Πρόκειται για μία αλυσίδα γεγονότων: Η θερμοκρασία ανεβαίνει. Ο θερμότερος καιρός δίνει σήμα στα φυτά να ανθίσουν γρηγορότερα. Έτσι, η εποχή της γύρης ξεκινά νωρίτερα και διαρκεί περισσότερο. Έπειτα είναι και οι εκπομπές του θερμοκηπίου που αυξάνουν τα ατμοσφαιρικά επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για αέριο που διεγείρει τα φυτά να αυξήσουν την παραγωγή και την απελευθέρωση της γύρης.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ακόμη και χώρες όπου ήταν κάποτε ψυχρές και… ελεύθερες από γύρη, βλέπουν την χλωρίδα τους να αλλάζει καθώς το θερμόμετρο ανεβαίνει.
Ο Dr. Karl Nadeau, πρόεδρος του Τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ, είναι μόνον ένας από τους ειδικούς που έχει ξεκλειδώσει εδώ και χρόνια την …αλυσίδα των γεγονότων που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση των εποχικών αλλεργιών. Και όπως άλλοι συνάδελφοι του έτσι και ο ίδιος, γνωρίζει καλά ότι η κλιματική κρίση λειτουργεί όπως ο επιταχυντής, φέρνοντας την ανθρωπότητα πιο κοντά σε ένα θέμα που σύντομα θα αποτελεί ένα ακόμη μείζον ζήτημα δημόσιας Υγείας.
Το μέλλον, όπως τουλάχιστον καταγράφεται από τα προβλεπτικά μοντέλα, επιβεβαιώνει τους επιστήμονες. Σχετική μελέτη έδειξε πως ο αριθμός των ανθρώπων που αντιδρούν στο αγριόχορτο θα υπερδιπλασιαστεί στην Ευρώπη, από 33 σε 77 εκατομμύρια έως το 2041. Μάλιστα, η ανοδική αυτή τάση θα καταγραφεί και σε χώρες όπου οι εποχικές αλλεργίες είναι σχετικά ασυνήθιστες (π.χ. Γερμανία, Γαλλία, Πολωνία).
Και όπως είναι φυσικό, η Γηραιά Ήπειρος δεν είναι ούτε θα είναι η εξαίρεση αλλά τμήμα του παγκόσμιου κανόνα. Το 2018 από αλλεργική ρινίτιδα υπέφερε το 8,8% του ενήλικου πληθυσμού στις ΗΠΑ. Τρία μόλις χρόνια μετά το ίδιο ποσοστό είχε εκτοξευθεί στο 25%, με τις επιστημονικές παρατηρήσεις να συνεχίζονται.
Το κόστος της παρατεταμένης άνοιξης
Στη Βόρεια Αμερική έχει παρατηρηθεί πως η περίοδος της γύρης ξεκινά πλέον 20 ημέρες νωρίτερα και διαρκεί οχτώ ημέρες περισσότερο. Και όπως όλα δείχνουν, η παρατηρούμενη αυτή διαταραχή στις εποχές, σε συνδυασμό με το γεγονός πως η παραγωγή γύρης είναι αυξημένη κατά 21%, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την ανοδική τάση των ατόμων που υποφέρουν από αλλεργίες.
Όμως, τα ενοχλητικά συμπτώματα συχνά «κλέβουν» την ενέργεια εκείνων που πάσχουν από αυτά ενώ παράλληλα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους δαπανώνται σημαντικοί πόροι. Μάλιστα, το Αμερικανικό Κολλέγιο Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας παραθέτει σχετικά δεδομένα, αναδεικνύοντας μίας άλλη διάσταση του ίδιου προβλήματος.
Ερευνητές στη Σουηδία διεξήγαγαν το 2016 μια μελέτη που ανέλυε τον οικονομικό αντίκτυπο της αλλεργικής ρινίτιδας. Τί διαπίστωσαν; Η χαμηλή παραγωγικότητα ή οι απουσίες από την εργασία και η ιατρική περίθαλψη κοστίζουν ετησίως 1,43 δις δολάρια στη Σουηδία. Μια ακόμη μελέτη επίσης, κατέληξε πως η ιατρική αντιμετώπιση των εποχικών αλλεργιών στις Ηνωμένες Πολιτείες κοστίζει 3,4 δις δολάρια κατ’ έτος.
Τι… ξυπνά τις αλλεργίες;
Σε αλλεργικούς ανθρώπους, με την εισπνοή της γύρης, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνη Ε και προκαλούν την απελευθέρωση χημικών ουσιών όπως η ισταμίνη, τα λευκοτριένια και οι προσταγλανδίνες, σημειώνουν η Παθολόγος και Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η βιολόγος, Παναγιώτα Ζαχαράκη.
Όπως οι ίδιες εξηγούν, αντλώντας δεδομένα από το Harvard Health Publishing, αυτές οι χημικές ουσίες τελικά εξαπλώνονται στους ιστούς, τα μάτια, τη μύτη, το λαιμό και τους πνεύμονες. Η υπερβολική έκθεση στη γύρη μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στο ανοσοποιητικό σύστημα και να προκαλέσει τα κύρια συμπτώματα αλλεργίας, όπως φτέρνισμα, υγρά μάτια, ενόχληση στο λαιμό, ρινική συμφόρηση, συριγμό και βήχα. Οι αλλεργίες μπορεί σπάνια να προκαλέσουν θόλωση της διαύγειας. Τα συμπτώματα αλλεργίας συχνά διαταράσσουν τον ύπνο και κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται κουρασμένοι και ευερέθιστοι.
Όσο για τα συμπτώματα, αυτά ποικίλλουν ως προς τη σοβαρότητα και τη διάρκεια, ανάλογα με την ιδιαίτερη ευαισθησία στη συγκεκριμένη γύρη και την ποσότητα της έκθεσης. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα αλλεργίας μόνο κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης διάρκειας της αλλεργικής περιόδου, για μερικές ημέρες ή εβδομάδες.
Η αντίδραση στη γύρη μπορεί επίσης να διαφέρει από χρόνο σε χρόνο λόγω των καιρικών αλλαγών. Τα επίπεδα γύρης αυξάνονται όταν το κλίμα είναι πιο ξηρό και πέφτουν όταν υπάρχει περισσότερη βροχή.
Πως αντιμετωπίζονται;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων αλλεργίας, υπογραμμίζουν οι κ.κ. Ψαλτοπούλου και Ζαχαράκη. Γενικά προτείνεται η θεραπεία των συμπτωμάτων με το πρώτο σημάδι ενόχλησης στη μύτη, στο λαιμό ή φαγούρας στα μάτια, ώστε να γίνει η διαχείρισή της προτού βγει εκτός ελέγχου..
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει αντισταμινικά, αποσυμφορητικά και ρινικά στεροειδή. Τα αντιισταμινικά και τα αποσυμφορητικά είναι μερικές φορές αρκετά για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα αλλεργίας. Αν αυτό είναι ανεπαρκές, τότε ο συνδυασμός αντιισταμινικών και ρινικών στεροειδών είναι το επόμενο βήμα. «Εάν τα συμπτώματα αλλεργίας σας είναι σοβαρά ή δεν ανακουφίζονται επαρκώς, ο θεράπων ιατρός μπορεί να επιλέξει ένα προληπτικό σχήμα ανοσοθεραπείας, που χορηγείται με τη μορφή ενέσεων ή υπογλώσσια. Αυτά δεν εξαλείφουν την αλλεργία, αλλά αλλάζουν την ανοσολογική σας απόκριση για καλύτερη ανοχή και αποτελεσματικότητα», προσθέτουν οι ίδιες.
Ένας άλλος τρόπος για την πρόληψη των συμπτωμάτων είναι η μείωση της έκθεσης στη γύρη. «Για παράδειγμα, κρατήστε τα παράθυρά σας κλειστά και περιστασιακά ενεργοποιήστε το κλιματιστικό (και καθαρίστε τα φίλτρα κλιματισμού) για να βοηθήσετε στην απομάκρυνση της γύρης από τον εσωτερικό αέρα. Περιορίστε τις δραστηριότητές σας στον εξωτερικό χώρο, κυρίως από το πρωί μέχρι νωρίς το απόγευμα. (Η γύρη είναι συνήθως υψηλότερη από περίπου 4 π.μ. έως το μεσημέρι). Εάν βρίσκεστε έξω όταν η γύρη είναι υψηλή, φορέστε μια μάσκα, η οποία μπορεί να μπλοκάρει το 70% έως 80% της γύρης. Όταν μπείτε μέσα, κάντε αμέσως ντους και πλύνετε τα ρούχα σας για να κρατήσετε τη γύρη έξω από τον εσωτερικό αέρα», καταλήγουν.