«Το βιβλιαράκι αυτό δεν διεκδικεί λογοτεχνικές ή επιστημονικές δάφνες. Αποτελεί τη γραπτή εκδοχή του προφορικού μου λόγου όταν συναντώμαι με μαθητές του Λυκείου που σκέφτονται την Ιατρική, με φοιτητές της Ιατρικής που προβληματίζονται για την ειδικότητα που θα ακολουθήσουν, με γιατρούς που σε διάφορες φάσεις της πορείας τους μοιράζονται μαζί μου τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους. Η βιβλιογραφία του κειμένου είναι οι προσωπικές μου εμπειρίες, είτε καλές είτε κακές. Γι’ αυτό και υπάρχει μια προφανής υποκειμενικότητα που δεν θέλησα να “στρογγυλέψω”, ώστε να προστατεύσω τον εαυτό μου από τις θεμιτές αντιρρήσεις όσων σκέφτονται διαφορετικά στα επιμέρους θέματα που θίγω»: έτσι προλογίζει το βιβλίο του «Συνάντηση με έναν νέο γιατρό» (Εκδ. Καστανιώτη), ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρης Λινός.
Ο ίδιος, χαρακτηρίζει το βιβλίο του ως «βιβλιαράκι». Στην πραγματικότητα όμως, θα μπορούσε να αποτελέσει τη Βίβλο κάθε επίδοξου, ή νέου, ή και έμπειρου γιατρού, που σε οποιοδήποτε στάδιο της αναζήτησής του κι αν βρίσκεται, χρειάζεται τις γραπτές καταθέσεις κάποιου έμπειρου και ψύχραιμου επιστήμονα, που θα αντικαταστήσει τον πανικό και την αμφιβολία, με λύσεις και γνώσεις.
Χωρισμένο σε κεφάλαια με θέματα όπως «Εκπαίδευση: τώρα αρχίζουν τα δύσκολα», «Πρόσεχε τον ασθενή σου / Την οικογένειά σου / Τον εαυτό σου», «Μια τελευταία συμβουλή», το βιβλίο είναι σα να σε παίρνει από το χέρι και να σε μυεί στο συναρπαστικό σύμπαν της Ιατρικής.
Ο Δημήτρης Λινός κρατά την υπόσχεση που δίνει στον πρόλογο και προσφέρει όχι μία αφ’ υψηλού αφήγηση, αλλά μία εγκάρδια όσο και εμπεριστατωμένη καθοδήγηση σε όσους τη χρειάζονται. Και είναι πολλοί!
«Γίνε ο καλύτερος γιατρός στον κόσμο»
«Αποφάσισες να γίνεις γιατρός; Συγχαρητήρια; Δεν είμαι σίγουρος. Ναι, θα έχεις τις χαρές της άμεσης θεραπείας του πόνου, ναι, θα σώζεις ζωές, ναι, θα σε ευγνωμονούν οι ασθενείς και οι οικογένειές τους, ναι, σε κάποιες φάσεις θα αισθανθείς Θεός… Οχι, δεν θα γίνεις πλούσιος, όχι, δεν θα γίνεις καλός γονιός, όχι, δεν θα αναγνωρισθούν οι αγρυπνίες σου δίπλα στον άρρωστο, όχι, δεν θα κάνεις ποτέ καλές διακοπές. Θα νιώσεις τις δάφνες της εισόδου σου στην Ιερουσαλήμ, αλλά και την προδοσία από τους ίδιους τους ευεργετηθέντες ασθενείς σου. Ισως και τον ψυχικό θάνατό σου, με λίγες τις πιθανότητες της ανάστασής σου. Τουλάχιστον όμως, αφού αποφάσισες να γίνεις γιατρός, γίνε ένας πολύ καλός γιατρός. Ο καλύτερος γιατρός στον κόσμο!».
«Η καλή Ιατρική Σχολή»
«Αν είσαι ένας νέος που άρχισες, ή ακόμα και τελείωσες, την Ιατρική χωρίς ποτέ να την αγαπήσεις πραγματικά, αλλά για να ικανοποιήσεις ίσως τις φιλοδοξίες των γονιών σου, τώρα είναι η ευκαιρία να σταματήσεις και να συνεχίσεις με αυτό που πραγματικά η καρδιά σου ζητάει. Αντίθετα, αν η επιθυμία να υπηρετήσεις μέσω της Ιατρικής το συνάνθρωπό σου φούντωσε σπουδάζοντας μια άλλη επιστήμη, τώρα έχεις τη δυνατότητα να συνεχίσεις σε μια μεταπτυχιακή ιατρική σχολή τετραετούς φοίτησης».
«Βέβαια, η φοιτητική ζωή προσφέρει διαφορετικές δυνατότητες όχι μόνο για ακαδημαϊκή αλλά και για πνευματική ανάπτυξη. Είναι μοναδική ευκαιρία, την περίοδο που είσαι φοιτητής, να ανακαλύψεις την καλή μουσική, την καλή ζωγραφική και γλυπτική, την καλή λογοτεχνία και ποίηση. Είναι μοναδική ευκαιρία να επισκεφθείς τα μοναστήρια του Αγίου Όρους (ή τα αντίστοιχα γυναικεία μοναστήρια στην Ελλάδα, τη Ρωσία, την Αγγλία κ.α.) και να γνωρίσεις μερικούς σπάνιους ανθρώπους που θα σε βοηθήσουν να απαντήσεις στα πιο βαθιά και δύσκολα ερωτήματα για τη ζωή σου. Οι νέοι σου φίλοι στην Ιατρική Σχολή, οι καθηγητές σου όλων των βαθμίδων, πάντα θα έχουν κάτι κάτι καινούργιο να σε μάθουν. Γνώρισέ τους καλύτερα. Οι περισσότεροι φοιτητές της Ιατρικής γοητεύονται γρήγορα από τις κλινικές ειδικότητες του χειρουργού, του καρδιολόγου, του παιδιάτρου, του ψυχιάτρου. Λιγότεροι ενθουσιάζονται με τη Μικροβιολογία, την Παθολογική Ανατομική ή τις άλλες «εργαστηριακές» ειδικότητες. Είναι ευκαιρία όμως, ως φοιτητής, να ανακαλύψεις τις χαρές και τις δυνατότητες μιας άλλης Ιατρικής, που δεν απευθύνεται σε μεμονωμένα άτομα αλλά στους πολλούς».
«Ειδικότητα: Η Αμερική είναι μονόδρομος»
«Ο κυριότερος λόγος για την ανωτερότητα του αμερικανικού συστήματος εκπαίδευσης στις ιατρικές ειδικότητες είναι ότι από τον πρώτο χρόνο άμεσα σε «ρίχνει στο πέλαγος να κολυμπήσεις», σε κάνει γρήγορα αυτοδύναμο γιατρό.Να πάρουμε ως παράδειγμα την ειδικότητα της Χειρουργικής. Τον πρώτο χρόνο το πρόγραμμα υποχρεούται να σε εκπαιδεύσει προκειμένου να σου επιτρέψει να κάνεις μόνος σου απλά χειρουργεία. Προοδευτικά τον δεύτερο χρόνο πιο σύνθετα και ούτω καθεξής. Μάλιστα τον πέμπτο χρόνο, ως chief resident, θα έχεις ανεξάρτητη ομάδα και δικαιώματα να χειρουργείς μόνος σου. Είναι πολύ διαφορετικό να κάνεις μια σκωληκοειδεκτομή κάτω από την ευθύνη και την επίβλεψη κάποιου άλλου και διαφορετικό να έρθεις σε επαφή με τους αγχωμένους γονείς και το παιδί τους, που εμφάνισε πόνο στην κοιλιά του, και να πάρεις απόφαση ότι χρειάζεται χειρουργείο και μόνος σου να το πραγματοποιήσεις».
Μια τελευταία συμβουλή
«Ψάξε και αφιέρωσε χρόνο για να γνωρίσεις αυτή την άλλη θεώρηση της Ιατρικής, μια διαφορετική πορεία από εκείνη που ακολουθήσαμε οι περισσότεροι. Ίσως τότε να μην είσαι μόνο ο καλύτερος γιατρός του κόσμου αλλά και ο πιο ευτυχισμένος γιατρός του κόσμου».
Κουβεντιάζοντας με τον Δημήτρη Λινό
-Πώς ήταν η εμπειρία της συγγραφής ενός τέτοιου βιβλίου;
«Βγήκε πολύ εύκολα και αβίαστα σε σύγκριση με τα επιστημονικά συγγράμματα που απαιτούν πολύ χρόνο και πλούσια βιβλιογραφία. Βγήκε τόσο φυσικά, σε βαθμό ύποπτο και ύπουλο, γιατί κάτι μου λέει ότι θα θέλω να το ξανακάνω…».
-Ποια παγίδα αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι νέοι γιατροί;
«Ειδικά στην Ελλάδα, πρέπει να δουν προσεκτικά ποιες είναι όλες οι ειδικότητες, να πληροφορηθούν και για τις νέες, και να μην πάνε στα τυφλά, στις πιο “δημοφιλείς”. Βλέπουν για παράδειγμα, τον χειρουργό παθολόγο μέσα στο ωραίο του γραφείο, με τους πολλούς ασθενείς. Και δεν βλέπουν τους παθολογοανατόμους, που συνήθως βρίσκονται στα υπόγεια και δεν τους προσέχει κανένας, ενώ κάνουν πολύ σημαντική δουλειά. Ή οι ακτινολόγοι, δυστυχώς δεν έχουν τον σεβασμό που τους αναλογεί, ενώ είναι μία ειδικότητα που σου δίνει το προνόμιο να βρίσκεσαι στο σπίτι σου, με πέντε οθόνες ανοιχτές, να “διαβάζεις” τις απεικονιστικές εξετάσεις και να αμείβεσαι μια χαρά».
-Αλλες δημοφιλείς ειδικότητες στην Ελλάδα;
«Σίγουρα οι παιδίατροι, με διαφορά. Είναι μία πολύ παλιά αντίληψη που ακολουθεί και τις νέες γενιές. Ολοι θέλουν να γίνουν παιδίατροι. Ισως γιατί τα αντίστοιχα νοσοκομεία έχουν μεγάλο κύρος. Ομως ένας νέος γιατρός μέσα στη βιασύνη του, δεν σκέφτεται πόση αφοσίωση χρειάζεται μία τέτοια ειδικότητα, και ότι θα έχει την κάθε αγχωμένη μαμά να τον ξυπνά μέσα στη νύχτα επειδή το παιδί της έβηξε λιγάκι».
-Οπότε δημιουργείται συνωστισμός σε ορισμένες ειδικότητες και άλλες παραμένουν αφανείς…
«Εχουμε μία κατασπατάληση των πολύ έξυπνων γιατρών στις ίδιες και στις ίδιες ειδικότητες, ενώ για να βρεις ικανό και ταλαντούχο γιατρό σε κάποιες άλλες, πρέπει να κάνεις τεράστια έρευνα».
-Στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη το κατάλοιπο «γίνε γιατρός για να γίνεις πλούσιος»;
«Σίγουρα ναι. Το πιο συχνό έγκλημα που κάνουν οι γιατροί, είναι που επιμένουν να κάνουν με το ζόρι και τα παιδιά τους γιατρούς. Ετσι όμως, τα παιδιά γίνονται δυστυχισμένα, γιατί είτε δεν θέλουν, είτε δεν αντέχουν να γίνουν γιατροί. Αλλωστε, ο μύθος του πλούσιου γιατρού είναι όντως μύθος και περιορίζεται σε λίγους γιατρούς. Οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι φαρμακοβιομηχανίες που έχουν ραγδαία εξάπλωση και στοχεύουν στο μεγάλο κέρδος, κρατούν τις αμοιβές των γιατρών σε χαμηλότερα επίπεδα, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και διεθνώς. Η ανεργία είναι τέτοια, που έρχομαι σε πάρα πολύ δύσκολη θέση όταν βλέπω συναδέλφους 35, 40 και 45 ετών να με παρακαλούν να έρθουν να εργαστούν, μόνο και μόνο για να φορέσουν τη λευκή μπλούζα. Και να ‘χουν από πίσω και τον πεθερό που καμαρώνει που έχει γαμπρό γιατρό και περιμένει να δει τη Μερσεντές».
-Ποια η άποψή σας για τις ξένες τηλεοπτικές σειρές που εξελίσσονται σε νοσοκομεία, όπως το «Grey’s Anatomy»;
«Στο συγκεκριμένο σίριαλ κάνουν πάρα πολύ καλή δουλειά. Επειδή όμως συμπάσχω με τους ασθενείς μου κάθε μέρα, όταν είμαι σπίτι και προσπαθώ να χαλαρώσω, δεν αντέχω να δω κάτι τέτοιο, λέω “όχι άλλο!”. Εχει όμως ενδιαφέρον, τόσο στην επιστημονική προσέγγιση, όσο και στον τρόπο που παρουσιάζονται τα ερωτικά των ηρώων-αν και θεωρώ ότι υπάρχει μία δόση υπερβολής εκεί. Σίγουρα είναι ανθρώπινο και φυσικό, όταν βρίσκεσαι συνέχεια στον ίδιο χώρο με κάποιους ανθρώπους να προκύψουν και ερωτικές σχέσεις. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, πολλοί γιατροί συνήθιζαν να παντρεύονται νοσηλεύτριες».
Ποιος είναι:
Ο Δημήτρης Λινός είναι διευθυντής της χειρουργικής κλινικής του Ομίλου «Υγεία», governor του Αμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών και καθηγητής χειρουργικής στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Info:
Το βιβλίο του Δημήτρη Λινού «Συνάντηση με έναν νέο γιατρό» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2019 στη μεγάλη αίθουσα του κεντρικού κτιρίου του ΕΚΠΑ. Μίλησαν οι: Μελέτιος – Αθανάσιος Δημόπουλος (πρύτανης του ΕΚΠΑ), Βενετσάνα Κυριαζοπούλου (πρύτανις του Πανεπιστημίου Πατρών), Αχιλλέας Γραβάνης (καθηγητής της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης), Γεώργιος Χρούσος (ομότιμος καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ), Ανδρέας Καρταπάνης (διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου “Υγεία”).