Κατά τη διάρκεια του δικαστικού θρίλερ μεταξύ Τζόνι Ντεπ και Αμπερ Χερντ, που ξεκίνησε όταν η Χερντ κατηγόρησε τον σύζυγό της για κακοποίηση, και εκείνος πέρασε στην αντεπίθεση μηνύοντάς τη για συκοφαντική δυσφήμηση, βγήκαν στη φόρα πολλά άπλυτα από τη ζωή του ζευγαριού. Ωστόσο, αυτό δεν ήταν κάτι καινούργιο στη σφαίρα των διασημοτήτων.
Ειπώθηκαν, όμως, πράγματα τα οποία έθεσαν ένα νέο κατώτατο όριο: πόσο πιο χαμηλά δηλαδή μπορεί να πέσει ένα ζευγάρι όταν εκείνος την κατηγορεί ότι αφόδευσε στο συζυγικό κρεβάτι και εκείνη λέει ότι το έκανε ο σκύλος;
Για να μην σκεφτεί κανείς, όμως, ότι με το τέλος της πολύκροτης δικαστικής διαμάχης τελειώνει και η υπόθεση, ο Τζόνι Ντεπ μόλις κυκλοφόρησε -μαζί με τον θρύλο της ροκ Τζεφ Μπεκ- το «18», ένα άλμπουμ με κομμάτια για την αγάπη και την προδοσία, που δείχνει προφανώς ότι δεν έχει καμία πρόθεση να αφήσει τα πράγματα ως έχουν.
Στο «Sad Motherf—— Parade», ο ηθοποιός γίνεται πολύ προσβλητικός: «You’re sitting there like a dog, with a seven-year itch» («Κάθεσαι εκεί σαν σκύλος, με επτά χρόνια φαγούρα»), τραγουδάει, «And I think you’ve said enough for one motherf—— night» («Και νομίζω ότι είπες αρκετά για μια γ—— νύχτα»), ενώ σε άλλο σημείο γρυλίζει «If I had a dime/ it wouldn’t reach your hand» («Αν είχα μια δεκάρα/ δεν θα έφτανε στο χέρι σου»).
Τι καταφέρνει, όμως, με αυτή τη μιζέρια ο Ντεπ πέρα από τη σκληρή εκδίκηση και την πικρή οργή, αναρωτιέται στην Telegraph ο Κρις Χάρβεϊ, για να μας θυμίσει στη συνέχεια ότι ο διάσημος αμερικανός ηθοποιός (και μουσικός) δεν είναι ο μόνος που βάζει στο τραγούδι του μια κακή σχέση. Μπορεί ακόμη και να εμπνεύστηκε από το κομμάτι «You Can Leave, But It’s Going to Cost You», που έγραψε ο Μάρβιν Γκέι το 1978 μετά το διαζύγιό του, και τον στίχο: «Her lawyers worked so hard/ tryin’a take my riches» («Οι δικηγόροι της δούλεψαν πολύ σκληρά/ προσπαθώντας να πάρουν τα πλούτη μου»).
Ισως πάλι μιμείται και τους Rolling Stones – πολλές φορές, άλλωστε, έχει κατηγορηθεί ότι έκλεψε το look του Κιθ Ρίτσαρντς. Το τραγούδι των Stones «Under My Thumb» (1966), ο στίχος «Under my thumb/ it’s a squirming dog who’s just had her day» είναι κάτι περισσότερο από φλερτ με τον μισογυνισμό, με τον τρόπο, που αναφέρεται σε μια γυναίκα, στο κορίτσι του, τέλος πάντων, που δεν έχει πια το πάνω χέρι στη σχέση και νιώθει παγιδευμένη σαν σκύλα που προσπαθεί να ξεφύγει.
Δέκα χρόνια αργότερα, όταν είπαν στον Μικ Τζάγκερ, ότι αυτοί οι στίχοι είχαν εκνευρίσει πολλές γυναίκες, ο ροκ σταρ έβαλε τα γέλια, είπε ότι αφορά εμπειρίες της εφηβείας και παρέθεσε ένα άλλο μέρος του τραγουδιού: «Αν ακούσεις τους στίχους προσεκτικά, όχι πολύ, “Under my thumb/ The girl who once had me down”, βλέπεις; Δεν είναι τόσο άδικο». Αργότερα είπε ακόμη: «Το μόνο που έκανα ήταν να αντιστρέψω την κατάσταση και να έχω το πάνω χέρι».
Οι γυναίκες τραγουδοποιοί δεν εξαιρούνται από παρόμοιες κακές αποφάσεις δημοσίων σχέσεων. Το single της Αριάνα Γκράντε «thank u next» του 2019 έκρυβε πολύ λίγα, κατονομάζοντας, αν όχι ακριβώς ντροπιάζοντας, ένα σωρό πρώην συντρόφους της, ευχαριστώντας τους που την έκαναν καλύτερο άνθρωπο, πριν τους απορρίψει με ένα «δάγκωμα»: « I’m so f—— grateful for my ex/ Thank you, next» («Είμαι τόσο γ—— ευγνώμων για τον πρώην μου/ ευχαριστώ, ο επόμενος»). Εκτοτε, το τραγούδι έγινε ύμνος αυτονομίας και αυτοδιάθεσης, εκείνη την εποχή, όμως, προκάλεσε κριτική επειδή ένας από αυτούς τους πρώην, ο Μακ Μίλερ, είχε πεθάνει μόλις λίγους μήνες πριν.
Τα πιο ωραία τραγούδια μιλούν για χωρισμό
Το «All Too Well» -για μια χαμένη αγάπη- από το άλμπουμ «Red» της Τέιλορ Σουίφτ, που λατρεύτηκε το 2012, έκανε τους θαυμαστές της να υποθέσουν ότι επρόκειτο για τον ηθοποιό Τζέικ Τζίλενχαλ, με τον οποίο η Σουίφτ φέρεται να είχε μια τρίμηνη σχέση το 2010. Η εντύπωση μάλλον ενισχύθηκε αντί να διαλυθεί πέρσι τον Νοέμβριο με το βίντεο κλιπ για τη 10λεπτη νέα έκδοση του τραγουδιού με πρωταγωνιστές τη Σέιντι Σινκ της sci-fi σειράς του Netflix «Stranger Things» (2016) και τον Ντίλαν Ο’Μπράιεν, που μοιάζει πολύ με τον Τζίλενχαλ.
Ο Τζίλενχααλ δήλωσε στο Esquire: «Δεν έχει να κάνει με εμένα» διαμαρτυρόμενος για διαδικτυακές επιθέσεις που δέχεται από μερίδα του κοινού της Σουίφτ: «Πιστεύω ότι είναι σημαντικό όταν οι θαυμαστές γίνονται άτακτοι να νιώθουμε την ευθύνη να τους επαναφέρουμε στην τάξη και να μην επιτρέπουμε το cyberbullying (διαδικτυακό εκφοβισμό) στο όνομα κάποιου», είπε στη συνέντευξή του.
Εκανε, όμως, και μια ουσιαστική παρατήρηση: «Οι καλλιτέχνες αξιοποιούν τις προσωπικές εμπειρίες για έμπνευση και δεν κατηγορώ κανέναν γι’ αυτό». Πράγματι, όπως, επισημαίνει στην Telegraph ο Κρις Χάρβεϊ, το κλειδί για μερικά από τα πιο σπουδαία τραγούδια, που γράφτηκαν ποτέ, είναι οι έντονοι και βαθιά προσωπικοί στίχοι για ρομαντικούς χωρισμούς και συναισθήματα τα οποία όλοι έχουμε νιώσει: ζήλια, επιθυμία, πόνο, λύπη, πόθο και λαχτάρα.
Για παράδειγμα, το αριστούργημα «Blue» της Τζόνι Μίτσελ ηχογραφήθηκε μετά τον χωρισμό της με τον τραγουδοποιό Γκράχαμ Νας, σε μια εποχή που, όπως περιέγραψε, «δεν είχα καμία προσωπική άμυνα. Ενιωθα σαν περιτύλιγμα σελοφάν σε ένα πακέτο τσιγάρα». Αλλά και το «Σάρα» («Sara, oh Sara/ Loving you is the one thing I’ll never regret») από το άλμπουμ «Desire» (1976) του Μπομπ Ντίλαν αναφέρεται στη λαχτάρα του για τη σύζυγό του Σάρα Λόουντς και σε λεπτομέρειες από την προσωπική τους ζωή.
Η δριμύτητα ενός συναισθήματος, το οποίο αποτυπώνεται τη στιγμή που είναι πιο οξύ, υπάρχει και στο «The Winner Takes It All» των Abba. Η Αγκνεθα Φέλτσκογκ τραγουδάει τους στίχους «But tell me, does she kiss/ Like I used to kiss you?» («Αλλά πες μου, μήπως φιλάει/ όπως σε φιλούσα εγώ;») που έγραψε ο σύζυγός της Μπιορν Ουλβέους το καλοκαίρι του 1979, αμέσως μετά τον χωρισμό τους. Αργότερα εκείνος θα το αρνιόταν, αλλά η Φέλτσκογκ ήταν πιο ειλικρινής: «Ο Μπγιορν το έγραψε για εμάς μετά την κατάρρευση του γάμου μας».
Και το «Rumours», ο δίσκος ορόσημο των Fleetwood Mac, που παραμένει ένα από τα άλμπουμ με τις μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών, σχεδόν σε κάθε κομμάτι του περιγράφει την αγωνία του συγκροτήματος για τις μπλεγμένες ερωτικές σχέσεις μεταξύ τους και τα συναισθήματα, που είχαν ο ένας για τον άλλο. Μάλιστα, ίσως, είναι το μοναδικό έργο που έχει πιάσει ποτέ, πώς ακριβώς είναι ο πόνος και από τις δύο πλευρές, όπως συμβαίνει στην πραγματικότητα.
Αυτή η συγκινητική έκφραση του ακατέργαστου πόνου έφτασε σε νέα βάθη στο «Back to Black» της Εϊμι Γουαϊνχάουζ, στο οποίο η τραγουδίστρια προσπάθησε να αντιμετωπίσει το βάσανο του τέλους της -πυροδοτούμενης από τα ναρκωτικά- σχέσης της με τον Μπλέικ Φίλντερ Σίβιλ ο οποίος επέστρεψε στην πρώην του: «He left no time to regret/ Kept his d— wet with his same old safe bet» («Δεν έχασε χρόνο για να μετανιώσει/ Κράτησε τον π— βρεγμένο με την ίδια παλιά του σιγουριά». Η αγάπη της για αυτόν τον άντρα, ωστόσο, όσο κακός κι αν ήταν για εκείνη, είναι τόσο πολύ αληθινή, που εξακολουθεί να σοκάρει.
Σε κάθε περίπτωση, ο Τζόνι Ντεπ θα έπρεπε να γνωρίζει ότι ο θυμός που αναμιγνύεται με την περιφρόνηση δεν βγαίνει ποτέ σε καλό. Οι συγκρούσεις με την πρώην του στις αίθουσες των δικαστηρίων είναι ακόμα πολύ πρόσφατες, γράφει ο Κρις Χάρβεϊ στην Telegraph, και ίσως θα ήταν καλύτερο για τον ηθοποιό αν είχε δώσει σημασία στον σαρκαστικό τόνο των στίχων «You gave away the things you loved/ And one of them was me… I’ll bet you think this song is about you» («Πέταξες τα πράγματα που αγαπούσες/ Και ένα από αυτά ήμουν εγώ… Βάζω στοίχημα ότι πιστεύεις πως αυτό το τραγούδι είναι για σένα») στο υπέροχο «You’re So Vain» της Κάρλι Σάιμον.
Η αμερικανίδα τραγουδοποιός είπε κάποτε ότι αναφερόταν σε τρεις διαφορετικούς άντρες (ήταν, άλλωστε, γνωστές οι σχέσεις της με τους Μικ Τζάγκερ, Τζακ Νίκολσον, Κάτ Στίβενς και Γουόρεν Μπίτι)· κατονόμασε, όμως μόνο έναν από αυτούς: τον ηθοποιό Γουόρεν Μπίτι. Παρά τον σαρκασμό, ωστόσο, στο τραγούδι υπάρχει ένας πόθος γεμάτος μελαγχολία, που υποδηλώνει αγάπη και γνήσιο πόνο. Αντίθετα, το «I think you’ve said enough for one motherf—— night» του Τζόνι Ντεπ αφήνει απλώς μια κακή γεύση…