύτερο χώρο του καναπέ. Ηδη, πέρυσι, έκανε μια μεγάλη αναβάθμιση στο σύστημα επιτρέποντάς του να ελέγχει κεντρικές λειτουργίες, όπως τον κλιματισμό, τον δείκτη καυσίμου και το ταχύμετρο. Ερχονται και άλλα στην πορεία. Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον θα γίνει το μεγάλο πάρτι. Στα οσονούπω αυτόνομα αυτοκίνητα η σημασία του ελέγχου της οθόνης θα ανεβάσει σε νέα υψίπεδα το ντιμπέιτ: ποιος θα έχει τον απόλυτο έλεγχο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες ή οι προμηθευτές του σόφτγουερ;
Φανταστείτε το σενάριο, το οποίο δεν απέχει και τίποτα αιώνες: οδηγείτε (τρόπος του λέγειν…), το αυτοκίνητο σάς πάει μόνο του, δεν έχετε χέρια στο τιμόνι, ασχολείστε με τα email σας, ίσως να βλέπετε καμιά σειρά στο Νetflix, μπορεί και να μιλάτε σε βιντεο-κλήση. Ολα ρυθμίζονται από την οθόνη. Το αυτοκίνητο, ίσως και η μπράντα, δεν θα έχει και τόση σημασία. Σημασία θα έχουν οι δυνατότητες. Βασικά, το να κάνεις ό,τι θες στο κόκπιτ. Γιατί όχι και σεξ εν κινήσει;
Το σενάριο μπορεί να ακούγεται γαργαλιστικό, δεν εξελίσσεται, ωστόσο, και τόσο ανάλαφρα για τους κατασκευαστές. Να, για παράδειγμα, ο άνθρωπος με το μουστάκι, όχι ο Νίκος Αναστόπουλος αλλά ο Ντίτερ Ζέτσε, το πρώην μεγάλο αφεντικό της Mercedes-Benz, είχε δει το έργο προφητικά. Σε μια συνέντευξή του, ήδη το 2015, είχε προειδοποιήσει ότι οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν πρέπει να καταλήξουν κάτι σαν τη «Foxconn της Apple».
Ο πρόεδρος αναφερόταν στην ταϊβανέζικη εταιρεία που συναρμολογεί τα iPhone για λογαριασμό της Apple. Οπως είχε τονίσει, «αν φτάσουμε σε εκείνο το σημείο, ποια θα είναι η αξία του δικού μας μπραντ; Ποια θα είναι η αξία του αυτοκινήτου που πουλάμε;». Αυτό θα είναι το ρίσκο, να μην έχει τόση σημασία η φίρμα αλλά η ευχαρίστηση που θα εισπράττουν οι αγοραστές από τη διάδραση που θα τους παρέχει το λογισμικό. Και να αποφασίζουν ποιο τους παρέχει τις περισσότερες δυνατότητες. Οπως κάνουν με το κινητό τους.
Στην πορεία, η Tesla –ναι, ξανά αυτή– αντιλήφθηκε το πρόβλημα. Αρχισε να επενδύει τεράστια ποσά στην εξέλιξη του δικού της συστήματος, αντί να αγκαλιάσει τους αδιαπραγμάτευτους όρους της Apple. Την είδε η BMW και, επειδή δεν έχει δικό της λογισμικό, επιχείρησε, έστω, να χρεώνει τις υπηρεσίες CarPlay στους πελάτες της, σε μια προσπάθεια ανεξαρτητοποίησής της από την ασφυκτική μέγγενη της Apple. Εφαγε τόση κατακραυγή που αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει.
Ε, λοιπόν, αυτό που φαίνεται να εξελίσσεται είναι εις βάρος των κατασκευαστών. Μπήκαν στο παιχνίδι, παρέδωσαν τη σημαντικότερη, για το τρεντ της εποχής, υπηρεσία ευκολίας στην Apple και τώρα ψάχνουν να βρουν τρόπο να διατηρήσουν την ισχύ τους. Οπως η General Motors, που δήλωσε πως δεν θα προσφέρει το CarPlay στα μελλοντικά ηλεκτρικά της αυτοκίνητα και θα συνεργαστεί με την Google.
Το ίδιο λέγεται και για τη Mercedes. Και, αν ρίξετε μια ματιά στις αιτήσεις για εργασία, αυτή την ώρα προσλαμβάνονται χιλιάδες ντιβέλοπερ από τις αυτοκινητοβιομηχανίες με στόχο να αναπτύξουν αυτές τα δικά τους, εντός εταιρείας, συστήματα. Θα μπορέσουν; Θα προλάβουν; Θα δείξει. Πάντως, δεν είναι αυτό το δυνατό τους χαρτί.
Για την ώρα, τα επίσημα στοιχεία της Apple λένε πως το 98% των αυτοκινήτων που πωλούνται στις ΗΠΑ διαθέτουν το σύστημά της, ενώ το 79% των εν δυνάμει αγοραστών δηλώνει πως σκέφτεται να πάρει ένα αυτοκίνητο μόνο αν υποστηρίζει το συγκεκριμένο σόφτγουερ. Να το πούμε και αλλιώς: όσο τείνουν τα αυτοκίνητα να γίνουν smartphones με τροχούς, τόσο το ματς θα γίνεται όλο και πιο αμφίρρoπο. Και βάστα αν, τελικά, η Apple αποφασίσει να φτιάξει το δικό της αυτοκίνητο, όπως είχε αρχίσει να το εξερευνά με τις Nissan και Hyundai. Μπορεί, όμως, και να μην μπει καν στη διαδικασία και στο ρίσκο να παίζει και αυτή σε ξένο «γήπεδο». Ισως το λογισμικό να της αρκεί ως ο νέος δούρειος ίππος για την άλωση της αυτοκινητοβιομηχανίας.