Δεν ήταν να περνάς από εκεί. Μια το «λαμπερό» παρελθόν του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη, ισχύος και κύρους, μια η εγκατάλειψη –και λίγο αργότερα το εργοτάξιο, τρανή απόδειξη του «τέλους εποχής»–, σε έπιανε μελαγχολία. Οταν ήλθε η πρόσκληση για τη συνέντευξη Τύπου, με θέμα την «αναγέννηση της Χρήστου Λαδά», της καρδιάς του «Συγκροτήματος», το όνομα του δρόμου σε έκανε από μόνο του να σημειώσεις στην ατζέντα την ημερομηνία της – «μην ξεχάσω».
Σαν να το ήξερε ο Μichael Ehret (σ.σ.: Managing Partner της εταιρείας ehret +klein που ανέλαβε την αναγέννηση), και με το «καλημέρα» άρχισε να εξηγεί «τι» και «πώς», με αναφορές στο παρελθόν. Η ανάπλαση του κτιρίου ήταν δύσκολη: «ο φέρων οργανισμός, τα δοκάρια, τα υποστυλώματα, ήταν ιδιαίτερα μεγάλα σε διαστάσεις, προκειμένου να μπορέσουν να αντέξουν τα μεγάλα φορτία των εκτυπωτικών μηχανημάτων μιας άλλης εποχής»…
Ορθιος ο ίδιος, σε έναν χώρο –του ισογείου της Χρήστου Λαδά– με αέρα βιομηχανικό και αιωρούμενες φωτογραφίες τού «πριν» και «μετά» του κτιρίου, ο κ. Ehret εξηγούσε στους επίσης παριστάμενους δημοσιογράφους πώς η εταιρεία του φρόντισε να μεταμορφώσει ένα κτίριο με αρχιτεκτονική Ιστορία, έδρα του Ομίλου Λαμπράκη μέχρι το 2004, πλην όμως εγκαταλειμμένο από το 2017, σε έναν «προοδευτικό, ευχάριστο και φιλικό προς το περιβάλλον χώρο εργασίας».
Σχεδιασμένο τη δεκαετία του 1930 από τον γερμανοτραφή αρχιτέκτονα –ο οποίος ανήκε μάλιστα στο φιλικό περιβάλλον της οικογένειας Λαμπράκη– Κωνσταντίνο Κιτσίκη, το εμβληματικό κτίριο ήταν αρχικώς τριώροφο. Στη δεκαετία του 1970 γκρεμίστηκε και κτίστηκε ξανά επταώροφο.
Σήμερα στέκει αγνώριστο και στη γειτονιά, άλλωστε, πολλά έχουν αλλάξει. Στον χρόνο δείχνει να αντέχει, παραδίπλα, ο «Κανελλόπουλος» με τα υφάσματα: η ψηλή γυναικεία φιγούρα με τα γκρίζα μαλλιά και τα λουλουδάτα φουστάνια είναι ακόμη η ψυχή του καταστήματος.
«Περιορίσου στο παρόν», είπε κάποτε σοφά ο Μάρκος Αυρήλιος, και μια εσωτερική φωνή το επανέλαβε. Μια «βόλτα» στο Διαδίκτυο αποκαλύπτει άλλωστε ότι στα νέα γραφεία της Χρήστου Λαδά αναμένεται να εγκατασταθεί η ΔΕΗ.
Τα highlights της ανάπλασης
Το αρχιτεκτονικό εγχείρημα για τη ριζική ανακαίνιση και τη μετατροπή του υπάρχοντος κτιρίου οφείλεται στο διεθνώς βραβευμένο αθηναϊκό γραφείο DECA Architecture, του Αλέξανδρου Βαΐτσου και του Carlos Loperena.
- Το κόστος της ανάπλασης ξεπερνάει τα 8,5 εκατ. ευρώ.
- Ο συνολικός χώρος ενοικίασης είναι 3.074,11 τ.μ. και αποτελείται από 8 ορόφους γραφείων και χώρους συναντήσεων, και ένα ισόγειο με αμφιθέατρο και καφέ.
- Το κτίριο πιστοποιήθηκε κατά τη μέθοδο «BREEAM» με αξιολόγηση «Πολύ Καλό».
- Για πρώτη φορά στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ο καινοτόμος μηχανισμός του «Καλειδοσκοπίου», ο οποίος αύξησε την αυτονομία του φυσικού φωτός σε έναν τυπικό όροφο γραφείων από το 21% στο 67%.
- Από τη χρήση των υπαρχόντων οικοδομικών υλικών μειώθηκαν κατά 60% οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συγκριτικά με το αν γίνονταν νέες κατασκευές.
Οπως τονίζει η εταιρεία: «Η περίοδος κατασκευής ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2022, με εσωτερικές κατεδαφίσεις, και ολοκληρώθηκε τον Απρίλιο του 2024. Με γνώμονα τη δέσμευση της ehret+klein για διαρκή ποιότητα, καινοτομία και σεβασμό στην τοπική κληρονομιά, η ανακαίνιση του κτιρίου στη Χρήστου Λαδά 3 ακολούθησε μια στρατηγική χαμηλής τεχνολογίας/υψηλής απόδοσης, εστιάζοντας σε εύκολα συντηρήσιμες λύσεις, μεγιστοποιώντας την εξοικονόμηση ενέργειας και την περιβαλλοντική ποιότητα».
Οι προκλήσεις
Μία από τις κύριες κατασκευαστικές προκλήσεις ήταν η έλλειψη διείσδυσης φυσικού φωτός, κοινό φαινόμενο στο πυκνοδομημένο κέντρο της Αθήνας. Το καινοτόμο σύστημα «Καλειδοσκόπιο», σε συνδυασμό με τα ηλιακά ράφια, σχεδόν διπλασίασε την αυτονομία του φυσικού φωτός.
Το «Καλειδοσκόπιο» αποτελείται από φωταγωγό στρατηγικά τοποθετημένο στο κέντρο του κτιρίου και ηλιοστάτη στην οροφή που ακολουθεί την πορεία του ήλιου, ανακατευθύνοντας το ηλιακό φως στον φωταγωγό. Μερικώς επενδυμένο με πρισματικές επιφάνειες κατόπτρου, ο φωταγωγός αντανακλά το φως προς τα κάτω, διαχέοντάς το στους εργασιακούς χώρους και στους δημόσιους χώρους μέσω ειδικά σχεδιασμένων ανοιγμάτων που γίνονται μεγαλύτερα στους χαμηλότερους ορόφους. Επιπλέον, τα εξωτερικά ηλιακά ράφια στη νότια όψη επιτρέπουν στο φυσικό φως να διεισδύσει πιο βαθιά στους εργασιακούς χώρους, αντανακλώντας το από την οροφή με μια επιφάνεια υψηλής ανακλαστικότητας τοποθετημένη στο επάνω μέρος.
Επίσης, τα ηλιακά ράφια παρέχουν σκίαση από τον ήλιο και μειώνουν την αντανάκλαση στα παράθυρα, χωρίς να εμποδίζουν τη θέα, καθώς είναι τοποθετημένα πάνω από το επίπεδο των ματιών. Κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, η όψη του κτιρίου είχε υποστεί πολλές αλλαγές, με την αντανάκλαση και την προστασία από τον ήλιο να παραμένουν σημαντικές προκλήσεις. Παλαιότερα, εντελώς απροστάτευτο από τον ήλιο, το κτίριο είχε υπερβολικά φορτία ψύξης και μη βιώσιμη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας το καλοκαίρι. Τώρα, η νέα όψη, κατασκευασμένη από βιώσιμα παραγόμενο ξύλο, παρέχει σκίαση από τον ήλιο και ρυθμίζει την είσοδο του φυσικού φωτός με ειδικά σχεδιασμένα σκίαστρα. Τέλος, το δώμα με τα φωτοβολταϊκά παράγει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
«Οραματιστήκαμε και υλοποιήσαμε τη μεταμόρφωση του κτιρίου στη Χρήστου Λαδά 3 σε ένα καινοτόμο, μοντέρνο και ανθεκτικό εργασιακό περιβάλλον, όπου οι εργαζόμενοι θα μπορούν να απολαμβάνουν το φυσικό φως, να δουλεύουν αρμονικά χωρίς περισπασμούς από τον θόρυβο της πόλης, και να αλληλοεπιδρούν ουσιαστικά με τους συναδέλφους τους στους καλά σχεδιασμένους κι ευχάριστους κοινόχρηστους χώρους», τόνισε χαρακτηριστικά ο κ. Ehret.
«Ταυτόχρονα, ολόκληρη η γειτονιά, η οποία υπέφερε κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, γίνεται πιο ελκυστική για μελλοντικές επενδύσεις, συνεισφέροντας στην ευρύτερη ανάπλαση της Αθήνας. Στην ehret+klein συστηματικά αναπτύσσουμε έργα τα οποία λειτουργούν διορθωτικά στις πόλεις και προσφέρουν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους πολίτες και τους εργαζόμενους».
