O Nίξον το 1973: «Δεν είμαι απατεώνας». Στο φόντο οι Μπερνστάιν και Γούντγουορντ, οι ρεπόρτερ που αποκάλυψαν το σκάνδαλολτον | CreativeProtagon
Θέματα

Γουότεργκεϊτ: Μια βραδιά στο «Scandal Room 214»

Παρότι έχει περάσει μισός αιώνας από το μεγαλύτερο πολιτικό σκάνδαλο στην ιστορία των ΗΠΑ, το οποίο προκάλεσε την παραίτηση του προέδρου Νίξον, η σκιά του παραμένει βαριά πάνω από την Ουάσιγκτον. Και το δωμάτιο του ξενοδοχείου από όπου άρχισαν όλα έχει μετατραπεί σε μουσείο στο οποίο δεν λείπουν οι επισκέπτες
Protagon Team

Ο πορτιέρης με το καπέλο μπόουλερ προπορευόταν με βήμα σταθερό μέσα στον λαβύρινθο των διαδρόμων του Watergate Hotel στην Ουάσιγκτον, πρωτεύουσα των ΗΠΑ. Τον ακολουθούσε η Αννα Λομπάρντι, δημοσιογράφος της La Repubblica, η οποία με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τότε που ξέσπασε το σκάνδαλο που ανάγκασε τον Ρίτσαρντ Νίξον να παραιτηθεί από την προεδρία, επισκέφθηκε τον τόπο του εγκλήματος: το πρώην Δωμάτιο 214, νυν Scandal Room, τον χώρο όπου οι Γκόρντον Λίντι και ο Χάουαρντ Χαντ (έμειναν στην ιστορία ως «White House Plumbers», Υδραυλικοί του Λευκού Οίκου) κατάστρωσαν το σχέδιο διάρρηξης στα κεντρικά γραφεία της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών τα οποία στεγάζονταν στο κτιριακό συγκρότημα του Watergate από το 1968.

Σήμερα, όποιος το επιθυμεί μπορεί όχι μόνον να επισκεφθεί αλλά και να κοιμηθεί στο Scandal Room 214 έναντι 1.500 δολαρίων ανά διανυκτέρευση ενώ, πριν από την πανδημία, καταβάλλοντας επιπλέον 1.000 δολάρια, είχε κανείς τη δυνατότητα να απολαύσει και ένα ποτό παρέα με τον Πολ Λίπερ και τον Τζον Μπάρετ, δύο από τους πράκτορες που συνέλαβαν επ’ αυτοφώρω τους διαρρήκτες τα ξημερώματα της 17ης Ιουνίου του 1972.

Ενα τρανζίστορ με την ένδειξη «Πειστήριο # 18». Εκτίθεται στο Προεδρικό Μουσείο Τζέραλντ Φορντ

Στο εσωτερικό του δωματίου σχεδόν τα πάντα είναι εμπνευσμένα από το σκάνδαλο που συγκλόνισε τις ΗΠΑ πριν από μισό αιώνα. Το χολ είναι ταπετσαρισμένο με εφημερίδες της περιόδου ενώ στο πάνω στο γραφείο δεσπόζει μια γραφομηχανή Olivetti Lettera 32, παρόμοια με εκείνη που χρησιμοποιούσαν οι περισσότεροι δημοσιογράφοι τότε, περιλαμβανομένων και των θρυλικών Μπομπ Γούντγουορντ και Καρλ Μπερνστάιν της Washington Post που πρώτοι αποκάλυψαν το σκάνδαλο (και επρόκειτο έπειτα από λίγα χρόνια να καταστούν γνωστοί σε όλον τον κόσμο χάρη στους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Ντάστι Χόφμαν που τους υποδύθηκαν στο « All the President’s Men»).

Ντάστιν Χόφμαν και Καρλ Μπερνστάιν, Μπομπ Γούντγουορντ και Ρόμπερτ Ρέντφορντ στην πρεμιέρα της ταινίας «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου» το 1976 (Photo by Ron Galella/Ron Galella Collection via Getty Images)

«Ενα δωμάτιο περίπου είκοσι τετραγωνικών μέτρων στην καρδιά του εκτεταμένου μοντερνιστικού συγκροτήματος που αποτελείται από έξι κτίρια και σχεδιάστηκε από τον ιταλό Λουίτζι Μορέτι – τον αρχιτέκτονα του μουσολινικού Φόρο Ιταλικό – σε στιλ τόσο διαφορετικό σε σχέση με τον νεοκλασικισμό της Ουάσιγκτον που ο κριτικός αρχιτεκτονικής Βολφ φον Εκχαρτ το χαρακτήρισε “ακατάλληλο όσο μια στριπτιζέζ που εκτελεί το νούμερό της στην κηδεία της γιαγιάς σου”», γράφει η Λομπάρντι στο ilvenerdi, το εβδομαδιαίο ένθετο περιοδικό της La Repubblica.

Το Watergate Complex αποτελείται από έξι κτίρια και σχεδιάστηκε από τον ιταλό Λουίτζι Μορέτι

Πολύ σύντομα, ωστόσο, το Watergate Complex κατέστη ένας από τους πιο περιζήτητους χώρους διαμονής και εργασίας στην αμερικανική πρωτεύουσα, εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των μελών του Κογκρέσου (απέχει μόλις είκοσι λεπτά με τα πόδια από τον Λόφο του Καπιτωλίου) και «μετατράπηκε σε ένα είδος παραρτήματος του Λευκού Οίκου του Ρίτσαρντ Νίξον», αναφέρει η ιταλίδα δημοσιογράφος.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 στο Watergate Complex διέμεναν, μεταξύ άλλων, ο Ρεπουμπλικανός (με μεγάλη επιρροή) γερουσιαστής Μπομπ Ντόουλ, ο υπ. Δικαιοσύνης των ΗΠΑ υπό τον Νίξον και επικεφαλής των προεκλογικών εκστρατειών του το 1968 και το 1972 Τζον Μίτσελ, μαζί με τη σύζυγό του Μάρθα (σημαντικό γρανάζι της προπαγανδιστικής μηχανής των Ρεπουμπλικάνων, έως ότου αποφάσισε να αποκαλύψει την αλήθεια για το σκάνδαλο) αλλά και η Ρόουζ Μαρί Γουντς, η γραμματέας του Ρίτσαρντ Νίξον από το 1951 έως το ατιμωτικό τέλος της καριέρας του στην πολιτική. Κατά τις επόμενες δεκαετίες, στο Watergate Complex έμειναν η Κοντολίζα Ράις και ο Πλάθιντο Ντομίνγκο, η Ελίζαμπεθ Τέιλορ αλλά και η θρυλική δικαστής Ρουθ Μπέιντερ Γκίνσμπεργκ.

Εκεί, τα ξημερώματα της 17ης Ιουνίου, πέντε άνδρες που προηγουμένως είχαν δειπνήσει στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, τρώγοντας αστακό και πίνοντας ουίσκι, συνελήφθησαν εντός των γραφείων της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών. Είχαν ήδη διαρρήξει τον χώρο τρεις εβδομάδες νωρίτερα, την 27η Μαΐου, αλλά οι κοριοί που είχαν εγκαταστήσει τότε, δεν λειτουργούσαν καλά. «Σήμερα ξέρουμε ότι είχαν λάβει επίσης εντολή να φωτογραφίσουν κάθε έγγραφο. Η σύλληψή τους ήταν η πρώτη πράξη του πολιτικού σεισμού που έμεινε στην ιστορία ως Σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ και έπειτα από μία διετία, τον Αύγουστο του 1974, θα οδηγούσε στην παραίτηση τον Νίξον, ο οποίος στο ενδιάμεσο είχε κερδίσει μια δεύτερη θητεία χάρη και σε μια σειρά από παρεκκλίσεις», θυμίζει η Αννα Λομπάρντι.

Τα αρχικά «ΗΗ», δηλαδή Χάουαρντ Χαντ στη συγκεκριμένη ατζέντα και ένας τηλεφωνικός αριθμός που ανήκε στον Λευκό Οίκο ήταν η σύνδεση που έψαχνε το FBI για να στρέψει από την πρώτη στιγμή την έρευνά του στο προεδρικό περιβάλλον

Το Scandal Room 214 βρίσκεται στον δεύτερο όροφο του Watergate Hotel και αποτελείται από διάδρομο, μπάνιο, κρεβατοκάμαρα και ένα μικρό μπαλκόνι «με θέα στη διάβαση που οδηγεί στο διπλανό κτίριο στον έκτο όροφο του οποίου στεγάζονταν τότε τα γραφεία των Δημοκρατικών». Για αυτό επέλεξαν να εγκατασταθούν εκεί τη μοιραία βραδιά ο πρώην πράκτορας της CIA Χάουαρντ Χαντ και ο πρώην πράκτορας του FBI Γκόρντον Λίντι. Ο τελευταίος ήταν ο επικεφαλής των «Yδραυλικών του Λευκού Οίκου» (White House Plumbers), ήτοι των μελών της ομάδας που συνέστησε ο Νίξον με στόχο να περιοριστούν οι πολλές «διαρροές» (leaks) στον απόηχο ενός άλλου σκανδάλου: τη διαρροή των Pentagon Papers (από τον Ντάνιελ Ελσμπεργκ), απόρρητων εγγράφων σχετικά με την εμπλοκή, πολιτική και στρατιωτική, των ΗΠΑ στο Βιετνάμ από το 1945 έως το 1967 τα οποία δημοσιεύτηκαν αρχικά από τους New York Times και στη συνέχεια και από την Washington Post.

Η παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον (δεξιά) στην πρώτη σελίδα των New York Times. Αριστερά ο Τζέραλντ Φορντ ο οποίος τον διαδέχθηκε

«Αφορούσαν την προηγούμενη κυβέρνηση: αλλά έκαναν και τον Νίξον να τρέμει, ο οποίος, έχοντας μανία με την επιβολή του Law and Order, του Νόμου και της Τάξης ήταν το πιο επιτυχημένο σύνθημά του, που αργότερα υιοθετήθηκε και από τον Ντόναλντ Τραμπ που έμαθε τόσα πολλά από αυτόν) κατέληξε να παραβιάζει και τον νόμο και την τάξη συστηματικά. Σήμερα ο Λίντι θεωρείται ο εγκέφαλος της άθλιας επιχείρησης στο Watergate. Ωστόσο επρόκειτο απλώς για μια πτυχή σε σχέση με το πολύ πιο περίπλοκο σχέδιό του που αποσκοπούσε στην υπονόμευση μιας πιθανής νίκης των Δημοκρατικών με κάθε μέσο», μας πληροφορεί η Λομπάρντι.

Σκηνικό που… εμπνέει

Στο εσωτερικό του Scandal Room 2014 «γυρίστηκαν επίσης πολλές σκηνές του “Gaslit”, της σειράς για το Watergate με τους πρωταγωνιστές Σον Πεν και Τζούλια Ρόμπερτς να υποδύονται τους Μίτσελ», την ενημέρωσε ο Σάιμον, ο θυρωρός με το καπέλο μπόουλερ του Watergate Hotel. «Αναμένουμε έναν διάσημο συγγραφέα την επόμενη εβδομάδα. Οχι, δεν μπορώ να σας πω ποιος, αλλά έρχεται συχνά εδώ για να γράψει. Λέει ότι το περιβάλλον τον εμπνέει», συμπλήρωσε.

Στους υπόλοιπους χώρους του ξενοδοχείου οι αναφορές στο σκάνδαλο είναι πολλές αλλά διακριτικές. O αριθμός του ρουμ σέρβις, για παράδειγμα, είναι 617-1972, η ημερομηνία της διάρρηξης στα γραφεία των Δημοκρατικών και σύλληψης των «Υδραυλικών». Στα μπρελόκ με τα κλειδιά των δωματίων είναι γραμμένη η φράση «Νo need to break in» (Δεν υπάρχει λόγος να κάνετε διάρρηξη) ενώ πάνω στα μολύβια μια ομολογία ενοχής «I stole that from Watergate» (Αυτό το έκλεψα από το Watergate). Και σε περίπτωση αναμονής στο τηλέφωνο, έως ότου να απαντήσει η ρεσεψιόν, ακούγεται ο Ρίτσαρντ Νίξον να επαναλαμβάνει «I am not a crook», (Δεν είμαι απατεώνας), όπως ο ίδιος υποστήριξε κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συνέντευξης που παραχώρησε τον Νοέμβριο του 1973, εν μέσω του σκανδάλου που τελικά του κόστισε τη προεδρία.