«Ενίοτε οι πόλεμοι συμβάλλουν και στον εμπλουτισμό μιας γλώσσας», έγραφε η Le Monde τον Ιούνιο του 2022 και είναι αλήθεια πως λίγους μήνες μετά τη ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου, οι Ουκρανοί επινόησαν το ρήμα «μακρονίζω», θέλοντας να περιγράψουν τη στάση ενός ατόμου που δείχνει ανήσυχο μπροστά σε μια δεδομένη κατάσταση, αλλά ουσιαστικά μένει άπρακτο.
«Μεταξύ μαχητών τη χρησιμοποιούμε κάθε φορά που κάποιος μιλάει αλλά ουσιαστικά δεν λέει τίποτα», είχε εξηγήσει τότε ο διοικητής ενός τάγματος στην πόλη Σλαβιάνσκ του Ντονμπάς, συνομιλώντας με τους ανταποκριτές της έγκριτης γαλλικής εφημερίδας στην εμπόλεμη Ουκρανία. Τους προηγούμενους μήνες ο Εμανουέλ Μακρόν είχε στιγματιστεί για την επιμονή του να διατηρεί ανοιχτό ένα κανάλι επικοινωνίας με τον Βλαντίμιρ Πούτιν (ενώ στο θέατρο του πολέμου οι ρωσικές δυνάμεις βομβάρδιζαν και δολοφονούσαν αμάχους) και για την ανησυχία του «να μην ταπεινωθεί η Ρωσία».
Σήμερα, όμως, μετά από περισσότερο από δύο χρόνια πολέμου, ο ουκρανικός νεολογισμός (ο οποίος σχεδόν ταυτόχρονα, τότε, εμφανίστηκε και στη Ρωσία με την ίδια σημασία), αποκτά ένα νέο, εντελώς διαφορετικό, νόημα, καθώς, πλέον, το ρήμα «μακρονίζω» μπορεί κάλλιστα να σημαίνει «σπάω το ταμπού της πιο άμεσης εμπλοκής της Δύσης στο πλευρό του Κιέβου», όπως γράφει σε ανάλυσή του στην La Repubblica o γάλλος δημοσιογράφος Ερίκ Γιοζέφ, ανταποκριτής της Libération στην Ιταλία.
Μετά το πέρας της διεθνούς διάσκεψης για την Ουκρανία που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι την περασμένη Δευτέρα, ο γάλλος πρόεδρος σημείωσε ότι η αποστολή δυτικών στρατευμάτων στο πεδίο, δεν μπορεί «να αποκλειστεί». «Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να μην μπορέσει η Ρωσία να κερδίσει αυτόν τον πόλεμο», είπε ο Εμανουέλ Μακρόν, προσθέτοντας πως «για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, όλα είναι δυνατά».
Ολα όσα υποστήριξε ο γάλλος πρόεδρος προς το παρόν αποτελούν απλά μια υπόθεση, η οποία όμως προκάλεσε αντιδράσεις, με πολλούς ευρωπαίους ηγέτες, από τον Ολαφ Σολτς έως το Κυριάκο Μητσοτάκη, να εκφράζουν ξεκάθαρα την αντίθεσή τους, όπως έκανε και το ΝΑΤΟ, εμμένοντας στην αρχική στρατηγική γραμμή της Δύσης: υποστήριξη της ουκρανικής άμυνας αλλά όχι απευθείας σε σύγκρουση με Ρωσία, μια πυρηνική δύναμη.
Τα λεγόμενα του Μακρόν προκάλεσαν πολύ αρνητικές αντιδράσεις και στο εσωτερικό της Γαλλίας με τον Ζαν-Λικ Μελανσόν, τον ηγέτη της ριζοσπαστικής Αριστεράς, να δηλώνει πως «ο πόλεμος κατά της Ρωσίας θα ήταν τρέλα» και την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (της Μαρίν Λεπέν) να καταγγέλλει πως «ο Μακρόν χάνει τον έλεγχο».
Πώς, όμως εξηγούνται οι δηλώσεις του γάλλου προέδρου; Θα μπορούσαν να εδράζονται στο γεγονός πως οι ρωσικές δυνάμεις βρίσκονται εκ νέου στην επίθεση ενώ οι ουκρανικές αντιστέκονται με δυσκολία (λόγω σημαντικών ελλείψεων σε πυρομαχικά, καθυστερήσεων στις παραδόσεις πακέτων οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας και της διστακτικότητας, ενόψει των προεδρικών εκλογών, στο αμερικανικό Κογκρέσο όσον αφορά τη συνέχιση της στήριξης του Κιέβου).
Επιπλέον, καθώς η αμερικανική συνδρομή στον αγώνα των Ουκρανών είναι κάθε άλλο παρά δεδομένη ενώ δεν αποκλείεται ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ να είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, ενδέχεται ο Εμανουέλ Μακρόν να έχει αντιληφθεί πως μια ήττα της Ουκρανίας θα ήταν μια ήττα ολόκληρης της Ευρώπης που θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλειά της, και να θέλησε, οπότε, με τις επίμαχες δηλώσεις του, να το επισημάνει στους συνομιλητές του.
Σύμφωνα, όμως, με το ανταποκριτή της Liberation στην Ιταλία, πίσω από τις δηλώσεις του γάλλου προέδρου κρύβεται κάτι άλλο. Ο Ερίκ Γιοζέφ σημειώνει καταρχάς πως δεν ήταν αυτή η πρώτη φορά που ο Μακρόν, επιδιώκοντας να φανεί μέγας και τρανός αλά ντε Γκολ, προέβη σε πομπώδεις διακηρύξεις στη διεθνή σκηνή (μόλις τον περασμένο Οκτώβριο, για παράδειγμα, είχε προτείνει τον σχηματισμό μιας «διεθνούς συμμαχίας» κατά της Χαμάς).
Αλλά η υπόθεση περί αποστολής χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία για να συνδράμουν τους μαχόμενους Ουκρανούς, ακόμη και για να πολεμήσουν μαζί τους, εάν αυτό απαιτηθεί, «δεν προέκυψε από το τίποτα, αλλά από την επίγνωση μιας ολοένα και πιο πιεστικής πρόκλησης από τη Ρωσία ενάντια στα γαλλικά συμφέροντα και όχι μόνο στην Αφρική μέσω της πολιτοφυλακής Wagner», γράφει ο γάλλος δημοσιογράφος.
Αναφέρει σχετικά πως πριν από δέκα ημέρες, ο γάλλος υπουργός Αμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνού κατήγγειλε μια «ολοένα και πιο επιθετική συμπεριφορά (της Ρωσίας) απέναντί μας» και αποκάλυψε ότι κατά τη διάρκεια του τρέχοντος μηνός, γαλλικά στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούσαν πάνω από τα διεθνή ύδατα της Μαύρης Θάλασσας βρέθηκαν στο στόχαστρο ρωσικών μονάδων που απείλησαν να τα καταρρίψουν. Και μια μονάδα του ρωσικού πολεμικού Ναυτικού φέρεται να προσέγγισε προκλητικά τις ακτές της Νορμανδίας, στον κόλπο του Σηκουάνα. Το 2023 σημειώθηκαν περί τα εκατό «επιθετικά περιστατικά» από την πλευρά της Ρωσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο οι γαλλικές αρχές θεωρούν πως «η Μόσχα διεξάγει πλέον έναν υβριδικό πόλεμο κατά του Παρισιού, κύρια στοιχεία του οποίου είναι ο εκφοβισμός, η παραπληροφόρηση, η επιρροή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι επιθέσεις στον κυβερνοχώρο», συνοψίζει ο Ερίκ Γιοζέφ στην ανάλυσή του.
«Από τότε που εισέβαλε στην Ουκρανία, η Ρωσική Ομοσπονδία επέλεξε μια σχέση ισχύος με τη Γαλλία και τους εταίρους της, πραγματοποιώντας, κάτω από το κατώφλι της κλιμάκωσης, υβριδικές επιχειρήσεις παρέμβασης», ανάφερε σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Aμυνας της Γαλλίας, το οποίο συγκαταλέγεται μεταξύ των αγαπημένων στόχων των χάκερ της Ρωσίας, όπως επίσης και οι βιομηχανίες όπλων της Γαλλίας.
«Οι κυβερνοεπιθέσεις της Ρωσίας έχουν ουσιαστικά πολλαπλασιαστεί και ενταθεί», τόνισε ο Εμανουέλ Μακρόν στο περιθώριο της συνάντησής του με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πριν από περίπου δύο εβδομάδες στο Παρίσι, στο πλαίσιο της οποίας οι δύο πρόεδροι υπέγραψαν ένα σύμφωνο ασφαλείας ενώ το Ελιζέ δεσμεύτηκε επίσης να παράσχει στο Κίεβο στρατιωτική βοήθεια ύψους έως τριών δισεκατομμυρίων ευρώ κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους (παρόμοιες συμφωνίες ο ουκρανός πρόεδρος υπέγραψε την ίδια ημέρα και με τη Γερμανία). «Η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει καταστεί μεθοδικός παράγοντας αποσταθεροποίησης του κόσμου», είχε συνοψίσει τότε ο Μακρόν, απέχοντας παρασάγγες από τον Μακρόν που τον Δεκέμβριο του 2022 θεωρούσε ακόμη απαραίτητη την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στη Ρωσία.
«Καθώς πλησιάζουν οι ευρωεκλογές του Ιουνίου και η Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λεπέν, που είναι εδώ και καιρό κοντά στη Ρωσία και χρηματοδοτείται από αυτήν, προηγείται σημαντικά στις δημοσκοπήσεις, το στρατόπεδο του προέδρου θορυβείται από την επιδίωξη της Ρωσίας να επιδεινώσει τις πολιτικές, κοινωνικές και διακοινοτικές εντάσεις στη χώρα», γράφει ο Ερικ Γιοζέφ.
Οσον αφορά την επιδείνωση των εντάσεων αναφέρει ενδεικτικά πως, σύμφωνα με την Le Monde, πίσω από τα αστέρια του Δαβίδ που σχεδιάστηκαν σε τοίχους των προαστίων του Παρισιού τον Νοέμβριο του 2023, εν μέσω του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, βρίσκεται η FSB, η διαβόητη Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας.
«Για τις γαλλικές αρχές, ο καιρός του μερικού κατευνασμού του Πούτιν ανήκει στο παρελθόν, σε τέτοιο βαθμό που ο Εμανουέλ Μακρόν έφτασε στο σημείο να υποστηρίξει ότι η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία δεν απορρίπτεται οριστικά», καταλήγει ο γάλλος δημοσιογράφος, σημειώνοντας πως το απόγευμα της Δευτέρας ο γάλλος πρόεδρος ανέφερε επίσης πως «οι πολλοί άνθρωποι που σήμερα λένε “ποτέ, ποτέ” είναι οι ίδιοι που πριν από μία διετία έλεγαν “ποτέ άρματα μάχης, ποτέ αεροσκάφη ποτέ πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς”».