«Κάν’ το όπως οι Νορβηγοί». Χωρίς σεξιστικό υπονοούμενο, αυτό θα μπορούσε να ήταν το μότο για το πώς να σχεδιάσεις μια κυβερνητική πολιτική προώθησης των ηλεκτρικών. Κι αυτό γιατί τα πρόσφατα χρόνια, αν υπάρχει μια χώρα-μοντέλο στην ενθάρρυνση του κοινού στο να στραφεί προς τα EV (Electric Vehicles), δεν είναι άλλη από αυτή στο μακρινό βορρά. Και τι, ε; Σε μια χώρα όπου το κρύο δεν αστειεύεται και που, ως γνωστόν, το κρύο είναι ο μεγάλος εχθρός των μπαταριών. Εκεί, λοιπόν, τα πρώτα δέκα σε πωλήσεις μοντέλα δεν είναι άλλα από ηλεκτρικά. Μη φανταστείτε, ωστόσο, ότι σύσσωμη η νορβηγική κοινωνία αγκάλιασε τα EV μόνο επειδή διαπνέεται σφόδρα από περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Δεν παίρνω όρκο, μπορεί να συμβαίνει κι αυτό, όμως, τα αγκάλιασε επιπλέον επειδή η αγορά τους συνοδεύτηκε από πειστικά κίνητρα.
Μεταξύ άλλων, περιελάμβαναν πραγματικά γενναίες επιδοτήσεις (γενικώς, τα EV παραμένουν δυσανάλογα ακριβά σε σχέση με τα αυτοκίνητα με μηχανές εσωτερικής καύσης), δεν επιβαρύνονταν φορολογικά, πλήρωναν κατά 50% λιγότερα διόδια, είχαν δωρεάν πρόσβαση στα φέρι-μποτ που διασχίζουν τα νορβηγικά φιορδ, και είχαν ελεύθερη πρόσβαση στις λεωφορειολωρίδες. Ολα αυτά, last year, κατά την κλασική ατάκα.
Η κυβέρνηση είχε προαναγγείλει πως από το 2023 οι φόροι θα επέστρεφαν, όπως και ότι οι κάτοχοι ηλεκτρικών θα υποχρεούνται, όπως ισχύει και στην Ολλανδία, να πληρώνουν έναν εφάπαξ φόρο αναλογικό με το βάρος των αυτοκινήτων τους (τα EV ζυγίζουν, υπό το βάρος των μπαταριών, πολύ περισσότερο από τα «συμβατικά»). Συγκεκριμένα, πλέον χρεώνονται με 12,5 κορόνες (δηλαδή 1,2 ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία) ανά κιλό.
Με μια πρόχειρη αριθμητική, αυτό μεταφράζεται, ας πούμε, για ένα ηλεκτρικό που ζυγίζει 2.000 κιλά, σε μια επιβάρυνση 1.800 ευρώ – τα πρώτα 500 κιλά απαλλάσσονται από τον υπολογισμό. Επιπλέον, άλλα επιμέρους προνόμια των ηλεκτρικών ή περιορίστηκαν ή κόπηκαν τελείως, όπως το όφελος των εταιρειών που είχαν 20 μείωση φόρου στην αγορά ηλεκτρικών.
Ετσι, λοιπόν, τον Ιανουάριο του 2023 οι πωλήσεις των EV σημείωσαν πτώση της τάξης του 77% σε σχέση με τις αντίστοιχες του 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία του Inside EVs. Οι αριθμοί δείχνουν πως ταξινομήθηκαν μόνο 1.860 ηλεκτρικά αυτοκίνητα τον πρώτο μήνα της νέας χρονιάς (σε σχέση με τα 7.957 του περασμένου Γενάρη). Γενικότερα, οι πωλήσεις καινούργιων αυτοκινήτων στη Νορβηγία το ’23 σημειώνουν το χαμηλότερο ιστορικό τους από το μακρινό 1962.
Η επίσημη Αρχή, η OFV (Norwegian Road Federation) ερμήνευσε την πτώση, αφενός στην πανδημία, στην έλλειψη μικροαγωγών και στη διατάραξη της βιομηχανικής αλυσίδας –ΟΚ, αυτά υπήρχαν και πέρυσι–, αφετέρου στην επιβολή ΦΠΑ 25% στα ηλεκτρικά από την 1η Ιανουαρίου. Για παράδειγμα, με τις νέες ρυθμίσεις, όποιο EV κοστίζει περισσότερες από 500.000 κορόνες, δηλαδή 45.000 ευρώ και πάνω. Ετσι εξηγείται, όπως ήταν αναμενόμενο, ότι οι Νορβηγοί έσπευσαν να αγοράσουν αυτοκίνητο μέχρι τον Δεκέμβριο της περασμένης χρονιάς. Ο οργανισμός επιφυλάχθηκε να προβλέψει εάν η πτώση πωλήσεων θα συνεχιστεί και την άνοιξη.