Στην Τουρκία, οι αισθητικές επεμβάσεις είναι μια τεράστια ιατρική βιομηχανία. Ειδικά στην Αττάλεια υπάρχουν περίπου 1.500 ιδιωτικά ιατρεία αισθητικών θεραπειών. Και όλα στοχεύουν εμπορικά στους ξένους υπηκόους. Από την πρώτη ημέρα της διαμονής του στην πόλη, ένας τουρίστας γίνεται αντικείμενο αστιγμάτιστων αξιολογήσεων της εξωτερικής του εμφάνισης και των επιλογών για την κλινική βελτίωσή της.
Ειδικά οι βρετανοί επισκέπτες, που είναι διεθνώς γνωστό ότι στην πλειονότητά τους έχουν στραβά δόντια, βρίσκονται αντιμέτωποι με την υπόθεση ότι ο λόγος της επίσκεψής τους είναι η ορθοδοντική. Αλλωστε, μία από τις ιστορικές ατάκες του αείμνηστου τραγουδιστή των Queen, Φρέντι Μέρκιουρι, ήταν η απάντησή του σε βρετανό δημοσιογράφο όταν ρωτήθηκε γιατί δεν διορθώνει τα δόντια του: «Γιατί δεν θέλω να προσβάλω τους συμπατριώτες μου».
Περισσότεροι από 1,2 εκατ. αλλοδαποί επισκέφθηκαν την Τουρκία για ιατρικές επεμβάσεις το 2022 – στη συντριπτική τους πλειονότητα αισθητικές. Το ποσοστό των Βρετανών, δε, αυξάνεται με ολοένα ταχύτερο ρυθμό σε σύγκριση με οποιαδήποτε άλλη εθνικότητα, καθώς την περασμένη χρονιά ταξίδεψαν εκεί για επεμβάσεις περίπου 150.000 πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως αποκαλύπτει η Telegraph.
Ο ιατρικός τουρισμός αποφέρει 2 δισ. λίρες ετησίως στην Τουρκία – μια ζωτικής σημασίας ένεση συναλλάγματος σε μια προβληματική οικονομία, που αυτή τη στιγμή επιβαρύνεται με πληθωρισμό 55%. «Κάθε ιατρικός τουρίστας ξοδεύει εδώ πάνω από τρεις φορές περισσότερα χρήματα από έναν τυπικό τουρίστα» λέει ο Καγκατάι Τεγκουζέλ, διευθυντής και ιδιοκτήτης της κλινικής Formedi, η οποία πέρυσι έχει περιθάλψει σχεδόν 1.000 βρετανούς ασθενείς στην Αττάλεια.
Στην κλινική του, ο αριθμός των Βρετανών αυξάνεται κατά περισσότερο από 20% από έτος σε έτος. Η μεταμόσχευση μαλλιών και η αισθητική οδοντιατρική βρίσκονται στην κορυφή της λίστας θεραπειών, ακολουθούμενες από τις επεμβάσεις στα μάτια με λέιζερ, τη χειρουργική επέμβαση απώλειας βάρους (συνήθως αφαίρεση του μισού στομάχου) και τις κλασικές χειρουργικές πλαστικής: επεμβάσεις μύτης και στήθους, λίφτινγκ προσώπου, ανόρθωση βλεφάρων.
Η Κωνσταντινούπολη φιλοξενεί τις περισσότερες κλινικές, με την Αττάλεια να βρίσκεται στη δεύτερη θέση, παρουσιάζοντας αυξητικές τάσεις. Το σκεπτικό πίσω από αυτό το φαινόμενο είναι αρκετά απλό: οι αισθητικές επεμβάσεις στην Τουρκία είναι φθηνές. Απίστευτα φθηνές, σχεδόν το ένα τρίτο από όσο κοστίζουν σε μια κλινική του Ηνωμένου Βασιλείου, μερικές φορές ακόμη λιγότερο.
Μια νέα μύτη κοστίζει 2.900 ευρώ, ένα νέο ζευγάρι στήθη 3.500 και μια μεταμόσχευση μαλλιών 1.950 ευρώ. Ενα πλήρες σετ «δόντια Τουρκίας», αυτά τα εκθαμβωτικά, τέλεια μαργαριταρένια λευκά που βλέπει κανείς ξαφνικά παντού στη Βρετανία, ξεκινά από τα 3.500 ευρώ.
Και αυτές οι τιμές είναι «all inclusive»: Συνήθως καλύπτουν τέσσερις ή πέντε διανυκτερεύσεις σε ένα αξιοπρεπές ξενοδοχείο και όλες τις μεταφορές, καθώς και, συχνά, μια έξτρα επέμβαση, όπως καθάρισμα προσώπου ή αφαίρεση ατελειών, χωρίς επιπλέον κόστος.
Συγκριτικά, το κόστος της ρινοπλαστικής στο Ηνωμένο Βασίλειο ξεκινά από περίπου 7.000 ευρώ, τα εμφυτεύματα στήθους από περίπου 8.000, μια πλήρης μεταμόσχευση μαλλιών 4.500 ωοθυλακίων μπορεί να κοστίσει έως και 10.200 ευρώ και μια αντικατάσταση δοντιών, τουλάχιστον 13.600 ευρώ.
Θέρετρο άγγλων… ασθενών η Αττάλεια
Δεκάδες χιλιάδες Βρετανοί που δεν θα μπορούσαν ούτε να ονειρευτούν αισθητικές επεμβάσεις, τις πραγματοποιούν τώρα στην Τουρκία. Κάποιοι από αυτούς είναι τόσο ενθουσιασμένοι με τις αστραφτερές εικόνες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αυτές τις ακαταμάχητες τιμές, που δεν ξέρουν πότε να σταματήσουν. Καλώς ή κακώς, χάρη στις τουρκικές κλινικές η αισθητική χειρουργική εκδημοκρατίστηκε, ομαλοποιήθηκε και αφαιρέθηκε από τη λίστα των ταμπού.
Μεσογειακό θέρετρο δύο εκατομμυρίων κατοίκων, η Αττάλεια εξαρτάται εδώ και καιρό από το τουριστικό συνάλλαγμα. Τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και οι πολυκατοικίες διακοπών εκτείνονται κατά μήκος της ακτής της για περισσότερα από 35 χλμ., με κρατήσεις να κλείνονται ανάμεσα στους μιναρέδες και τα σοκάκια της παλιάς πόλης.
Εκτός τουριστικής σεζόν, όταν οι πτήσεις είναι φθηνότερες και ο ηπιότερος καιρός πιο κατάλληλος για την ήπια επούλωση τραυμάτων μετά τις επεμβάσεις, οι δρόμοι γεμίζουν με πολυτελή μίνι λεωφορεία με φιμέ τζάμια, που οδηγούν τους ασθενείς από και προς τις κλινικές, με βαρύγδουπους τίτλους και συνθήματα: «Ταξίδι στον Χρόνο», «CosmetoCity», «Ανανέωση Κορμιού», «Αισθητικό Ταξίδι – Αγαπάμε να σας αλλάξουμε».
Οι παρυφές των δρόμων κατά μήκος της παραλίας Λάρα και του Κονιαάλτι, των δύο κύριων τουριστικών ζωνών της Αττάλειας, είναι γεμάτες από λαμπερές νέες κλινικές, όπου γιατροί και οδοντίατροι διακοσμούν αφίσες σε κάθε στάση λεωφορείων. Ενας από αυτούς φοράει μοβ χειρουργικά γάντια, μοστράρει ένα χαμόγελο και κλείνει συνωμοτικά το μάτι. Το ένα χέρι του είναι σηκωμένο προς το πρόσωπό του, ένα δάχτυλο στα χείλη δείχνει «σσσσ», ενώ στο άλλο κρατάει μια κούκλα Μπάρμπι.
Σε έναν από τους παραλιακούς δρόμους της πόλης δύο μεσήλικες άνδρες με λονδρέζικες προφορές περπατούν συζητώντας φιλικά. Και οι δύο έχουν ξυρισμένα κεφάλια με αναρίθμητα κόκκινα στίγματα – κληρονομιά των πρόσφατων μεταμοσχεύσεων μαλλιών.
Αρκετοί πελάτες από το Ηνωμένο Βασίλειο δεν επιλέγουν την Τουρκία μόνο επειδή είναι φθηνή. Πηγαίνουν εκεί επειδή ορισμένες τουρκικές κλινικές ωθούν τα όρια λίγο πιο μακριά από τις πιο συντηρητικές –ή υπεύθυνες– αντίστοιχες της Βρετανίας: μεγαλύτερα εμφυτεύματα, πιο ριψοκίνδυνες επεμβάσεις, εμφανίσεις με γνώμονα τις τρέχουσες τάσεις, που μπορεί να είναι δύσκολο να αναιρεθούν μόλις αλλάξει η… μόδα του προσώπου.
Η Αττάλεια προσελκύει τρεις τύπους βρετανών ασθενών. Κάποιοι είναι εκεί για μια κλασική ανανέωση στο πλαίσιο της κρίσης μέσης ηλικίας: λίφτινγκ, νέα δόντια, εμφυτεύματα μαλλιών. Αλλοι επιστρέφουν για να διορθώσουν τις παράπλευρες συνέπειες μιας προηγούμενης διαδικασίας – συνήθως όσοι έχουν χάσει τεράστιο βάρος μετά από χειρουργική επέμβαση μείωσης στομάχου και χρειάζονται αφαίρεση χαλαρού δέρματος.
Η τρίτη κατηγορία αφορά σε ένα ατελείωτο ταξίδι… επανεφεύρεσης, κάτι που γίνεται δυνατό με τις χαμηλές τιμές και τη μάλλον πιο ελευθεριακή προσέγγιση των τουρκικών κλινικών στις επιλογές των πελατών της. Η άνθηση του τουρκικού ιατρικού τουρισμού βασίζεται στις στενές προσωπικές σχέσεις που καλλιεργούν οι καλές κλινικές με τους ασθενείς τους, και πιο ουσιαστικά, στην αξιόπιστη ποιότητα των υπηρεσιών τους.
Μακρά παράδοση
Η Τουρκία έχει μια μακρά παράδοση στην αισθητική χειρουργική: Ενα πρωτοποριακό ιατρικό εγχειρίδιο του 15ου αιώνα δείχνει ότι οι Οθωμανοί γιατροί διεξήγαγαν πλαστικές επεμβάσεις στα μάτια πριν από 600 χρόνια. Από τότε που ξεκίνησε η άνθηση του ιατρικού τουρισμού, πριν από 20 χρόνια, οι αισθητικοί οδοντίατροι και οι χειρουργοί της Αττάλειας έχουν βασιστεί σε αυτή την παράδοση, και μάλιστα σε μεγάλους αριθμούς.
Στον αγώνα για θετικά διαδικτυακά σχόλια, οι κλινικές δεν έχουν την πολυτέλεια να διαθέτουν πελάτες που γκρινιάζουν για κακές ραφές ή μολυσμένες πληγές, πόσο μάλλον γκρινιάρηδες γιατρούς και αδιάφορο προσωπικό. Το «Formedi», το «CatchLife» και το «MediFace» προσφέρουν εγγυήσεις «δωρεάν αναθεώρησης» – μια δέσμευση να διορθώσουν τα πράγματα εάν πάνε στραβά μετά την επιστροφή, με τον πελάτη να είναι υπεύθυνος μόνο για το κόστος μιας πτήσης πίσω στην Αττάλεια.
Υπάρχουν, βέβαια, κάποιοι κίνδυνοι, ειδικά στις αισθητικές επεμβάσεις οπισθίων – με κυρίαρχη την επονομαζόμενη «βραζιλιάνικη άρση γλουτού» (BBL), την εμπνευσμένη από τις Καρντάσιαν θεραπεία, που δημιουργεί ολοστρόγγυλους γλουτούς μέσω της έντονης χρήσης λιποαναρρόφησης.
Μια εκτενής μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μία στις 3.000 επεμβάσεις BBL έχει θανατηφόρο αποτέλεσμα. Τα ποσοστά μπορεί να μοιάζουν χαμηλά, αλλά με 150.000 ιατρικούς τουρίστες από το Ηνωμένο Βασίλειο ετησίως, εκπροσωπούν ένα ζοφερό τίμημα τραγωδιών.
Τρεις Βρετανίδες πέθαναν από επιπλοκές που προέκυψαν από BBL που έγιναν στην Τουρκία. Η Αμπιμπόλα Μπαμπγκόσε, μια 38χρονη κοινωνική λειτουργός από το Ντάρφορντ, υπέκυψε από περιτονίτιδα τον Αύγουστο του 2020 μετά από λιποαναρρόφηση και χειρουργική επέμβαση BBL στη Mono Cosmetic της Σμύρνης. Από το 2019, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, συνολικά 22 Βρετανοί έχουν χάσει τη ζωή τους μετά από επισκέψεις ιατρικού τουρισμού στη χώρα.