Εχουμε συνηθίσει να βλέπουμε ηθοποιούς άστατους όταν πρόκειται για τη δημόσια στάση τους. Πάρτε για παράδειγμα την Εμα Τόμσον, δυναμικό μέλος του κινήματος «Extinction Rebellion» τη μια στιγμή και την άλλη να φωτογραφίζεται στην πρώτη θέση ενός ρυπογόνου αεροπλάνου. Αλλά, η ταχύτητα με την οποία οι νεαροί άγνωστοι ηθοποιοί των οποίων η λαμπερή καριέρα ξεκίνησε από τα σίκουελ του «Χάρι Πότερ» στράφηκαν αυτή την εβδομάδα ενάντια στη δημιουργό του, Τζ.Κ. Ρόουλινγκ, μετά από δηλώσεις της που θεωρήθηκαν τρανσφοβικές, είναι εκπληκτική.
Ο πρώτος, που φώναξε «expelliarmus» («αφοπλίζω τον αντίπαλο», ένα από τα μαγικά προστάγματα του Χάρι Πότερ και της παρέας του) στη λογοτεχνική του «μάνα», ήταν ο ίδιος ο μικρός μάγος, ο 30χρονος, σήμερα, Ντάνιελ Ράντκλιφ -πρόσφατα συμμετείχε και στις ταινίες «Guns Akimbo», «Απόδραση από την Πρετόρια» και «Playmobil: The Movie»- απαντώντας σε tweets που απηύθυνε η Ρόουλινγκ στους 14,5 εκατ. ακολούθους της, σχετικά με την εμμηνόρροια τα οποία θεωρήθηκαν τρανσφοβικά.
Το περασμένο Σάββατο η αγγλίδα συγγραφέας μοιράστηκε στον λογαριασμό της στο Twitter έναν σύνδεσμο προς άρθρο με τίτλο: «Δημιουργία ενός πιο ισότιμου κόσμου μετά την COVID-19 για άτομα με εμμηνόρροια» και σχολίασε: «”Ατομα με εμμηνόρροια”. Είμαι σίγουρη ότι υπήρχε μια λέξη γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Κάποιος να με βοηθήσει…Wumben? Wimpund? Woomud?» για να εισπράξει την κατσάδα του Ράντκλιφ.
«Οι τρανσέξουαλ γυναίκες είναι γυναίκες», της απάντησε, προσθέτοντας ότι ούτε ο ίδιος, ούτε η «Τζο», όπως αναφέρεται στη Ρόουλινγκ, είναι ειδικοί σε τέτοια θέματα. (Εκτός, φυσικά, από το γεγονός ότι εκείνη είναι γυναίκα ενώ εκείνος δεν είναι, σημειώνει η Telegraph.)
Ο Ράντκλιφ επισύναψε στο tweet του και ένα ολόκληρο άρθρο, εξηγώντας τη λογική του. Στη συνέχεια, πρόσθεσε κάτι που ακούγεται σαν να την αποκηρύσσει δημόσια: «Σε όλους τους ανθρώπους που τώρα αισθάνονται ότι η εμπειρία τους από τα βιβλία έχει αμαυρωθεί ή μειωθεί, λυπάμαι βαθιά για τον πόνο που σας προκάλεσαν αυτά τα σχόλια».
Η δήλωσή του θα πρέπει να πλήγωσε τη Ρόουλινγκ αλλά το Όσκαρ δαγκώματος του χεριού που σε ταΐζει σίγουρα θα πρέπει να πάει στην Εμα Γουάτσον, η οποία υποδύθηκε την Ερμιόνη Γκρέιτζερ. Περίμενε περισσότερο από τον Ράντκλιφ για να στρέψει το ραβδί της ενάντια στη Ρόουλινγκ, τόσο που η συγγραφέας του Χάρι Πότερ είχε χρόνο να δημοσιεύσει την Τετάρτη ένα έντονα προσωπικό δοκίμιο με το οποίο υπερασπίζεται τις απόψεις της της σε θέματα τρανσέξουαλ.
Σε αυτό, αποκάλυψε ότι η ανησυχία της για το κατά πόσο είναι ασφαλείς οι χώροι μόνο για γυναίκες έχει τις ρίζες της στην εμπειρία της ενδοοικογενειακής βίας που βίωσε κατά τη διάρκεια του πρώτου σύντομου γάμου της με τον πορτογάλο φοιτητή δημοσιογραφίας Χόρχε Αράντας, πατέρα της κόρης της, Τζέσικα, και στη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη στα 25 της χρόνια.
Κάποιοι αμφισβήτησαν το κίνητρο της Ρόουλινγκ για την αποκάλυψη μιας τέτοιας προσωπικής ιστορίας αυτή τη στιγμή αλλά, πέραν αυτού, επισημαίνει η Telegraph, αυτά ακριβώς είναι τα εγκλήματα κατά των γυναικών που η Γουάτσον καταδικάζει συμμετέχοντας ενεργά στο κίνημα #MeToo. Τον Σεπτέμβριο του 2014, μάλιστα, καταχειροκροτήθηκε σε ημερίδα των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη για την ισότητα των δύο φύλων.
Επομένως, θα περίμενε κανείς ότι, στα δημόσια σχόλια της για τη Ρόουλινγκ, η Γουάτσον θα μπορούσε να είχε αναφερθεί στο θάρρος κάποιας, την οποία μόλις πρόσφατα είχε αναφέρει ως «μια εμπνευσμένη γυναίκα», να αποκαλύψει ότι επέζησε μετά από κακοποίηση.
Ωστόσο, η νεαρή ηθοποιός δεν έκανε καμιά αναφορά στο post που ανέβασε λίγες ώρες μετά τη δημοσίευση της Ρόουλινγκ για τον βασανισμό που είχε υποστεί εκείνη: «Τρανς άνθρωποι είναι εκείνοι που δεν κρύβουν ότι είναι και αξίζουν να ζήσουν τη ζωή τους χωρίς να τους ρωτούν ή να τους λένε συνεχώς ότι δεν είναι αυτοί που λένε ότι είναι», έγραψε.
Τα λόγια της υποδηλώνουν ότι μπορεί να μην έχει διαβάσει πραγματικά το δοκίμιο της Ρόουλινγκ, σίγουρα όχι τα κομμάτια για την κακοποίηση που υπέστη, ούτε για τις απειλές θανάτου που έλαβε από τρανς ακτιβιστές, και προφανώς όχι το τμήμα όπου δηλώνει: «Θέλω να είμαι πολύ ξεκάθαρη εδώ: Ξέρω ότι η μετάβαση θα είναι μια λύση για μερικούς ανθρώπους που νιώθουν δυσφορία για το φύλο τους».
Αντ ‘αυτού, η Γουάτσον σπεύδει να διαβεβαιώσει τους δικούς της «trans» ακολούθους ότι «εγώ και πάρα πολλοί άλλοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο σας βλέπουν, σας σέβονται και σας αγαπούν γι’ αυτό που είστε»».
Πρόκειται για πολύ σημαντικά λόγια, ειδικά γιατί ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια του «Μήνα LGBT Pride», και υποστηρίχθηκαν με δωρεές σε δύο φιλανθρωπικά ιδρύματα, τα «Mermaids» και «Mama Cash», που βοηθούν τους νέους που θέλουν να αλλάξουν φύλλο. Ωστόσο, φαίνεται ότι ηθοποιοί, που θα ήταν αδύνατον να έχουν μια δημόσια πλατφόρμα έκφρασης χωρίς την βοήθεια της Τζ.Κ. Ρόουλινγκ (προσθέστε και τις Ιβάνα Λιντς – Λούνα Λάβγκουντ και Μπόνι Ράιτ – Τζίνι Γουέσλι, στις ταινίες του «Χάρι Πότερ», που ήταν υπερδραστήριες αυτή την εβδομάδα στο Twitter), ενδιαφέρονται περισσότερο να στείλουν ένα μήνυμα στους θαυμαστές τους παρά για τη συμμετοχή του ευεργέτη τους σε μια συζήτηση λεπτών αποχρώσεων.
Στην προσπάθεια τώρα να απαντήσει κανείς στο ερώτημα γιατί στρέφονται με τόσο βίαιο τρόπο κατά της Ρόουλινγκ, η εμπειρία του Τιμοτέ Σαλαμέ μπορεί να είναι χρήσιμη, γράφει ο Πίτερ Στάνφορντ στην Telegragh. Ο Σαλαμέ πρωταγωνιστεί στην τελευταία ταινία του Γούντι Αλεν «Μια βροχερή ημέρα στη Νέα Υόρκη». Οταν η ταινία ήταν έτοιμη να κυκλοφορήσει επανεμφανίστηκε στα media η διαμάχη σχετικά με τις κατηγορίες της κόρης του Γούντι Αλεν και της Μία Φάροου, Ντίλαν, ότι την είχε κακοπoιήσει σεξουαλικά πριν από δύο δεκαετίες όταν ήταν επτά ετών.
Αν και η υπόθεση δεν έφθασε ποτέ στο δικαστήριο διότι δεν βρέθηκαν αξιόπιστα στοιχεία εναντίον του Γούντι Αλεν, το όνομά του αμαυρώθηκε. Στην αυτοβιογραφία του «Apropos of Nothing», ο Αλεν γράφει ότι ο Σαλαμέ, που ήταν υποψήφιος για Οσκαρ με την ταινία «Call Me By Your Name», είπε στην αδελφή του σκηνοθέτη ότι σκόπευε να απομακρυνθεί, για να μην καταστρέψει τις πιθανότητές του να βραβευτεί…
Από την πλευρά της, η Ρόουλινγκ δεν έχει δώσει καμία απάντηση στις επικρίσεις των προστατευόμενών της, ωστόσο οι ηθοποιοί που σπεύδουν να απορρίψουν τη Ρόουλινγκ, δεν περιορίζονται μόνο στο καστ των σίκουελ του «Χάρι Πότερ». Ο Εντι Ρέντμεϊν, ο οποίος είχε ήδη ένα Οσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του άγγλου φυσικού Στίβεν Χόκινγκ στην ταινία «Η Θεωρία των Πάντων» όταν υποδύθηκε τον Νιουτ Σκαμάντερ στα «Φανταστικά Ζώα και Πού Βρίσκονται» και «Φανταστικά Ζώα: Τα Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ» της Ρόουλινγκ, ανταποκρίθηκε ταχύτατα: «Ο σεβασμός στους τρανσέξουαλ παραμένει πολιτιστική επιταγή», δήλωσε ο ηθοποιός που ενσάρκωσε τη Λίλι Ελμπε στο «Κορίτσι από την Δανία», έναν από τους πρώτους διεμφυλικούς που προχώρησαν σε αλλαγή φύλου.
Ως κάποιος που γνώριζε την κακοποίηση που έχουν υποστεί «τρανσέξουαλ φίλοι και συνάδελφοι», συνέχισε ο Ρέντμεϊν, «θέλω να καταστήσω απολύτως σαφές πού βρίσκομαι. Διαφωνώ με τα σχόλια της Τζο».
Για να είμαστε δίκαιοι, τα σχόλιά του έγιναν προτού η Ρόουλινγκ αναφέρει λεπτομέρειες για την κακοποίηση που υπέστη η ίδια, αλλά ο Ρέντμεϊν δεν θεώρησε απαραίτητο να επιστρέψει στο θέμα για να εκφράσει δημόσια τη συμπάθειά του στη συγγραφέα.
Ίσως αυτό που συμβαίνει τελικά να είναι ένα κλασικό χάσμα γενεών. Πολλές οικογένειες που συγκεντρώθηκαν γύρω από ένα τραπέζι με τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια του lockdown θα πρέπει να διαπίστωσαν ότι βρίσκονται σε διαμάχη για αυτό το ζήτημα. Ο Τζόναθαν Ρος ήταν κάποιος που απάντησε θετικά στο αρχικό tweet της Ρόουλινγκ για τα «άτομα με εμμηνόρροια»: «Για όσους την κατηγορούν για τρανσφοβία», έγραψε, «παρακαλώ διαβάστε τι έγραψε. Είναι σαφώς όχι».
Λίγες μέρες αργότερα, ωστόσο, ο βρετανός τηλεπαρουσιαστής ανέφερε ότι η 23χρονη κόρη του, Μέλι, τον είχε αμφισβητήσει για τη στάση του οπότε την άλλαξε: «Δέχομαι ότι δεν είμαι σε θέση να αποφασίσω τι είναι και δεν θεωρείται τρανσφοβικό», είπε.
Δεν εξηγεί γιατί και φάνηκε σαν να διάβαζε κάποιο γραπτό κείμενο. Ίσως δεν καταλαβαίνει καν τι λάθος είχε κάνει. Η ασυνεννοησία, εξάλλου, σε αυτό το ιδιαίτερα τοξικό ζήτημα -η εμπειρία θυμίζει διάλογο κωφών- και το απύθμενο χάσμα μεταξύ των γενεών, δεν φαίνεται να περιορίζεται ούτε στην οικογένεια των Ρος, αλλά ούτε και στην πρόσφατα «διαλυμένη» οικογένεια του Χάρι Πότερ.