Για τον Βλαντίμιρ Πούτιν, η ιδιωτικότητα της προσωπικής του ζωής είναι ιερή και απαράβατη. Ο ρώσος ηγέτης έχει κάνει –και συνεχίζει να κάνει– τρομερές προσπάθειές προκειμένου να μην ξέρει κανείς τίποτε για τον ίδιο και την οικογένειά του. Ομως, όπως γράφει στο Atlantic η Aννα Νεμτσόβα, ουδέν καινόν υπό τον ήλιον, ακόμη και αν μιλάμε για το χλωμό ήλιο του ρωσικού Βορρά.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει να ξέρουν όλοι ότι παίζει χόκεϊ. Πριν εισβάλει στην Ουκρανία, ο 71χρονος πρόεδρος της Ρωσίας λάμβανε τακτικά μέρος σε δημόσιους αγώνες, με επαγγελματίες αθλητές (η δουλειά των οποίων ήταν ξεκάθαρα να τον αφήνουν να σκοράρει). Επιμένει ότι ο πόλεμος δεν τον εμποδίζει να συνεχίζει να παίζει, ιδιωτικά, παρόλο που αντί για αθλητές αντιμετωπίζει πλέον τους σωματοφύλακές του.
Ο Πούτιν θέλει επίσης να ξέρει και η Αλίνα Καμπάεβα ότι παίζει χόκεϊ. Πρώην γυμνάστρια, η Καμπάεβα φημολογείται ότι είναι η σύντροφος του Πούτιν εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία. Η σχέση τους είναι κοινό μυστικό στη Ρωσία. Αλλά σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Dossier Center, μια ομάδα ΜΜΕ της ρωσικής αντιπολίτευσης, το ζευγάρι παίρνει επιπλέον προφυλάξεις όταν ο Πούτιν την προσκαλεί στους αγώνες: εκείνη τον παρακολουθεί να παίζει από ένα ξεχωριστό θεωρείο, μακριά από το προσωπικό του Πούτιν, κρυμμένη πίσω από αδιαφανές τζάμι.
Ο Πούτιν δημοσιοποιεί οτιδήποτε από την προσωπική του ζωή αναδεικνύει την εικόνα του ως ισχυρού άνδρα. Το χόκεϊ είναι ένα από τα πολλά αθλητικά κατορθώματα για τα οποία καυχιέται. Ομως, διαφυλάσσει με ζήλο οτιδήποτε άλλο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να κρύβει μια γυναίκα σε ένα «κουτί».
Η έκθεση του Dossier Center, το οποίο χρηματοδοτείται από τον εξόριστο επιχειρηματία Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, περιγράφει λεπτομερώς τις άγνωστες πτυχές στη ζωή του Πούτιν, της Καμπάεβα και των παιδιών τους, την ύπαρξη των οποίων ο Πούτιν έχει από καιρό αρνηθεί. Ακόμη και τα παιδιά που είναι πρόθυμος να αναγνωρίσει δημόσια –οι δύο κόρες που απέκτησε με την πρώην σύζυγό του– ζουν με άλλα ονόματα. Ομως, τα τελευταία χρόνια, δημοσιογράφοι και ακτιβιστές έχουν αποκτήσει άνευ προηγουμένου πρόσβαση στον στενό κύκλο του Πούτιν, μια τεράστια αποτυχία εκ μέρους των υπηρεσιών ασφαλείας του.
Η ιδιωτική ζωή των ρώσων και των σοβιετικών ηγετών γινόταν πάντα αντικείμενο μελέτης για τους ιστορικούς ή αντικείμενο εθνικού εμπαιγμού. Συνήθως καταφέρνουν να κρατήσουν τα μυστικά τους τουλάχιστον μέχρι να αποσυρθούν από την ηγεσία. Ο Πούτιν δεν ήταν τόσο τυχερός.
Η Καμπάεβα ήταν κάποτε γνωστή ως το «Χρυσό Κορίτσι» της Ρωσίας. Στη Μόσχα, μας πληροφορεί το Atlantic, υπάρχουν ακόμη αφίσες που γιορτάζουν το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιό της, το 2004. Αλλά τώρα, στα 41 της, ζει σχεδόν εξ ολοκλήρου στη σκιά του Πούτιν και λέγεται ότι κατοικεί μόνιμα στην έπαυλή του στην παγωμένη βόρεια πόλη Βαλντάι. Ενα ποπ τραγούδι που φέρει το όνομά της περιλαμβάνει τη φράση «χορεύει εκεί, πίσω από μια μικρή αόρατη πόρτα». Είναι η ίδια πόρτα που κρύβει σχεδόν τα πάντα και τους πάντες που αποτελούν την ιδιωτική ζωή του Πούτιν.
«Η Καμπάεβα πρέπει να πίστευε ότι θα γινόταν βασίλισσα, αλλά κατέληξε φυλακισμένη», είπε στο Atlantic η Νίνα Χρουστσόβα, καθηγήτρια διεθνών υποθέσεων στο New School της Νέας Υόρκης. «Αυτή είναι η τραγωδία του Κρεμλίνου».
Ο συγγραφέας της έκθεσης του Dossier Center, Ιλια Ροζντεστβένσκι, περιέγραψε στο Atlantic τα «σουρεαλιστικά» σχέδια που εφαρμόζει ο Πούτιν για να προστατεύσει την προσωπική του ζωή. Οι επισκέπτες πρέπει να μπουν σε καραντίνα –μερικές φορές για ολόκληρες εβδομάδες– πριν δουν τον ίδιον ή την οικογένειά του και τα παιδιά του μετακινούνται στους εξωτερικούς χώρους της έπαυλης μόνο με αυτοκίνητο. «Αλλά την ίδια στιγμή», είπε ο Ροζντεστβένσκι, «υπάρχουν πολλές αστοχίες στην ασφάλεια του Πούτιν και της οικογένειάς του: Οι άνθρωποι μπορούν να εισέλθουν κρυφά στην κατοικία με κινητά τηλέφωνα». Ο Ροζντεστβένσκι και η ομάδα του κατάφεραν να επιβεβαιώσουν κάποιες από τις αναφορές τους με φωτογραφίες των γιων του Πούτιν που είχαν αναρτηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τους ίδιους του τους υπαλλήλους, αλλά και καλεσμένους.
Η εμμονή του προέδρου με τη μυστικότητα μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από το πόσα γνωρίζουν πλέον οι Ρώσοι για την προσωπική ζωή του αγαπημένου του δικτάτορα, Ιωσήφ Στάλιν. Απειρες ταινίες και ντοκιμαντέρ έχουν γυριστεί για τη δύσμοιρη γυναίκα του Στάλιν, τη Ναντέζντα. Ενα βράδυ κατά τη διάρκεια ενός δείπνου, ο Στάλιν φλέρταρε με μια άλλη γυναίκα ζυμώνοντας το ψωμί σε μικρές μπαλίτσες τις οποίες πετούσε στο ντεκολτέ της. Οταν το παρατήρησε η Ναντέζντα, εκείνος «ζύμωσε» μια μπάλα καπνού και την πέταξε στο πρόσωπό της. Το επόμενο πρωί, η σύζυγος του δικτάτορα βρέθηκε νεκρή στο κρεβάτι της με τραύματα από πυροβολισμούς. Η επίσημη αιτία θανάτου ήταν η αυτοκτονία.
Οπως και στην περίπτωση του Στάλιν, πολλοί καλλιτέχνες έχουν απεικονίσει τον Πούτιν στα έργα τους. Αλλά έχουν αποφύγει σε μεγάλο βαθμό να ασχοληθούν με την προσωπική ζωή του προέδρου. Η Ερικα Σέφερ, η οποία έγραψε ένα θεατρικό έργο με το όνομα Βλαντίμιρ που έκανε πρεμιέρα τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, είπε στο Atlantic ότι ο Πούτιν της έδωσε την εντύπωση ενός «όχι ιδιαίτερα περίπλοκου, μικρού, ιδιοτελούς, αποφασισμένου να διατηρήσει την εξουσία και να μαζέψει χρήματα» ανθρώπου. Το έργο της απεικονίζει πολλά σημαντικά πολιτικά γεγονότα κατά τη διάρκεια της θητείας του Πούτιν, ενώ αποφεύγει την ιδιωτική του ζωή. «Το σπουδαίο δράμα απαιτεί πολυπλοκότητα και αντιφάσεις. Απαιτεί ανθρωπιά και δεν τα βλέπω όλα αυτά σε αυτόν».
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ήταν η σπάνια περίπτωση Σοβιετικού ηγέτη του οποίου η ιδιωτική ζωή τον έκανε αγαπητό στο κοινό. Στη Μόσχα, το 2021, σε μια από τις τελευταίες πρόβες μιας παράστασης που εστίαζε στον ίδιο και τη σύζυγό του, Ραΐσα, βρέθηκε ανάμεσα στο κοινό για να εισπράξει παρατεταμένο χειροκρότημα. Η Ραΐσα Γκορμπατσόβα ήταν η μόνη αληθινά φανερή και με δημόσια παρουσία Πρώτη Κυρία του Κρεμλίνου. Πολλοί Ρώσοι την λάτρεψαν. Ο Πούτιν δεν φαίνεται να καταλαβαίνει, μέχρι σήμερα, το γιατί. «Ο Πούτιν πιστεύει ότι οι απλοί άνθρωποι μισούσαν την όμορφη, δυνατή και δραστήρια σύζυγο του Γκορμπατσόφ, τη Ραΐσα», είπε στο Atlantic η ρωσίδα κινηματογραφίστρια Μαρία Μορίνα. «Δεν θέλει η Καμπάεβα να είναι το επίκεντρο του δημόσιου κουτσομπολιού».
Αυτός ο φόβος δεν είναι εντελώς αβάσιμος. Τα κουτσομπολιά για την Καμπάεβα ξέσπασαν το 2008, όταν μια εφημερίδα που είχε ανοίξει πρόσφατα, η Moscow Correspondent, δημοσίευσε ένα άρθρο στο οποίο ισχυριζόταν ότι ο Πούτιν ετοιμαζόταν να την παντρευτεί σε ένα πρώην βασιλικό παλάτι, στην Αγία Πετρούπολη. Ο Πούτιν αρνήθηκε το δημοσίευμα, καταγγέλλοντας τους συντάκτες και τις «ερωτικές τους φαντασιώσεις». Η εφημερίδα έκλεισε αμέσως μετά κι αυτό ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους δημοσιογράφους της Ρωσίας ότι η προσωπική ζωή του Πούτιν ήταν εκτός της δικαιοδοσίας τους.
Ομως τα μυστικά έβγαιναν συνέχεια στο φως. Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος πέθανε στη φυλακή νωρίτερα αυτό το έτος, ίδρυσε ένα διαδικτυακό Μέσο, το οποίο έκανε ένα εκτενές ρεπορτάζ για τα ακίνητα που φαίνεται να αγόρασε ο Πούτιν για την οικογένεια της Καμπάεβα. Πριν από τρία χρόνια, ο Ναβάλνι δημοσίευσε μια έρευνα για την υποτιθέμενη περιουσία του Πούτιν στη Μαύρη Θάλασσα. Το σχετικό βίντεο έχει προβληθεί περισσότερες από 100 εκατομμύρια φορές στο YouTube.
Το Atlantic θυμίζει ότι πέρυσι, η ομάδα του Ναβάλνι δημοσίευσε μια έκθεση που περιελάμβανε αρχεία με τα δρομολόγια του Πούτιν και της Καμπάεβα. Δημοσιογράφοι σε ανεξάρτητα ρωσικά ΜΜΕ όπως το Dossier, Project Media, το Meduza, το The Insider και άλλα, συνέχισαν να ερευνούν τη σχέση του προέδρου με την πρώην γυμνάστρια. Κάποιοι βρήκαν έναν ιδιωτικό σιδηρόδρομο που φέρεται να χρησιμοποιεί η Καμπάεβα για να ταξιδέψει από και προς την έπαυλη του Πούτιν στο Βαλντάι.
Το πόσα παιδιά έχει το ζευγάρι είναι ασαφές. Αλλοι λένε δύο, άλλοι τρία. Η Wall Street Journal ανέφερε ότι η Καμπάεβα γέννησε ένα από αυτά στην Ελβετία, το 2015. Σύμφωνα με το Dossier, αυτό το παιδί ήταν ένα αγόρι που ονομάζεται Ιβάν και είναι σήμερα 9 ετών. Του αρέσει να παίζει σκάκι online, είπε ο Ροζντεστβένσκι στο Atlantic, κάτι που υποδηλώνει ότι μπορεί να έχει πρόσβαση στον έξω κόσμο. Το wi-fi ίσως είναι δίκοπο μαχαίρι για τον Ιβάν, σχολιάζει το αμερικανικό Μέσο. Το Διαδίκτυο είναι αχανές. Περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, και το ένταλμα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τη σύλληψη του πατέρα του. Περιλαμβάνει επίσης ισχυρισμούς ότι ο πατέρας του έχει κλέψει παιδιά από την Ουκρανία.
Ο Ροζντεστβένσκι ονόμασε την έρευνά του «Διαδοχή», κατά την ομώνυμη τηλεοπτική σειρά για τους γόνους που μάχονται για την αυτοκρατορία του πατέρα τους. Το Atlantic ρώτησε τον συντάκτη του The Insider Τιμούρ Ολέφσκι πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η αντίστοιχη διαμάχη ανάμεσα στα πολλά παιδιά του Πούτιν. «Η Ρωσία πιθανότατα θα υποφέρει από δεκαετίες συγκρούσεων, παρόμοιες με τον Πόλεμο των Ρόδων», απάντησε εκείνος μεταξύ αστείου και σοβαρού.
«Προς το παρόν, τα παιδιά του Πούτιν θα συνεχίσουν να ζουν σε ένα χρυσό κλουβί», κατέληξε.