Ας ξεκινήσουμε με το τι σημαίνει «tufting». Η μετάφραση μου έβγαλε τον όρο «φούντωση» και φυσικά, γέλασα. Αποσύρθηκα από την προσπάθεια ακριβούς μετάφρασης στα ελληνικά και θα προτιμήσω την ελεύθερη που το μεταφράζει ως μια τεχνοτροπία ύφανσης με φουντωτό νήμα. Όπως κι αν το πούμε, ένα είναι σίγουρο: αυτή η τεχνική γνωρίζει τεράστια άνθηση τα τελευταία χρόνια.
Πέρα από τα προφανή, ότι χρειάζεται έναν καμβά και νήμα, δεν είχα ιδέα πώς γίνεται, μέχρι που μπήκα στο εργαστήρι της Αναστασίας Δασκαλοπούλου. Στη μικρή του βιτρίνα γράφει «A.télio» και ένα από τα πράγματα που σου τραβάει την προσοχή εκεί μέσα είναι ένα μεγάλο ξύλινο κατασκεύασμα. Είναι εκείνο που συγκρατεί το πλαίσιο, μπροστά στο οποίο η Αναστασία κάθεται και .. πυροβολεί με νήματα.
«Έλα να το δοκιμάσεις», μου λέει και μου δίνει το όπλο ύφανσης ή αλλιώς «tufting gun», όπως είναι ο αγγλικός του όρος. Με τη βοήθειά του, το νήμα θα εκτοξευθεί επάνω στον καμβά και θα ενσωματωθεί στην επιφάνειά του, στο σημείο που θέλει ο δημιουργός: «βάζεις το νήμα στη βελόνα και αυτή το περνάει στο ύφασμα και αφήνει ένα τμήμα του νήματος από την πίσω πλευρά του υφάσματος του πλαισίου», εξηγεί η Αναστασία. Και μ’ αυτόν τον τρόπο, σχηματίζεις σταδιακά το έργο σου.
Στην αρχή είναι δύσκολο. Θέλει συγκέντρωση και ακρίβεια, πρέπει να μάθεις να κρατάς σταθερά το εργαλείο που εκτοξεύει το νήμα αλλά και να καταφέρεις να στοχεύεις ακριβώς στα σημεία που πρέπει. Όσο το συνηθίζεις, όμως, τόσο περισσότερο θες να συνεχίσεις. Μετά από λίγη ώρα προσπάθειας, και μετά από ατελείωτα νήματα που εκτοξεύτηκαν όπου να ‘ναι και μπλέχτηκαν μεταξύ τους, κατάλαβα γιατί τόσος κόσμος ασχολείται μ’ αυτό και το έχει κάνει χόμπι. Εκτός από τη δημιουργική του φύση, το «tufting» διώχνει και το στρες. Ίσως λίγο περισσότερο από το πλέξιμο και το κέντημα.
Για την Αναστασία, βέβαια, δεν είναι απλώς χόμπι, είναι και επάγγελμα. Η ίδια σπούδασε σχεδιασμό επίπλου και τεχνολογία ξύλου, διακόσμηση και εσωτερικό σχεδιασμό. Κι αφού εργάστηκε στις μεγαλύτερες εταιρείες επίπλου, σε υψηλές θέσεις μάλιστα, συνειδητοποίησε ότι δεν ταιριάζει σ’ αυτά τα εργασιακά πλαίσια: «Έζησα και εργάστηκα στην Αντίπαρο για δύο χρόνια. Σχεδίαζα ενοικιαζόμενες κατοικίες και έφτιαχνα πολλά από τα σχέδια με τα χέρια μου, έχοντας πλήρη ελευθερία από το αρχιτεκτονικό γραφείο με το οποίο συνεργαζόμουν. Αποφάσισα πως αυτό με κάνει ευτυχισμένη και ότι εκείνο το μη βιομηχανοποιημένο και φανερά χειροποίητο ήταν που έκανε το αποτέλεσμα της δουλειάς τόσο όμορφο και τον πελάτη τόσο χαρούμενο. Επέστρεψα Αθήνα και συνέχισα αυτή τη δουλειά με την υπογραφή του A.télio».
Δεν κάνει μόνο tufting στο εργαστήρι της. Άλλες μέρες σχεδιάζει, άλλες ράβει και πλέκει, άλλες κεντάει, άλλες φωτογραφίζει και άλλες κόβει ξύλα. Πηλός, μέταλλο, βαμβάκι, λινό, μαλλί και ξύλο είναι τα αγαπημένα της υλικά. Απ’ αυτά θα προκύψουν πολλών ειδών αντικείμενα και αξεσουάρ, τα οποία έχουν όλα ένα ιδιαίτερο ύφος που σε κάνει να χαμογελάς: «η ατέλεια που προκύπτει από την αλήθεια, την ελευθερία και το χιούμορ, χαρακτηρίζει την τέχνη μου», σημειώνει.
Ως προς το «tufting», η αφορμή για ν’ ασχοληθεί ήταν ένα βίντεο που είδε. Είχε μόλις γεννήσει την κόρη της και είχε χρόνο στο σπίτι, κι έτσι ξεκίνησε να δοκιμάζει την τεχνική με την οποία τελικά «κόλλησε», όπως λέει. Μπορεί μέσα απ’ αυτήν να δημιουργήσει ένα χαλί ή ένα έργο για τον τοίχο, αλλά έχει ξεκινήσει να φτιάχνει επίσης ρούχα και αξεσουάρ: «κάποια έχουν τελειοποιηθεί και κάποια είναι σε πειραματικό στάδιο ακόμη», αναφέρει.
Μια τεχνοτροπία που απευθύνεται σε όλους
Στα σεμινάρια που κατά καιρούς οργανώνει στο εργαστήρι της, οι συμμετέχοντες, αφού μυηθούν στην τεχνική και την κατανοήσουν, μπορούν ν’ αποφασίσουν ελεύθερα τι θα φτιάξουν: «οι περισσότεροι θέλουν να θαυμάζουν το έργο τους στον τοίχο τους. Τώρα πια κάνω και σεμινάρια για καθρέφτη, όπως και για τσάντα. Δοκιμάζω συνεχώς καινούργιες τεχνικές που μου έρχονται στο μυαλό και μου αρέσει πάντα να τα μοιράζομαι όλα αυτά. Θέλω να βάλω όλο τον κόσμο να ασχοληθεί με την τέχνη έστω για λίγα λεπτά».
«Με επιμονή και υπομονή όλοι μπορούν να τα καταφέρουν σε ένα βαθμό. Σε ένα workshop ήρθε ένα ζευγάρι όπου το ένα άτομο δεν ήθελε να έρθει, το έκανε για χάρη του άλλου. Ήταν η απόλυτη πρόκληση για μένα αν και αρχικά υπήρξαν άβολες στιγμές. Τελικά και άλλαξε γνώμη και έκανε το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς και ενθουσιάστηκε περισσότερο με το αποτέλεσμα. Ήταν αστείο αλλά και μια τεράστια ικανοποίηση για όλους μας», αναφέρει η Αναστασία.
Κάτι μεταξύ χαλιού και κεντήματος
Το hastag #tuftetheworld συγκεντρώνει πάνω από εξήντα εκατομμύρια προβολές στο TikTok και ανακηρύχτηκε κορυφαία τάση διακόσμησης το έτος που πέρασε. Αυτό αρκεί για να καταλάβει κανείς πόσο διαδεδομένη είναι η τεχνοτροπία του «tufting» αλλά και τα έργα που προκύπτουν απ’ αυτήν. Είναι σαν τάπητες που μοιάζουν με καμβάδες και έχουν μια τρισδιάστατη μορφή. Κάτι μεταξύ χαλιού και κεντήματος, όπου μπορείς να δεις και να αισθανθείς τα φουντωτά του μέρη.
Η τεχνική δανείζεται στοιχεία από την ταπητουργία αλλά τα εντάσσει σ’ ένα πιο ελεύθερο πλαίσιο, που επιτρέπει μεγαλύτερο πειραματισμό και εικαστική ματιά. Και δεν είναι χαλαρωτική μόνο για όσους την ασκούν, αλλά και για όσους τους παρακολουθούν να σχηματίζουν κουκίδα-κουκίδα, με «πιτσιλιές» νήματος, ένα έργο. Το πόσο χαλαρωτικό είναι φαίνεται μόνο από το γεγονός ότι στην Κίνα, τα τελευταία χρόνια της πανδημίας, το «tufting» αναδείχτηκε νούμερο ένα ασχολία των εγκλεισμένων, λόγω καραντίνας.
Πέρα από την χαλαρωτική της δύναμή, όμως, η συγκεκριμένη τεχνοτροπία ασκεί και μια γοητεία. Σε κάνει να θες να τη δοκιμάσεις. Για την Αναστασία Δασκαλοπούλου, είναι κάτι νέο που ήρθε στη ζωή μας και θέλουμε να το γνωρίσουμε: «Νομίζω αυτό που μας τραβάει είναι το άγνωστο και το καινούργιο, και τα δύο χαρακτηριστικά του έρωτα. Ως τώρα δεν είχαμε ιδέα πως γίνεται ένα χαλί και είναι πολύ εντυπωσιακό να εμφανίζεται αυτή η γνώση μπροστά σου. Ακόμη πιο ελκυστικό το κάνει το ότι μπορείς να το κάνεις με τα χέρια σου και στη μετα-covid εποχή, ευτυχώς ο κόσμος έχει αρχίσει να εκτιμά τις δυνατότητες των χεριών του».
*Τα έργα της Αναστασίας Δασκαλοπούλου, μπορείτε να τα δείτε στο λογαριασμό @a.teliostudio στο Instagram