To ρομπότ InSight της NASA προσεδαφίστηκε στην επιφάνεια του Αρη στις 26 Νοεμβρίου 2018. Ηταν το πρώτο ρομπότ σχεδιασμένο αποκλειστικά για σύνθετες και λεπτομερείς γεωλογικές μελέτες, με στόχο να αναδειχθούν γεωλογικά στοιχεία που θα βοηθούσαν να συμπληρωθεί το παζλ της γεωλογικής εξέλιξης αλλά και των γεωλογικών διεργασιών που υπάρχουν σήμερα στον Κόκκινο Πλανήτη.
Τα στοιχεία αυτά θα βοηθούσαν παράλληλα και στην κατανόηση των γεωλογικών συνθηκών και στους υπόλοιπους βραχώδεις πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, την Αφροδίτη, τον Ερμή και φυσικά τη Γη.
Πράγματι, το ρομπότ πραγματοποίησε όλα αυτά τα χρόνια ένα πλήθος μελετών και εξαιρετικά σημαντικά ανακαλύψεων. Αρχικά κατέγραψε τη σεισμική δραστηριότητα του Αρη, η οποία αποδείχτηκε ότι είναι πολύ πιο έντονη, σε πολλά επίπεδα, από αυτή που πιστεύαν ότι υπάρχει στον πλανήτη οι επιστήμονες. Διαπιστώθηκε ότι στον Αρη εκδηλώνονται σεισμοί που αγγίζουν τα 5 Ρίχτερ, οι οποίοι μάλιστα μπορεί να έχουν διάρκεια δέκα ωρών!
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό εύρημα, απαραίτητο για την οργάνωση των επανδρωμένων αποστολών που ετοιμάζονται να πραγματοποιήσουν στον Αρη κρατικές αλλά και ιδιωτικές διαστημικές εταιρείες, αλλά και για τον σχεδιασμό των μόνιμων βάσεων και αργότερα αποικιών στον πλανήτη.
Να σημειωθεί ότι οι σεισμοί στον Αρη δεν οφείλονται στις κινήσεις τεκτονικών πλακών, όπως συμβαίνει στη Γη, αφού ο Αρης δεν διαθέτει τεκτονικές πλάκες. Η συντριπτική πλειονότητα των σεισμών οφείλεται σε μια διαρκή διαδικασία συρρίκνωσής του, καθώς συνεχίζει να ψύχεται από τη στιγμή της γέννησής του, ενώ ορισμένοι σεισμοί έχουν πιο τοπικό χαρακτήρα και προκαλούνται από πτώσεις διαστημικών βράχων (αστεροειδείς ή μετεωρίτες).
Το ρομπότ της αποστολής δεν ήταν ένα ρόβερ, δηλαδή δεν είχε τροχούς και δεν μετακινούνταν, αλλά βρισκόταν εγκατεστημένο μόνιμα στο ίδιο σημείο. Το γεγονός αυτό δημιουργούσε συχνά προβλήματα στη λειτουργία του, αφού η αρειανή σκόνη έπεφτε πάνω στους ηλιακούς συλλέκτες του, εμποδίζοντας την παραγωγή ενέργειας. Τα επίπεδα της σκόνης είχαν αυξηθεί πολύ και το τελευταίο χρονικό διάστημα οι… δυνάμεις του ρομπότ περιορίζονταν ολοένα και περισσότερο.
Παρόλα αυτά, μέχρι την τελευταία στιγμή το InSight έκανε εντυπωσιακές καταγραφές και ανακαλύψεις. Πριν από δύο εβδομάδες έγινε γνωστό ότι οι καταγραφές του ρομπότ υποδεικνύουν την ύπαρξη μιας γιγάντιας, ενεργής στήλης μάγματος, με διάμετρο περίπου 4.000 χιλιομέτρων, στον μανδύα κάτω από τις βόρειες πεδιάδες του Αρη. Η στήλη μάγματος ωθεί προς τα πάνω τον φλοιό του γειτονικού πλανήτη, μεταφέροντας καυτό μάγμα προς την επιφάνειά του.
Η ανακάλυψη ανατρέπει την έως τώρα κυρίαρχη αντίληψη περί στάσιμης γεωδυναμικής εξέλιξης του Αρη κατά τα τελευταία 3 δισεκατομμύρια χρόνια, δείχνοντας ότι ο Κόκκινος Πλανήτης είναι πιο ενεργός από ό,τι είχε θεωρηθεί μέχρι σήμερα.
Η NASA ανακοίνωσε ότι δεν έχει πλέον καμία επικοινωνία με το ρομπότ και λήγει την αποστολή. Εδωσε επίσης στη δημοσιότητα το τελευταίο tweet του ρομπότ, καθώς και τις τελευταίες σέλφι φωτογραφίες που τράβηξε λίγο πριν αδειάσουν εντελώς οι μπαταρίες του.