Σε κάποια τεστ γεωγραφίας η Google δεν τα πάει πολύ καλά σε σύγκριση με το τι γνωρίζουμε όλοι – ή τέλος πάντων τουλάχιστον όλοι, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας τα μπέρδεψε κάπως με την πρωτεύουσα του Ισραήλ στο πρόσφατο ταξίδι του εκεί. Τα βιβλία, λοιπόν, οι εγκυκλοπαίδειες, – ακόμα και η Wikipedia που είναι συνεχώς ανοιχτή σε αλλαγές επί αλλαγών – μας βεβαιώνουν ότι η το Τελ Αβίβ είναι η πρωτεύουσα του Ισραήλ, εξάλλου εκεί είναι όλες οι ξένες διπλωματικές αντιπροσωπείες. Η Google όμως ισχυρίζεται ότι πρωτεύουσα είναι η Ιερουσαλήμ. Μήπως ξέρει κάτι παραπάνω από όλους μας;
Το ηλεκτρονικό περιοδικό Slate δίνει δύο εξηγήσεις για το ζήτημα. Η μία είναι ότι κάποιο στέλεχος της εταιρείας (μηχανικός ή μάνατζερ) άλλαξε τα αποτελέσματα της αναζήτησης ώστε να δίνουν πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ. Δύσκολο να το υποθέσεις κανένας γιατί αυτού του είδους οι αποφάσεις δεν είναι ατομικές πρωτοβουλίες και εξάλλου μπορούν να αναιρεθούν.
Μια δεύτερη – και πιο πιθανή – απάντηση είναι ότι η Google καταγράφει μια μεγάλης κλίμακας αλλαγή που γίνεται στο ίντερνετ. Αντλώντας πληροφορίες από το ίντερνετ και τεράστιες βάσεις δεδομένων, οι εξελιγμένοι αλγόριθμοι της εταιρείας κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η πρωτεύουσα του Ισραήλ είναι η Ιερουσαλήμ. Εδώ όμως φαίνεται να είναι το πρόβλημα.
Μεγάλο όνειρο των επιστημόνων της πληροφορικής είναι να δαμάσουν τον τεράστιο όγκο των δεδομένων στο ίντερνετ σε μια μορφή που θα είναι πρώτα από όλα αναγνώσιμη από τις μηχανές και στη συνέχεια κατανοητή από τους ανθρώπους. Ένας υπολογιστής, για παράδειγμα και μιλώντας σε πολύ γενικές γραμμές, μπορεί να αποθηκεύσει εύκολα μια τριάδα του τύπου «Αθήνα-πρωτεύουσα-Ελλάδα» και στη συνέχεια να την παρουσιάσει σαν «Η Αθήνα είναι πρωτεύουσα της Ελλάδας». Αυτό ανοίγει τεράστιες δυνατότητες διασύνδεσης των δεδομένων και δημιουργίας εφαρμογών και για το ευρύ κοινό και για άλλες χρήσεις.
Η Google αναγνωρίζει το Κόσοβο σαν επικράτεια παρά το ότι το είναι αναγνωρισμένο σαν ανεξάρτητη χώρα από 112 χώρες
Ενώ στην πολύ μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτό φαίνεται να δουλεύει καλά και να δίνει αποτελέσματα, όταν μπλέκεται η πολιτική και η ιστορία αναπόφευκτα θα πρέπει να παρθούν αποφάσεις. Ποια πηγή πληροφοριών είναι πιο αξιόπιστη, μία που θεωρεί την Ιερουσαλήμ ή μιαν άλλη το Τελ Αβίβ πρωτεύουσα του Ισραήλ; Πως μπορούμε να συνδυάσουμε το εβραϊκό όνομα της πόλης (Γερουσαλήμ) με το αραβικό (Αλ Κουντς); Είναι τα ίδια; Ισχύουν όλες οι πληροφορίες ταυτόχρονα, είναι κάποιες πεπαλαιωμένες;
Χαμένοι στη χαρτογράφηση
Τα περίπλοκα συστήματα και η αδυναμία πρόσβασης που έχουν οι πολλοί χρήστες σε αυτά κάνουν σταδιακά κάποιες από τις αναζητήσεις μονόπλευρες, χωρίς δυνατότητα αλλαγής ή μετατροπής. Το Slate καταγράφει μερικές, όπως το Λόντοντερι στη Βόρεια Ιρλανδία που η Google διορθώνει σε Ντέρι (δηλαδή από το όνομα των Ιρλανδών σε αυτό που υιοθετούν οι Βρετανοί) ή το διαφιλονικούμενης κυριότητας νησί Αμπού Μουσά στον Περσικό Κόλπο που διεκδικούν δύο χώρες, το Ιράν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, και δύο θάλασσες, ο Περσικός Κόλπος και η Αραβική θάλασσα.
Η Google έχει «αποφασίσει» να αποδώσει την Κριμαία στη Ρωσία, η οποία την κατέχεται πλέον αν και παραμένει για τη διεθνή κοινότητα έδαφος της Ουκρανίας. Αποφάσισε ακόμη να χωρίσει με μια έστω διακεκομμένη γραμμή την Κύπρο, «αναγνωρίζοντας» τη «Βόρεια Κύπρο». Την ίδια ώρα η Google θεωρεί το Κόσοβο απλά σαν επικράτεια (territory) αν και αναγνωρίζεται από πάνω από 100 χώρες.
Καμία από αυτές τις αποφάσεις δεν είναι πάντα εύκολες και για την Google που, από όσα δηλώνει, φροντίζει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις τρέχουσες εξελίξεις για την ανανέωση των δεδομένων, όπως και πολιτικές και διπλωματικές ευαισθησίες και απαιτήσεις.
Το άρθρο του Slate, που υπογράφεται από τον Μαρκ Γκρέιαμ, καθηγητή γεωγραφίας στην Οξφόρδη, καταλήγει με τη διαπίστωση ότι πολλές από αυτές τις πληροφορίες μπορεί να είναι σωστές ή λανθασμένες ανάλογα με το με ποια πλευρά τις βλέπει κανένας ή σε ποια βρίσκεται. Σημαίνουν όμως κάτι περισσότερο, ότι ζητήματα αυτού του τύπου αποφασίζονται πλέον από ανθρώπους ή αλγοριθμικές διαδικασίες πολύ μακριά σε απόσταση και νοοτροπίες από αυτούς που βιώνουν αυτές τις διχογνωμίες.