Οταν η Ανγκαράντ Κουρουμαλί μετακόμισε στην Ελλάδα με την οικογένειά της, υπέθετε ότι θα έπρεπε να εγκαταλείψει τη δουλειά της ως γενική γιατρός σε μια πολυάσχολη χειρουργική κλινική στο νότιο Λονδίνο.
Η μετανάστευσή της όμως δεν σήμανε και την απόλυσή της. Συνέχισε να εργάζεται εξ αποστάσεως για το βρετανικό εθνικό σύστημα υγείας (NHS), πραγματοποιώντας από το σπίτι της στην Αθήνα δεκάδες online συναντήσεις με ασθενείς κάθε εβδομάδα. «Αν είμαι online, το γεγονός ότι βρίσκομαι στην Ελλάδα είναι εντελώς άσχετο», λέει στους λονδρέζικους Times η 46χρονη γιατρός.
Η Κουρουμαλί εκπροσωπεί μια νέα γενιά «ψηφιακών νομάδων γιατρών» που αξιοποιούν την τεχνολογία για να εργαστούν από οπουδήποτε στον κόσμο. Όπως γράφουν οι Times, αντί να εγκαταλείψουν το NHS αναζητώντας δουλειά στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, το Ντουμπάι ή οπουδήποτε αλλού, έχουν βρει τρόπο να ζουν εκτός Ηνωμένου Βασιλείου διατηρώντας παράλληλα τις θέσεις εργασίας τους στις βρετανικές υπηρεσίες υγείας.
«Δεν λέω στους ασθενείς: “Καλημέρα από την Ελλάδα”. Εφόσον επικοινωνούμε διαδικτυακά, ούτε εκείνοι δεν περιμένουν να είμαι στην κλινική. Το μόνο ζήτημα είναι η διαφορά ώρας, δύο ώρες, και έτσι υπολογίζω τι ώρα θα καλέσω κάθε ασθενή», λέει στους Times η Κουρουμαλί που, εκτός από την Ελλάδα, έχει εργαστεί εξ αποστάσεως από την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και το Άμστερνταμ.
Εργάζεται στον Όμιλο Hurley, που διοικείται από γιατρούς και δραστηριοποιείται στο Λονδίνο από το 1969. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του ομίλου, η υπηρεσία eConsult «είναι ο κορυφαίος πάροχος διαδικτυακών συμβουλών στο NHS, παρέχοντας στους ασθενείς μια ψηφιακή πύλη επικοινωνίας για ιατρική βοήθεια και συμβουλές».
Οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες eConsult μέσω της εφαρμογής του NHS, ενώ το σύστημα διαθέτει πλατφόρμα ελέγχου συμπτωμάτων, πληροφορίες αυτοβοήθειας και πληροφορίες για φάρμακα. Οι ασθενείς εισάγουν τυχόν συμπτώματα, απαντούν σε ερωτηματολόγια και αναλόγως παραπέμπονται. Εάν πρέπει να μιλήσουν δια ζώσης με γιατρό, αυτός επικοινωνεί μαζί τους εντός 24 ωρών.
Πώς το κάνουν
Η Κουρουμαλί ήρθε στην Ελλάδα το 2018, όταν άλλαξε έδρα η δουλειά του συζύγου της. Όπως λέει στους Times, «ρώτησα τον εργοδότη μου αν θα μπορούσα να συνεχίσω να βλέπω ασθενείς από εκεί. Νόμιζα ότι θα γελούσε μαζί μου, αλλά μου είπε: γιατί όχι; ας το δοκιμάσουμε. Μετά ήρθε η πανδημία και όλοι μεταφερθήκαμε online».
Η 46χρονη γενική γιατρός, που έχει σχεδόν 20 χρόνια εμπειρίας και φυσικά έχει εργαστεί πολλά χρόνια μέσα στην κλινική, συνδυάζει τηλεφωνικές και διαδικτυακές συνομιλίες για να κάνει διάγνωση, να γράψει φάρμακα ή να παραγγείλει εξετάσεις. Αν κάποιος ασθενής της χρειάζεται εξέταση τον παραπέμπει σε γενικό γιατρό που εργάζεται με φυσική παρουσία στην κλινική ή σε κάποιο γιατρό ειδικότητας. Όπως η ίδια περιγράφει στη βρετανική εφημερίδα, οι ασθενείς της όχι μόνο δεν ενοχλούνται από αυτό τον τρόπο δουλειάς αλλά σε πολλές περιπτώσεις το προτιμούν. «Διαπιστώνω ότι κάποιοι ασθενείς ανοίγονται πιο εύκολα από το τηλέφωνο ή το διαδίκτυο», λέει.
Βέβαια, ταξιδεύει ανά τα τακτά διαστήματα στο Λονδίνο και βλέπει από κοντά τους ασθενείς της.
Η τηλεργασία της έχει εγκριθεί από το Γενικό Ιατρικό Συμβούλιο και φυσικά δεν είναι η μόνη γιατρός που δουλεύει με αυτό τον τρόπο. Οι Times του Λονδίνου γράφουν ότι ο όμιλος Hurley απασχολεί γιατρούς που ζουν στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στον Καναδά, στη Νέα Ζηλανδία αλλά όλοι δουλεύουν για το NHS. Γιατρούς – νομάδες απασχολούν και πολλοί άλλοι πάροχοι του βρετανικού Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Ο Ρος Ντάιερ Σμιθ, ένας από τους εταίρους του ομίλου Hurley, εξηγεί στους Times ότι η τηλεργασία κάνει πιο εύκολη τη διαδικασία των ραντεβού με τους ασθενείς, ενώ έχει διευρύνει και τις δυνατότητες προσλήψεων ιατρικού προσωπικού. «Όταν δεν έχεις αρκετούς γιατρούς πρέπει να σκεφτείς διαφορετικούς τρόπους για να λύσεις το πρόβλημα», λέει.
Το ψηφιακό triage βελτιώνει την απόδοση του συστήματος
Αυτό που περιγράφεται παραπάνω είναι ουσιαστικά μια διαδικτυακή διαλογή (triage) των ασθενών, μέσω της οποίας, σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι Times, μειώνεται ο φόρτος εργασίας γιατρών και ιατρείων ενώ παράλληλα οι ασθενείς που πρέπει πραγματικά να εξεταστούν από γιατρό εξυπηρετούνται πιο γρήγορα.
Κάθε μήνα, πέντε εκατομμύρια Βρετανοί μπαίνουν σε λίστα αναμονής τουλάχιστον 15 ημερών για να δουν ένα γιατρό του συστήματος υγείας.
Έχει υπολογιστεί ότι περισσότερες από 1,2 εκατομμύρια ώρες χάνονται κάθε χρόνο λόγω χαμένων ραντεβού σε γιατρούς. Η διαδικτυακή συμβουλευτική μειώνει το χαμένο χρόνο κατά περίπου 60%. Επιπλέον οι Times επικαλούνται έρευνα σύμφωνα με την οποία τα ψηφιακά εργαλεία στην καθημερινή ιατρική πράξη θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν για το NHS περίπου ένα δισεκατομμύριο λίρες σε ετήσια βάση.
e-Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών
Η Βρετανία εφαρμόζει ψηφιακές λύσεις ακόμη και στα επείγοντα: Όπως γράφουν οι Times, το νοσοκομείο Homerton, στο ανατολικό Λονδίνο, δοκιμάζει ένα ψηφιακό σύστημα διαλογής, σε μια προσπάθεια να μειώσει τους χρόνους αναμονής στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Οι ασθενείς χρησιμοποιούν iPad στον χώρο υποδοχής για να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τα συμπτώματα και το ιατρικό ιστορικό τους. Οι απαντήσεις χρησιμοποιούνται για την ιεράρχηση των περιστατικών, την ενημέρωση των γιατρών και την προτεραιοποίηση της φροντίδας.
Τα υπέρ και τα κατά
Στην διάρκεια της πανδημίας, σημαντικό μέρος των επαγγελματιών υγείας στις ΗΠΑ, τηνΒρετανία και αλλού «βγήκε» σε τηλεργασία.
Υπήρξαν αρκετές μελέτες που αξιολόγησαν τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της τηλεργασίας στο χώρο της Υγείας.
Μια ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο Informatics in Medicine Unlocked συνέκρινε τα δεδομένα 14 μελετών και 276 σχετικών επιστημονικών άρθρων, για να καταλήξει σε 10 κατηγορίες πλεονεκτημάτων και 9 κατηγορίες μειονεκτημάτων. Σύμφωνα με την ανάλυση αυτή, τα πιο σημαντικά οφέλη της τηλεργασίας των επαγγελματιών υγείας είναι η διευκόλυνση της παροχής υπηρεσιών, η αύξηση της ικανοποίησης, και η μείωση του κόστους. Τα σημαντικότερα μειονεκτήματα είναι η μη αποδοχή της τεχνολογίας και οι μειωμένες αλληλεπιδράσεις με τους ασθενείς.
Στην Ελλάδα, μόνο τηλεϊατρική
Η Ελλάδα, όταν ξέσπασε η πανδημία, ήταν από τις χώρες που «έκλεισαν» πρώτες εφαρμόζοντας καθολικό lockdown και μάλιστα όχι μόνο μια φορά. Εφαρμόστηκε ευρέως και η τηλεργασία σε πολλούς τομείς, κάποιοι από τους οποίους την συνεχίζουν μέχρι και σήμερα. Η τηλεργασία δεν εφαρμόστηκε στον χώρο της Υγείας.
Στο ΕΣΥ εφαρμόστηκε η «τηλεσυμβουλευτική», με γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας να παρακολουθούν και να συμβουλεύουν ασθενείς εξ αποστάσεως (κυρίως τηλεφωνικά αλλά και διαδικτυακά). Όχι όμως λόγω τηλεργασίας, αλλά επειδή οι ίδιοι οι ασθενείς δεν ήθελαν να πηγαίνουν στις υπηρεσίες ή στα ιατρεία (από φόβο για τον κορονοϊό).
Στη χώρα μας η μόνη εφαρμογή εξ αποστάσεως ιατρικής είναι η τηλεϊατρική, που αφορά κυρίως απομακρυσμένες περιοχές. Οι γιατροί και οι υπηρεσίες των περιοχών αυτών υποστηρίζονται από κεντρικές υπηρεσίες μέσω συστημάτων τηλεϊατρικής για τη φροντίδα περιστατικών που δεν μπορούν να καλυφθούν από τις διαθέσιμες «δια ζώσης» ιατρικές ειδικότητες.